Για να αντιληφθεί κανείς τις πολλαπλές ομοιότητες αυτών των δύο καθεστωτικών συστημάτων, βοηθάει να σημειώσει κάνεις την αναλογία ανάμεσα στην φυσική βία από την μια πλευρά και την οικονομική βία και οικονομική αναγκαιότητα από την άλλη.
Άλλη μια γλωσσική και νοητική προσέγγιση που χρειάζεται κανείς, είναι η επιλογή μέσω στρατιωτικής πυγμής και η επιλογή μέσω οικονομικής πυγμής, του στυλ, “δεν έχω άλλη επιλογή”.
Εάν ανοίξει και χαλαρώσει κανείς τα γλωσσικά του και τα νοητικά του όρια, θα μπορεί να δει ότι η καταναγκαστική προσάρτηση των πολλαπλών κρατών και εθνών στην Σοβιετικη Ένωση με κέντρο βάρους την Ρωσία, ίσως να μην διέφερε κατά πολύ από την “εθελοντική” προσέλευση των διαφόρων μικρών και μικρότερων κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μετέπειτα στην Ευρωζώνη, με κέντρο την Γερμανία, και με κέντρο απόκεντρο την Γαλλία.
Και η Ευρωπαϊκή Ένωση όπως και η Σοβιετική βασίζονται σε συστήματα που κατευθύνονται από ψηλά, και από ένα κέντρο, στην κυριολεξία “κεντρική επιτροπή”, που είναι τόσο γραφειοκρατικό όσο και απόμακρο από τις ζωές και τις ανάγκες των διαφόρων λαών που τηλεκατευθύνουν. Και φυσικά τα δύο κέντρα, και ο πυρήνας των δύο ευρωπαϊκών καθεστώτων και ο πυρήνας της Σοβιετικής Ένωσης, αποτελούνται από μια πολιτική, οικονομική και γραφειοκρατική ελίτ που βασικά ζει και πράττει πέραν του πολυ πιο χαμηλού βιοτικού όσο και πολιτικού επιπέδου των διαφόρων κρατών, σε ένα ελιτίστικο περιβάλλον που πρόσφατα ζωγράφισε με πειστικά όσο και ξεδιάντροπα χρώματα η κατασκευή του διπλού ουρανοξύστη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Φρανκφούρτη.
Ιδού το συγκεκριμένο κτίριο.
Μία εικόνα, λένε, αξίζει χίλιες λέξεις. Το τεράστιο παλάτι του Τούρκου Ερντογάν και το τεράστιο παλάτι του Ρουμάνου Τσαουσέσκου, αντικατοπτρίζανε, όταν πρωτοστήθηκαν, ποιός ήταν α σατράπης στην συγκεκριμένη χώρα. Οι διπλοί πύργοι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας στην Φρανκφούρτη της Γερμανίας, παρουσιάζουν χωρίς καμία δόση αμφιβολίας ποιός είναι ο σατράπης της Ευρώπης.
Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό, και αστείο αν σκεφτεί κανείς το ύψος της αλαζονείας, ότι αυτοί οι δύο αλλόκοτοι, και τεράστιοι πύργοι, δεν χτίστηκαν στο κέντρο της Φρανκφούρτης, όπου υπάρχουν και άλλα μεγάλα και υψηλά κτίρια να τα πλαισιώσουν και να τους κάνουν συντροφιά, παρά χτίστηκαν μακριά από το κέντρο, όπου το ύψος των υπολοίπων κοντινών κτιρίων αποτελεί ένα ελάχιστο κλάσμα του μεγαλοπρεπούς ύψους των τραπεζικών πύργων. Δηλαδή η υποσυνείδητη όσο και απύθμενη αλαζονεία του τραπεζικού σατράπη, χρειαζόταν μια απαραίτητη αρχιτεκτονική επιβράβευση, για να παραμείνει ανά τους αιώνας ο πρώτος και ο μοναδικός, καλή ώρα όπως και ο μακαρίτης Τσαουσέσκου.
Όπως και στην Σοβιετική Ένωση, έτσι και στην Ευρωπαϊκή, το κέντρο βάρους ανήκε και ανήκει στις ισχυρές οικονομίες, και όπως και στην μια Ένωση και στην άλλη, οι οικονομικές συναλλαγές ήταν και είναι διφορούμενες. Από την μια μεριά υπάρχει μια ροή πόρων και οικονομικής βοήθειας από το πανίσχυρο κέντρο στην ανίσχυρη περιφέρεια, αλλά πιο δυναμικά, υπήρχε στην Σοβιετική Ένωση, όπως υπάρχει και στην Ευρωπαϊκή, μια ξεκάθαρη και αυξανόμενη οικονομική εκμετάλλευση της ανίσχυρης περιφέρειας από το πανίσχυρο κέντρο, στην κομμουνιστική ένωση εννοούμε την Ρωσια, στην Ευρωπαϊκή, εννοούμε κατά αρχάς την Γερμανία με δορυφόρους την Γαλλία και την Βρετανία.
Και ακριβώς αυτή η άνιση οικονομική συνύπαρξη ανάμεσα στην περιφέρεια και στο κέντρο προκάλεσε στην σοβιετική όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση φυγόκεντρες δυνάμεις.
Στην Σοβιετική Ένωση αυτές οι φυγόκεντρες δυνάμεις καταπνίγηκαν με σύντομες, αιματηρές όσο και αποτελεσματικές εισβολές στην Ουγγαρία και αργότερα στην Τσεχοσλοβακία.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδιαίτερα στη Ευρωζώνη, το φόβητρο της οικονομικής καταστροφής κρέμεται ως δαμόκλειος σπάθα, πάνω από το κεφάλι κάθε φυγόκεντρης δύναμης, η απλά πάνω από το κεφάλι κάθε φωνής αντίστασης στις κεντρικές διαταγές των ευρωπαϊκών καθεστώτων.
Έτσι ο Τσίπρας έβαλε την ουρά του κάτω από τα σκέλια και ανέτρεψε την λαϊκή δημηγορία το 2015, έτσι ο Κύπριος Αναστασιάδης αποδέχθηκε τις διαταγές του Σόιμπλε κάτω από τις απειλές του κεντρικού τραπεζίτη Ντράγγι, και έτσι η Ιρλανδία υπέκειψε στο μνημόνιο που της επεβλήθη από τα τραπεζικά συμφέροντα της Γερμανίας, Γαλλίας, και Βρετανίας, κάτω από την απειλή του Κεντρικού Τραπεζίτη Τρισέ.
Και άλλα πολλά περιστατικά, κατά την διάρκεια της κρίσης, και όχι μόνο.
Το ευρώ, το κοινό νόμισμα των κρατών της Ευρωζώνης, είναι το κατ' εξοχήν εργαλείο (οικονομικού) πολέμου στον μεταμοντέρνο καπιταλισμό, όπου συχνά πυκνά, η απειλή επιβολής οικονομικής καταστροφής, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από την στρατιωτική εισβολή σε μια χώρα.
Μπορεί ο οικονομικός πόλεμος να είναι επιφανειακά αναίμακτος σε σύγκριση με τον στρατιωτικό πόλεμο και κατοχή, αλλά ο οικονομικός πόλεμος, ιδίως όταν γίνεται μέσω ενός κοινού νομίσματος, όπως γίνεται μέσω του Ευρώ μέσα στην Ευρωφάκα, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός, πιο αμείλικτος και πιο ολοκληρωτικός.
Και καταλήγουμε στην περίπτωση της Καταλονίας, όπου η φυγόκεντρη δύναμη καταπνίγεται, η τουλάχιστον επιχειρείται να καταπνιγεί μέσω στρατιωτικής βίας. Και πάλι η Ευρωπαϊκή Ένωση, στεκόμενη στο αποδεδειγμένο ύψος της στα θέματα πολιτικής χειραγώγησης, χρησιμοποιεί, εκ του μακρόθεν, την ισπανική κεντρική κυβέρνηση για να πολεμήσει, έστω και με την σωματική βία, την τελευταία φυγόκεντρο δύναμη, που κινδυνεύει να θέσει το ευρωπαϊκό καθεστώς υπό αμφισβήτηση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με απίστευτη όσο και δυστυχώς γνώριμη διγλωσσία και διπροσωπία, αφενός διαμαρτύρεται ότι δεν είναι σε θέση να επέμβη στην τραγωδία της Καταλονίας, ούτε σαν διαπραγματευτικό όργανο, και από την άλλη μεριά, προσφέρει απόλυτη υποστήριξη και επιβράβευση στην κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας, ακόμα και όταν η τελευταία ασκεί απίστευτη σωματική και θεσμική βία εναντίων ενός λαού, (διότι είτε το θέλουμε είτε όχι, οι Καταλάνοι είναι ένας ξέχωρος λαός), που απλά προσπαθεί να ψηφίσει για την ανεξαρτησία του.
Και έχουμε βασικά μια Ευρώπη που στην προσπάθειά της να διασώσει το καθεστώς της και τους θεσμούς της, καταπει και καταστρέφεις τις αξίες της, δηλαδή την ψυχή της.
Όπως η στήλη παρατήρησε στο προηγούμενο άρθρο, η Ευρώπη, σαν θεσμός και σαν καθεστώς, αρνείται να κοιταχθεί στον καθρέπτη. Το ερώτημα πλέον είναι, κατά πόσον οι πολίτες της είναι διατεθειμένοι να κοιτάξουν μέσα στον γεωπολιτικό καθρέπτη της Ηπείρου τους.