Το πρώτο είναι ότι παρά την κρισιμότητα των περιστάσεων η διακυβέρνηση της χώρας εξακολουθεί να ασκείται και με μικροκομματικά κριτήρια, αν όχι με ευθεία πρόταξη του κομματικού συμφέροντος έναντι του εθνικού. Δυστυχώς, το τελευταίο επιβεβαιώνεται κυρίως από τους χειρισμούς της Ν.Δ., παρότι επιχειρεί να προβληθεί ως εθνικώς υπεύθυνη δύναμη.
Χωρίς να υποβαθμίζονται οι ευθύνες της διακυβέρνησης Γ.Παπανδρέου στον χειρισμό της κρίσης ούτε εκείνες των παλαιότερων κυβερνήσεων στη διόγκωση του δημοσίου χρέους, η Ν.Δ. είχε την άμεση ευθύνη της εκτόξευσης του χρέους κατά τη διετία 2007-09. Ο Κ.Καραμανλής, προ του να πάρει τα μέτρα που έκρινε επιβεβλημένα (κι ας έπεφτε στις εκλογές του 2010 με ακόμη ηχηρότερο γδούπο απ’ όσο το 2009), απέδρασε δια της πρόωρης εκλογής. Στη συνέχεια η Ν.Δ., αντί ρεαλιστικού λόγου, υιοθέτησε αντιμνημονιακό προφίλ και ανεφάρμοστες προτάσεις τύπου Ζάππειο 1, 2 κ.ο.κ. μέχρι την εκλογική κατάρρευση του Μαΐου 2012. Εν μια νυκτί το κόμμα μεταμορφώθηκε σε μνημονιακό. Η μεταστροφή εξηγήθηκε με βραχυλογικές αοριστίες περί «λάθους», η υιοθετηθείσα πολιτική ήταν σκληρής λιτότητας όπως και η αμέσως προηγούμενη, για να οδηγηθούμε το 2014 στην από κορυφής προεξόφληση ότι όλα πέτυχαν, ότι η συμφωνία με τους δανειστές στις 8 Δεκεμβρίου ήταν δεδομένη και το ΔΝΤ υπ’ ατμόν. Όταν αυτά διαψεύστηκαν, η Ν.Δ. (και το ΠΑΣΟΚ σε μικρότερο βαθμό ευθύνης), προ του να λάβει τα όποια αναγκαία μέτρα για την εθνική σταθερότητα (κι ας έπεφτε στις εκλογές τον Απρίλιο), προτίμησε την επίσπευση της προεδρικής εκλογής με αποτέλεσμα να διαλύσει την αγορά μέσα στις γιορτές και να αφήσει τη χώρα σε εκκρεμότητα, ώστε να μη χρεωθεί προεκλογικά τα νέα επαχθή μέτρα που αξίωναν οι δανειστές. Αν αυτό είναι ήδη μικροκομματικό (γιατί όταν ως κυβέρνηση φρονείς ότι η εθνική σωτηρία επιβάλλει κάτι, το κάνεις κι ας έχει πολιτικό κόστος), επιτείνεται περαιτέρω από την αίσθηση ότι εν προκειμένω στόχος δεν είναι η «απόδραση» και η παράδοση της «καυτής πατάτας» στον αντίπαλο, όπως επί Κ.Καραμανλή, αλλά η προσπάθεια εκλογικής επιβίωσης μέσω μιας εκστρατείας με αποκλειστικό περιεχόμενο τον εκφοβισμό των ψηφοφόρων. [Σαν η Ν.Δ. να εξέλαβε τη σχετική προ εβδομάδων διαπίστωση της Wall Street Journal όχι ως κριτική, αλλά ως …υπόδειξη.] Ξέρω ότι για πολλούς αυτό δεν συνιστά έκπληξη. Ότι δεν περίμεναν τίποτε περισσότερο. Προσωπικά, είχα την αβελτηρία (;) να ελπίζω ότι το βάρος των σφαλμάτων της περιόδου 2007-2012 θα έφτανε να οδηγήσει σε στάση μεγαλύτερης εθνικής ευθύνης – και πολιτικής τόλμης.
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι από χρόνια ορατό στη χώρα. Η προεκλογική εκστρατεία, όπου λόγος για την ανάγκη επανεξέτασης και περιορισμού της κρατικής λειτουργίας γίνεται μόνο από το Ποτάμι (θολά και με αντιφάσεις, φυσικά, λόγω της βρεφικής ακόμη κομματικής ηλικίας του), επιβεβαιώνει ότι όλες οι παρατάξεις (και η Ν.Δ.) διέπονται από λογική κρατισμού και απευθύνονται κυρίως στην «πελατεία» ψηφοφόρων του Δημοσίου, έστω με την ευρύτερη έννοιά του.
Δεν πρέπει να κουράζεται κανείς να επαναλαμβάνει ότι, ενώ χρεοκόπησε το Δημόσιο, το βασικό πλήγμα το δέχτηκαν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι και εργάτες, οι αυταπασχολούμενοι και οι επιχειρήσεις. Ότι προκαλείται μείζων αναταραχή από τις απομακρύνσεις στον δημόσιο τομέα, ενώ στον ιδιωτικό οι άνεργοι αυξάνονται και πληθύνονται κατά εκατοντάδες χιλιάδες. Ότι κρίνονται αντισυνταγματικές οι περικοπές μισθών στο Δημόσιο, ενώ στον ιδιωτικό τομέα η πενία είναι απολύτως συνταγματική. Παρά ταύτα, ο πολιτικός λόγος, όσα γλυκόλογα και αν εκστομίζονται περί μεσαίας τάξης, όχι μόνο αποφεύγει να θίξει την παθογένεια του κράτους και την ανάγκη περιορισμού των μη παραγωγικών μηχανισμών του (και των ελεγκτικών), αλλά υπόσχεται και παροχολογεί με ευδιάκριτους τόνους κρατισμού.
Δυστυχώς και στα δύο παραπάνω σημεία - την επικράτηση του μικροκομματισμού και τον κρατικιστικό προσανατολισμό- κυβέρνηση και αντιπολίτευση συγκλίνουν. Σαν να είμαστε πιασμένοι σε διπλό δόκανο…