• Ήταν άγνωστος - τουλάχιστον στο ευρύ κοινό.

• Μπήκε σχετικώς αργά στον προεκλογικό αγώνα, με αποτέλεσμα να μην έχει, θεωρητικά τουλάχιστον, χρόνο να κτίσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο αναγνωρισιμότητας.

• Η υποστήριξή του από κομματικούς μηχανισμούς -κυρίως απ΄ αυτόν του ΠΑΣΟΚ- ήταν, κατά κοινή ομολογία, χαλαρή.

• Το πρόγραμμά του άργησε να πάρει σάρκα και οστά - κινήθηκε κυρίως σε επίπεδο αρχών και αξιών. Στην ερώτηση τί ακριβώς πρεσβεύει σε σχέση με τα προβλήματα της Αθήνας, ακόμα και οι θερμοί υποστηρικτές δεν ήταν σε θέση να απαντήσουν δυο εβδομάδες πριν τις εκλογές.

• Οι δεξιότητές του στο παραδοσιακό πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης, την Τηλεόραση, ήταν περιορισμένες. Η σχετική εμπειρία του ήταν ελάχιστη, το ηχόχρωμα της φωνής του δεν βοηθούσε, ενώ, ως φυσιολογικός, νοήμων άνθρωπος, είχε την τάση να ξεκινά, να τεκμηριώνει και να επιχειρεί να ολοκληρώνει λογικά τις προτάσεις του - πρακτική εκ των πραγμάτων ανεπίτρεπτη στα τηλεοπτικά παράθυρα.  Την ίδια στιγμή, ο μπαρουτοκαπνισμένος αντίπαλός του θεωρείτο “μετρ” των τηλεμαχιών και της ατάκας, διαθέτοντας αναγνωρισιμότητα και εξοικείωση επιπέδου “τηλεπερσόνας”.

Κι όμως, ο Γιώργος Καμίνης κέρδισε - και μάλιστα, τηρουμένων των αναλογιών, με σχετική άνεση στον δεύτερο γύρο. Οι πολιτικοί λόγοι της νίκης του έχουν ήδη γίνει αντικείμενο εκτεταμένων αναλύσεων. Αξίζει όμως μια ματιά στις επικοινωνιακές διαστάσεις αυτής της, απρόσμενης για πολλούς, επιτυχίας. Κυρίως γιατί οι διαστάσεις αυτές περιλαμβάνουν παραμέτρους καινοφανείς στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό.

Κατ΄ αρχάς, ο νέος Δήμαρχος Αθηναίων έκανε όσα προβλεπόταν να κάνει στα παραδοσιακά ΜΜΕ. Εμφανίστηκε σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, έδωσε συνεντεύξεις σε όλες σχεδόν τις μεγάλες εφημερίδες, ενώ παράλληλα τύπωσε και διένειμε φυλλάδια - με μεγάλη αξιοπρέπεια ομολογουμένως και χωρίς να ρυπάνει περισσότερο την ταλαίπωρη πόλη. Κι είναι αλήθεια ότι, καθώς πλησιάζαμε στις εκλογές, ο τόνος του βελτιωνόταν, ο λόγος του γινόταν πιο ξεκάθαρος και η δημόσια παρουσία του αποκτούσε μεγαλύτερη οντότητα.

Η άποψή μου είναι ότι όλα τα πιο πάνω δεν θα ήταν αρκετά, αν η υποψηφιότητα Καμίνη δεν έπαιρνε τόσο μεγάλη διάσταση στα social media. Εκεί, σ΄ αυτή την εκτεταμένη, πολυσυλλεκτική και εν πολλοίς κατακερμαστισμένη online κοινότητα, οι θέσεις του υποψήφιου, για πρώτη φορά στα καθ’ ημάς, αναπαρήχθησαν με μεγάλες ταχύτητες και πολλαπλασιάστηκαν από τις ατομικές απόψεις και τις προσωπικές γνώμες. Το facebook, το twitter και πολλά blogs έγιναν ιδανικό πεδίο για να αναπτυχθεί και να ενισχυθεί η στρατηγική “ΝΟ ΝΙΚΙΤΑ”, η οποία, όπως απεδείχθη, εξέφραζε την πλειοψηφία των Αθηναίων ψηφοφόρων.

Σε αυτό το πεδίο, φυσικά, δεν χωρούν οι πλήρως ελεγχόμενες διατυπώσεις και κατ’ επέκτασιν ο απόλυτος έλεγχος του επκοινωνιακού μηνύματος. Το αρχικό μήνυμα αλλοιώνεται ενδεχομένως, συμπληρώνεται με τη χροιά και την ένταση των προσωπικών απόψεων και συχνά αποκλίνει σημαντικά από το επιθυμητό. Όμως, την ίδια στιγμή, αποκτά μια άλλου επιπέδου αξιοπιστία: αναπαράγεται και υιοθετείται από τους “φίλους” μου - απ΄αυτούς που γνωρίζω, που εμπιστεύομαι, που είναι σαν και μένα. Έτσι ο Καμίνης βρέθηκε να κάνει ένα απροσδόκητο “γκελ” σ’ ένα κοινό ευάριθμο, δύσπιστο, κορεσμένο από τις παραδοσιακές επικοινωνιακές μανιέρες της πολιτικής, διψασμένο για κάτι καινούργιο. Εκεί ακριβώς κρίθηκε -πάντα κατά τη γνώμη του γράφοντος- το παιχνίδι: ένας νέος και άφθαρτος υποψήφιος αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό ένα νέο και άφθαρτο επικοινωνιακό περιβάλλον.

Μια σημαντική παράμετρος που δεν πρέπει να αγνοηθεί: προκειμένου ένα ζήτημα να αποκτήσει μεγάλη διάσταση στα social media, είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός σημείου εκκίνησης. Τέτοιο φυσικά δεν θα μπορούσε να είναι η οποιαδήποτε “επίσημη” σελίδα του Γιώργου Καμίνη στο facebook, η οποία εξ ορισμού έχει ένα όριο αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας. Τον ρόλο αυτό, στην περίπτωσή μας, τον έπαιξε σε μεγάλο βαθμό το free press της Αθήνας. Η Lifo και η Athens Voice πήραν συγκεκριμένη θέση στην αναμέτρηση. Δημοσίευσαν γνώμες και απόψεις με ειδικό βάρος, με ένταση, με προσωπικό τόνο, με γνήσιο ενδιαφέρον. Τα δημοσιεύματα αυτά κυκλοφόρησαν κατά κόρον στα social media, αποτελώντας αφετηρία σχολίων, αναλύσεων, αντιπαραθέσεων και ενισχύοντας ουσιαστικά τη συγκεκριμένη υποψηφιότητα. Η ισχύς αυτής της άτυπης επικοινωνιακής συνέργειας αποδείχθηκε σημαντική στην πράξη και σίγουρα εμπεριέχει πολλά και χρήσιμα συμπεράσματα για τους “τεχνικούς” της Επικοινωνίας.

Με δυο λόγια, οι πρόσφατες δημοτικές εκλογές της Αθήνας είναι ίσως η πρώτη πολιτική αναμέτρηση στην οποία τα social media -και το Internet εν γένει- έπαιξαν έναν ρόλο κάτι παραπάνω από υποστηρικτικό. Δεν είμαι σε θέση να πω αν έχουμε να κάνουμε με μια προσχεδιασμένη επικοινωνιακή στρατηγική επιλογή  ή αν βρισκόμαστε μπροστά σε μια αυθόρμητη διαδικασία που στηρίχθηκε στην πρωτοφανή δυναμική των social media. Αν συνέβη το πρώτο, μπράβο σ΄ αυτούς που σχεδίασαν και υλοποίησαν. Αν συμβαίνει το δεύτερο, τα διδάγματα που θα αντληθούν είναι πολλά και σημαντικά. Το βέβαιον είναι ότι από δω και στο εξής, οι προεκλογικές εκστρατείες θα ξεκινούν από διαφορετική βάση...

Υ.Γ. 1 Πολλά από τα πιο πάνω ισχύουν και για την υποψηφιότητα Μπουτάρη, με τη σημαντική διαφορά ότι ο νέος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης “κουβαλούσε” πολυετή παρουσία στα κοινά της πόλης του και, ως εκ τούτου, πολύ μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα.

Υ.Γ.2 Ασφαλώς αντίστοιχες διαστάσεις υπάρχουν και στην επιτυχία της υποψηφιότητας Αμυρά.