Το ψευδές του διλήμματος λειτουργεί διαφωτιστικά σε πλήθος αβάσιμων αντιθέσεων ή συνδέσεων, στις οποίες τείνουμε να παρασυρόμαστε ενώ τις διαψεύδουν και η εμπειρία και η λογική. Καθόλου δεν αποκλείεται να είναι κανείς και ιδιοφυΐα και φασίστας, όπως μπορεί να είναι κομμουνιστής και ανάλγητος ασφαλίτης, ήρωας της αντίστασης και ακατάλληλος κυβερνήτης. Όποτε δε στο ζύγι των αντιθέσεων ή των συνδυασμών μπαίνουν περγαμηνές που ανατρέχουν δεκαετίες πριν ή ταμπέλες ιδεολογικών και παραταξιακών εντάξεων, τα εξ αυτών των τελευταίων συμπεράσματα για τις ιδιότητες κάθε επιμέρους ανθρώπου γίνονται έτι επισφαλέστερα.

Η …ανθρωπολογική παρατήρηση έχει, πιστεύω, διδάξει ότι οι τίτλοι του είδους καθόλου δεν αποκλείουν να είναι κανείς ιδιοτελής, καρεκλοκένταυρος ή αήθης μόνο και μόνο επειδή δηλώνει πατριώτης ή αριστερός ή διανοούμενος ή θρήσκος ή άνθρωπος του μόχθου. Ο κολοσσιαίος Θουκυδίδης το είχε άλλωστε υπογραμμίσει ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά («ουδ’ από του ανθρωπείου τρόπου») υπακούει σε τρία μέγιστα κίνητρα - τη φιλοδοξία, τον φόβο και το συμφέρον. [Όσο για την …ηλιθιότητα ο σύγχρονός μας Τσιπόλα πρόσθεσε την παρατήρηση ότι απαντά σε ίδια ποσοστά σε κάθε κοινωνική ή άλλη κατηγορία ανθρώπων.]

Ώστε όσες μεγαλοστομίες και αν λένε οι εκάστοτε πρωταγωνιστές, όσες -επαινετέες- αντιστασιακές πράξεις και αν είχαν κάνει πριν σαράντα χρόνια, πρέπει να οδηγείται κανείς στα δέοντα συμπεράσματα όποτε υπουργοί καταψηφίζουν θεμελιώδη νομοθετήματα της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού τους, αλλά δεν παραιτούνται, ή όποτε σπεύδει κανείς να παραιτηθεί πριν βρωμίσει μπαρούτι για να εξασφαλίσει μια θέση επιλαχόντος στο –ευλογημένο- Ευρωκοινοβούλιο ή όποτε πολιτικός που έχει ταράξει στα προεκλογικά παραμύθια τους ομολογιούχους ότι θα αποζημιωθούν (και κάποιοι την πίστευαν!), συμβαίνει από ασύλληπτη αλυσίδα συμπτώσεων να έχει συγγενείς που ξεσηκώνουν on time τα μισά μετρητά της τράπεζας - αυτής που για ανάληψη πέντε χιλιάδων παρέπεμπε τους κοινούς θνητούς μετά τριήμερο.

Όσο για το πολιτικό διαμέτρημα, τίποτε δεν μπορεί να αντισταθμίσει -ως ένδειξη επιπέδου- τις ψευδείς προαναγγελίες ρωσικών προκαταβολών, τα σχέδια για έφοδο στο νομισματοκοπείο – Βαστίλη ή την (πρωτότυπη, πάντως)  παραδοξολογία ότι οι «Financial Times», αφού –ή μήπως επειδή;- επιτέθηκαν στην «Αριστερή Πλατφόρμα», «δεν είναι τυχαίο ότι μια μέρα μετά ξεπουλήθηκαν στους Γιαπωνέζους».

Ο Λαφαζάνης ισχυρίζεται τελευταία ότι όσα λέει εκφράζουν τον αριστερό, δημοκρατικό και προοδευτικό κόσμο. Για τον αριστερό δεν μπορεί κανείς να φέρει αντίρρηση. Ταμπέλα είναι η αριστερά, το τυπικό κριτήριο και την μακρά προϋπηρεσία τα έχει ο Λαφαζάνης, η δε συζήτηση του πόσο αριστεροί είναι όντως στη ζωή τους όσοι διατυμπανίζουν την αριστεροσύνη τους (και εδώ δεν εννοώ τον ίδιο) και μακριά θα μας πήγαινε και άκρη δεν θα βγάζαμε.

Τον δημοκρατικό, όμως, κόσμο; Ο δημοκρατικός κόσμος σέβεται το Σύνταγμα της ελληνικής δημοκρατίας και, ακόμη περισσότερο, πιστεύει ότι, όταν ζητάς την ψήφο του λαού υπό τη σημαία κόμματος που δηλώνει ότι έξοδος από το ευρώ δεν νοείται, συνιστά αντιδημοκρατική πολιτική απάτη να βγάζεις εκ των υστέρων από το καπέλο τη δραχμή ως ταχυδακτυλουργική λύση. Όσο για πρόοδο, το πνεύμα του μέλλοντος βρίσκει ασφαλώς τον συμβολισμό του στον βουλευτή που πανηγυρίζει την εκλογή του με τον ύμνο του ΕΑΜ (προς τυχόν εικοσάρηδες αναγνώστες: δεν πρόκειται για πολυκατάστημα, μην το μπερδεύετε με το H&M), τη δε ουσία του στα όσα έχουν ήδη γίνει -στην επαναπρόσληψη των καθαριστριών, των σε διαθεσιμότητα, των σχολικών φυλάκων και στο άνοιγμα της ΕΡΤ- αλλά και στα όνειρα για το λαμπρό αύριο: κρατικές τράπεζες, κρατικές βιομηχανίες, κρατικά μέσα ενημέρωσης. Όνειρα που μας φέρνουν πίσω στο δημοκρατικόν του πράγματος: στο πόσο ελάχιστα δημοκράτες είναι συνήθως οι τόσο ψευδεπίγραφα φιλοπρόοδοι.