Για μια οικονομία η εφαρμογή εργαλείων τόνωσης και ανάπτυξής της αποτελεί ένα σημαντικό εγχείρημα το οποίο θα πρέπει να σχεδιαστεί κατάλληλα για την επίτευξη των επιθυμητών στόχων.
Η εφαρμογή του μέτρου μείωσης των επιτοκίων δεν απέφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα για την τόνωση και ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωζώνης. Έτσι λοιπόν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τον Μάρτιο του 2015 εφαρμόζει την νομισματική πολιτική που ονομάζεται «Ποσοτική Χαλάρωση» (Quantitative Easing - QE), χρησιμοποιώντας την έσχατη λύση για την τόνωση και ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωζώνης (~60-80 δις € / μήνα).
Μέσω της συγκεκριμένης νομισματικής πολιτικής η ΕΚΤ αγοράζει από ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μια συγκεκριμένη ποσότητα κρατικών ομολόγων / χρεογράφων. Με τον τρόπο αυτό διοχετεύει ρευστότητα στις Τράπεζες που πούλησαν τα κρατικά ομόλογα, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες προκειμένου οι Τράπεζες με την σειρά τους (έχοντας τα πλέον τα χρηματικά διαθέσιμα) να προχωρήσουν σε δανεισμό των επιχειρήσεων και των ιδιωτών, επιδιώκοντας την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Ωστόσο η ορθολογική σχεδίαση του εγχειρήματος ελέγχεται δεδομένου ότι η έξοδος από την κρίση που έχει περιέλθει η Ευρωζώνη αλλά και η οικονομική ανάπτυξη, δεν διαφαίνεται να επιτυγχάνεται. Από την συγκεκριμένη πολιτική επωφελούνται κυρίως οικονομίες που δεν είχαν ανάγκη από ρευστότητα (π.χ. Γερμανία), έναντι άλλων περιφερειακών οικονομιών (π.χ. Ελλάδα).
Επιχειρώντας πάντως, μια ρεαλιστική προσέγγιση, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ακόμη και αν είχε ενταχθεί η Ελλάδα στην ποσοτική χαλάρωση, αυτό θα δημιουργούσε μια πλασματική κανονικότητα καθώς η πλειοψηφία των μικρών και μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων έχουν αποκλειστεί ή έχουν περιορισμένο Τραπεζικό δανεισμό λόγω κριτηρίων πιστοληπτικής ικανότητας (τα οποία εφαρμόζονται ανεξαρτήτως της ποσοτικής χαλάρωσης).
Σίγουρα η ένταξη της Ελλάδας στη ποσοτική χαλάρωση θα αποτελούσε ένα θετικό πρόσημο για την οικονομία, ωστόσο για να επιτευχθεί μια επωφελής για την αγορά αλυσιδωτή αντίδραση- όπως α) οι επιχειρήσεις να αναπτύξουν την δραστηριότητα και τις επενδύσεις τους μέσω δανεισμού, β) οι νέες επιχειρήσεις να αποκτήσουν κεφάλαιο κίνησης, γ) να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, δ) ο κόσμος να αποκτά χρήματα μέσω της απασχόλησης του και στην συνέχεια να τα ξοδεύει & ε) το κράτος να εισπράττει φόρους από τις αγορές- χρειάζεται ιδιαίτερα προσεκτικός, στοχευμένος και ορθολογικός σχεδιασμός.
Μετά την συμφωνία του Eurogroup της 15ης Ιουνίου, ήδη διαφαίνονται κάποια θετικά σημάδια για την περαιτέρω ανάκαμψη της οικονομίας αλλά πρωτίστως της επιστροφής της εμπιστοσύνης και της ανάπτυξης.
Ενδεικτικό στοιχείο είναι η απόδοση των 2ετών ομολόγων η οποία διαμορφώνεται στο 4,15% που είναι το χαμηλότερο επίπεδο για περισσότερα από επτά έτη. Παράλληλα η μείωση του δανεισμού των Ελληνικών Τραπεζών μέσω του Μηχανισμού Έκτακτης Ρευστότητας (ELA), αντανακλά τις θετικές εξελίξεις στη ρευστότητα των Τραπεζών στα πλαίσια επιστροφής των καταθέσεων.
Επιπροσθέτως, όπως δήλωσε ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναμένεται τις προσεχείς εβδομάδες η κατάθεση πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έξοδο της Ελλάδας από την διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό τις εντυπωσιακές προσπάθειες της Ελλάδας, λαμβάνοντας υπόψη τα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά και τις σταθερές πλέον βάσεις για την μελλοντική πορεία.
Παράλληλα, νέα εργαλεία τα οποία αποτελούν προϊόν των μεταρρυθμίσεων, όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, η σύνδεση του αφορολόγητου με την χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών και πλαστικού χρήματος αλλά και ο σχεδιασμός για την περαιτέρω χαλάρωση των capital controls, αποτελούν επιπρόσθετα στοιχεία για την αποκατάσταση της κανονικότητας και της εμπιστοσύνης.
Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν παρά ουσιαστικά συμβολικά στοιχεία τα οποία θέτουν τις κατάλληλες βάσεις για σταθερή ανάκαμψη της οικονομίας, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης για επιστροφή των καταθέσεων και των επενδύσεων, αλλά και για την πρόσβαση στις αγορές ακόμα και χωρίς την ποσοτική χαλάρωση.