Αυτοί οι τελευταίοι δεν έμειναν ικανοποιημένοι, πρώτον γιατί δεν έγινε καμία αναφορά στην Κριμαία, γεγονός που δείχνει ότι η Δύση έχει αποδεχθεί ότι αυτή η υπόθεση τέλειωσε, δεύτερον γιατί στην ουκρανική πρωτεύουσα και κυβέρνηση επικρατεί ακόμη η ακραία λογική που τροφοδοτείται από τους Πολωνούς, τους εθνικιστές αντιρώσους και τους φασίστες του Δεξιού Τομέα, που παραμένουν ανεξέλεγκτοι. Και όλοι αυτοί παραμένουν δυσαρεστημένοι γιατί πολύ θα ήθελαν να σύρουν την Δύση σε μία σκληρή, ακόμη και πολεμική αντιπαράθεση με τη Ρωσία και είναι δυσαρεστημένοι που δεν το κατόρθωσαν, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση.
Οι ενδείξεις υπήρχαν και το αποτέλεσμα αποδεικνύει ότι παρά τη σκληρή γλώσσα που χρησιμοποιούσαν δημόσια, κυρίως οι δυτικοί, με πρώτους τους αμερικανούς, αλλά και οι ρώσοι, οι δύο πλευρές καταλάβαιναν ότι η συνεχής κλιμάκωση μεγάλωνε τον κίνδυνο να προκληθεί κανένα αιματοκύλισμα από τυχαίο γεγονός που θα τους ενέπλεκε μετά όλους. Καταλάβαιναν επίσης ότι η ένταση και ακόμη περισσότερο η αντιπαράθεση δεν συνέφερε κανένα και δεν εννοούμε την πολεμική, αλλά και την οικονομική. Οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας δημιουργούσαν προβλήματα στην οικονομία της, που δεν είναι και τόσο σταθερή και ούτε τελευταία σημειώνει κάποια ιδιαίτερη ανάπτυξη, αλλά δεν θα άφηναν ανέπαφες και τις οικονομίες της Δύσης, ιδίως την γερμανική, την αγγλική σε μεγάλο βαθμό και βεβαίως και τις άλλες ευρωπαϊκές, είτε ευθέως, είτε εξ αντανακλάσεως. Ούτε καν η αμερικάνικη οικονομία θα έμενε αλώβητη.
Εκείνοι που σχεδόν πανικοβλήθηκαν από το ενδεχόμενο η κρίση να κορυφωθεί και σχεδόν αμέσως άρχισαν να φέρνουν αντιρρήσεις στην κλιμάκωση των κυρώσεων ήταν οι Γερμανοί. Αφού όμως προηγουμένως αφέθηκαν να παρασυρθούν από τους Πολωνούς, λόγω ίσως ενοχών από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (και για να μη νομίζει κανείς ότι η Πολωνία ήταν πρώτα θύμα των Ναζί και μετά των Σοβιετικών, οπότε δικαιολογείται το αντιρωσικό μίσος της, ενημερώνουμε ότι η πολωνική κυβέρνηση είχε πάρει μέρος στο διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας όταν το 1938 την έκανε προτεκτοράτο ο Χίτλερ) στο παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανατροπή του Γιαννουκόβιτς. Ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, ο Σταϊνμάγερ είπε κάποια στιγμή «βιαστήκαμε», αναφερόμενος προφανώς στη συμπεριφορά του προκατόχου του Βέστερβέλε, που ο μπαγάσας πήγε στο Κίεβο και κατέβηκε στα οδοφράγματα με τους διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους ήταν φασίστες του σκοινιού και του παλουκιού. Τόκανε άραγε με δική του πρωτοβουλία, ως υπηρεσιακός πλέον υπουργός Εξωτερικών; Δύσκολο, αλλά όχι απίθανο.
Όταν λοιπόν τα πράγματα σκλήρυναν οι Γερμανοί σκέφτηκαν ότι οι πρώτοι που θα την πληρώσουν από τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας θα είναι οι ίδιοι. Περί τις 6.500 γερμανικές επιχειρήσεις κάνουν μπίζνες ή έχουν επενδύσεις στη Ρωσία και αντιλαμβάνεστε το κακό που θα τις έβρισκε. Αν μη τι άλλο, οι ρώσοι δεν θα ήταν σε θέση να πληρώνουν, αν τους γονάτιζαν οι κυρώσεις. Γι΄αυτό και στη μέση της κρίσης πήγαιναν και έβλεπαν τον Πούτιν, πότε ο πρόεδρος της Ζήμενς, πότε ο πρόεδρος των γερμανικών σιδηροδρόμων, πότε άλλοι , για να τον διαβεβαιώσουν ότι γι' αυτούς ισχύει το «business as usual». Να μη ξεχνάμε και την εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό αέριο. Έτσι, η Γερμανία άρχισε να ανακρούει πρύμνα (ο Σταϊνμαγερ μέχρι την Κίνα πήγε για να βρει συμπαράσταση στην προώθηση πολιτικής λύσης) και να βάζει εμπόδια σε κάθε σκέψη περί ουσιαστικής κλιμάκωσης των κυρώσεων, όπως ήθελαν οι αμερικανοί οι οποίοι παρέσυραν τον Ομπάμα στη σκληρή στάση. Ο αντιπρόεδρος Μπάϊντεν, η Ολμπράϊτ, ο ρεπουμπλικανός Μακέϊν και άλλοι πολεμοχαρείς...
Οι φοβεροί Άγγλοι πάλι, στην αρχή ταράχτηκαν, καθώς το Σίτι, αλλά και όλη η αγορά ακινήτων του Λονδίνου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους πλούσιους Ρώσους, ολιγάρχες ή άλλους. Μετά όμως υπερίσχυσε, τουλάχιστον επιφανειακά ο αντιρωσισμός και η παραδοσιακή πια συστράτευσή τους με την Ουάσινγκτον και ο υπουργός Εξωτερικών, ο Χέηγκ, άρχισε τις φραστικές επιθέσεις, με όλο και πιο σκληρή γλώσσα, κατά της Μόσχας. Οι πληροφορίες όμως λένε ότι στο παρασκήνιο ανησυχούσαν (οι Άγγλοι) πολύ μήπως πάθουν καμιά ζημιά, βλέποντας άλλωστε την Ελβετία να διαλαλεί ότι αυτή δεν συμμετέχει σε καμία εκστρατεία κυρώσεων και οι τράπεζές της είναι ανοιχτές για τους πάντες, των ρώσων λεφτάδων συμπεριλαμβανομένων. Φυσικά, εκτός από τους αρειμάνιους Γάλλους, που πασχίζουν να δείχνουν ότι τουλάχιστον στρατιωτικά είναι ισχυροί, αφού οικονομικά δεν είναι, ήταν πολλές οι μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες που ανησυχούσαν σφόδρα, παρακολουθώντας την κλιμάκωση των αλληλοκατηγοριών. Μαζί τους και εμείς και οι Κύπριοι για ευνοήτους λόγους, που ξεκινούν από τον τουρισμό, τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και το αέριο και φτάνουν ως τις καταθέσεις ρώσων σε τράπεζες...
Για ένα παράξενο λόγο οι Αμερικανοί διακατέχονται από έναν αντιρωσισμό. Δεν ηρέμησαν ούτε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής ΄Ενωσης, παρ΄ όλο που δεν υπήρχε πλέον απειλή γι' αυτούς. Αντί να προσπαθήσουν να εντάξουν σταδιακά τη Ρωσία στη Δύση, έκαναν ακριβώς το αντίθετο. Την έβαλαν στη γωνία κα δεν έπαυσαν να ψάχνουν ευκαιρία για να επικρατεί ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος. Πρώτα με την απόφαση εγκατάστασης πυραύλων την Ανατολική Ευρώπη, Πολωνία, Τσεχία, κλπ., μετά γράφοντάς της στα παλιά τους τα παπούτσια στον βομβαρδισμό κα διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας και τη δημιουργία του Κοσόβου, ύστερα με εκείνη την ιστορία της Γεωργίας και του ανθρώπου τους του Σαακασβίλι και τώρα με την κρίση της Ουκρανίας που καθαρά και ξάστερα η Δύση την προκάλεσε. Φροντίζοντας παράλληλα να φτιάχνουν το προφίλ του Πούτιν ως δικτάτορα, ενός νέου Στάλιν δηλαδή, για να εμπεδωθεί στο μυαλό της κοινής γνώμης σε Ευρώπη και Αμερική. Οι λόγοι μπορεί να ξεκινούν από την ανάγκη διατήρησης του ΝΑΤΟ και της πολεμικής βιομηχανίας και να φτάνει στην αποτροπή σύγκλισης της Γερμανίας με τη Ρωσία.
Δεν είναι βέβαιο ότι η Ουάσινγκτον ή κάποιες υπηρεσίες της ήταν πίσω από τις ταραχές στο Κίεβο, ή αν αυτές έγιναν ερήμην της και μετά βρήκε την ευκαιρία για παρέμβαση.. Όπως και νάχει το πράγμα, δεν τα κατάφερε καλά. Δεν φτάνει να στέλνεις διάφορους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων και τον διευθυντή της CIA στο Κίεβο, για να καταλάβουν τι γίνεται, για να οργανώσουν στοιχειωδώς το νέο καθεστώς, ή και να το καθοδηγήσουν στην κόντρα με τη Ρωσία. Πρέπει να σκαμπάζεις από ιστορία, από πολιτική, από οικονομία, από ψυχολογία, γνώση της κατάστασης εκεί και στην Ευρώπη, από, από, από...για να διαχειριστείς σαν υπερδύναμη μία τέτοια κατάσταση, αν δεν την έχει προκαλέσει, που είναι ακόμη μεγαλύτερη βλακεία. Δυστυχώς φαίνεται ότι από τη σημερινή Αμερική λείπουν οι «γκουρού» της εξωτερικής πολιτικής που στο παρελθόν έβγαζαν τα κάστανα από τη φωτιά. Παίρνοντας πάντως την πιο αθώα πλευρά, φαίνεται ότι ο Ομπάμα και γενικά η αμερικανική πλευρά αντελήφθη στη διάρκεια της κρίσης και σίγουρα με καθυστέρηση κάποια πράγματα.
Όπως ότι δεν μπορούν στρατιωτικά να επιβάλλουν λύση, γι' αυτό και ο Ομπάμα έσπευσε να την αποκλείσει, όπως ότι οι ρώσοι ένοιωθαν πολύ στριμωγμένοι και ήταν αποφασισμένοι να αντιδράσουν, ότι στους δρόμους του Κιέβου το άνω χέρι το είχαν οι φασίστες, ότι οι ελεύθεροι σκοπευτές δεν ήταν αστυνομικοί, ή δεν ήταν μόνον αστυνομικοί, όπως είπε ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών στη Λαίδη Άστον, αλλά και προβοκάτορες του Δεξιού Τομέα, ότι ο ρατσισμός τους φτάνει μέχρι τους εβραίους και γι΄ αυτό ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, ο Κέρι , αναγκάστηκε να τονίσει ότι καταδικάζει κάθε εκδήλωση αντισημιτισμού. Είναι πολύ πιθανό τέλος, ότι οι αμερικανοί βρήκαν και ισχυρά αντίσταση από Ευρωπαίους στην κλιμάκωση της αντιπαράθεσης, για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω. Σίγουρα δε, απογοητεύτηκαν από την απροθυμία πολλών ευρωπαίων να ενισχύσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους, χάριν της ενίσχυσης του ΝΑΤΟ, που ξαφνικά βρήκε ρόλο ύπαρξης.
Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι ο Πούτιν είναι το καλύτερο παιδί του κόσμου, αλλά στην προκειμένη περίπτωση προκλήθηκε και έκανε τα αυτονόητα για τον οποιονδήποτε ρώσο ηγέτη, ακόμη και τον απερίγραπτο Γέλτσιν. Άδραξε την ευκαιρία για να «διορθώσει» την ανοησία του Χρουστσόφ να αλλάξει τα εσωτερικά σύνορα της Σοβιετικής ΄Ενωσης και να δώσει την Κριμαία στην Ουκρανία. Ήταν αδύνατο για τη Μόσχα, κάτω από οποιοδήποτε καθεστώς, να αφήσει την Κριμαία από τον έλεγχό της, ιδιαίτερα με την τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα. Ωστόσο, ο Πούτιν δεν φαίνεται να θέλει να κάνει το ίδιο με την Ανατολική Ουκρανία, όπου υπερτερούν οι ρώσοι και οι ρωσόφωνοι. Προφανώς θέλει την ομοσπονδοποίηση ή και συνομοσπονδοποίηση της Ουκρανίας, ώστε οι ανατολικές περιοχές να βρίσκονται υπό ρωσσική επιρροή, κάτι που το επιθυμούν και οι κάτοικοι (οι περισσότεροι) εκεί, αλλά δεν θέλει να τις προσαρτήσει. Το οικονομικό κόστος θα είναι τεράστιο, θα έχει έναν δυσαρεστημένο πληθυσμό, αν δεν μπορέσει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του και θα έχει και σύνορα με Δύση και ΝΑΤΟ, χωρίς το περιθώριο του στρατηγικού βάθους. Μάλλον προτιμά μία φινλανδοποιημένη, ουδέτερη Ουκρανία, με το Κίεβο σχετικά αδύναμο εσωτερικά και τις ανατολικές περιοχές με αυξημένες εξουσίες. Αυτός είναι και ο στόχος της αναταραχής που παρατηρήθηκε στις περιοχές αυτές, οπωσδήποτε με ενθάρρυνση από τη Μόσχα.
Επομένως υπάρχει μέλλον ακόμη ια να βρεθεί η ισορροπία στην Ουκρανία, αλλά τουλάχιστον οι «παίκτες» κατάλαβαν ότι σε κανένα δεν συμφέρει η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης. Αν δεν παρασυρθούν από τη ρητορική τους, κυρίως οι Δυτικοί και αν οι Ουκρανοί δεν κάνουν καμία προβοκάτσια, όπως επιθυμούν, για να σύρουν τη Δύση σε θερμή αντιπαράθεση με τη Ρωσία, θα γίνουν σταδιακά βήματα, με πρώτο τον αφοπλισμό και την απομόνωση των ακραίων. Οι Ρώσοι πιο εύκολα θα το επιβάλουν στους δικούς τους, οι Δυτικοί πιο δύσκολα στους φασίστες του Δεξιού Τομέα, αν δεν συνεργαστεί μαζί τους (με τους Δυτικούς) η Ουκρανική κυβέρνηση. Το θέμα είναι να εκτονωθεί άμεσα κάπως η κατάσταση.
Άγγελος Στάγκος