Και με την ευκαιρία, ας αναλογισθούμε τι ήταν το μνημόνιο, στο οποίο συνοψίζεται η οικονομική πολιτική που εφαρμόστηκε στη χώρα τα δυο τελευταία χρόνια. Το μνημόνιο, εκ του αποτελέσματος πια, αποδεικνύεται ότι ήταν λάθος. Όχι γιατί το περιεχόμενό του ήταν απαραίτητα λανθασμένο, αλλά γιατί δεν μπορούσε να εφαρμοστεί σε πολλά βασικά του σημεία. Και όσοι παίρνουν μέτρα, πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζουν αν τα μέτρα αυτά μπορούν να εφαρμοστούν σε συγκεκριμένη χώρα, στον συγκεκριμένο χρόνο.
Πρέπει δε να πούμε ότι η Ελλάδα των τελευταίων ετών είναι μια χώρα όπου λαμβάνονται συνεχώς αποφάσεις, ότι ψηφίζονται νόμοι, ότι παίρνονται μέτρα, αλλά που όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να τα εφαρμόσει ή τουλάχιστον να τα εφαρμόσει χωρίς στρεβλώσεις, εξαιρέσεις και εκπτώσεις. Ας θυμηθούμε από το φιάσκο με την απαγόρευση του καπνίσματος ως την ουσιαστική ακύρωση του νόμου Διαμαντοπούλου για την ανώτατη εκπαίδευση, επειδή κάποιοι κύριοι καθηγητές είχαν την δική τους άποψη ότι ο νόμος δεν ήταν σωστός κι ας τον είχαν ψηφίσει σχεδόν τα 4/5 της Βουλής! Αφήστε που ήρθε κι ένας ουσιαστικά υπηρεσιακός υπουργός Παιδείας, ο υπερεκτιμημένος τα τελευταία χρόνια, κ. Μπαμπινιώτης, ο οποίος συντάχθηκε μαζί τους λέγοντας ότι πρέπει να αλλάξει ο περίφημος αυτός νόμος!
Μπαίνοντας λοιπόν στην ουσία αυτού του σημειώματος, ο υπογράφων πιστεύει ότι η οικονομική κρίση δεν είναι ακριβώς το πρόβλημα, αλλά είναι το αποτέλεσμα άλλων, βαθύτερων προβλημάτων που συνιστούν την νεοελληνική παθογένεια. Είναι το άθλιο πολιτικό σύστημα, που ακόμη και σήμερα δεν δείχνει σημάδια σοβαρής αλλαγής, είναι το αίσθημα αδικίας που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανεπάρκεια της δικαστικής εξουσίας να κάνει σωστά και έγκαιρα τη δουλειά της, είναι το μεγάλο, παράλυτο και διεφθαρμένο κράτος, που εξακολουθεί να απορροφά τεράστια ποσά από τα δημόσια έσοδα, είναι οι ανεκδιήγητοι συνδικαλιστές όλων των παρατάξεων, που αποδείχτηκαν τα πιο αντικοινωνικά στοιχεία, είναι ο λαϊκισμός των ηλεκτρονικών κυρίως ΜΜΕ και των περισσότερων δημοσιογράφων και τέλος είναι η διάλυση της κοινωνίας που παραπαίει ανάμεσα σε λάθος διλήμματα.
Στο (κατά τη γνώμη μου, λανθασμένο, το ξαναλέω) μνημόνιο υπήρχαν και μερικά διαρθρωτικά μέτρα που έπρεπε να ληφθούν από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Δεν μπορέσαμε να κάνουμε σχεδόν τίποτα. Τα μέτρα αυτά ήταν περιορισμένα σε σχέση με αυτά που πραγματικά χρειάζεται ο τόπος, ώστε να μπει μια καινούργια αφετηρία και σε βάθος χρόνου να ανατραπεί η οικονομική, πολιτική και κοινωνική αθλιότητα μέσα στην οποία ζούμε. Και το μεγάλο δυστύχημα είναι ότι στα προεκλογικά προγράμματα, τις ομιλίες και τις άλλες δημόσιες τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών, οι αναφορές στις προαναφερθείσες πραγματικές και ουσιαστικές ανάγκες της χώρας είναι από ελάχιστες και προσχηματικές έως ανύπαρκτες…
Για μια ακόμη φορά, μεταθέσαμε το δικό μας πρόβλημα στους ξένους και ο προεκλογικός διάλογος περιορίστηκε ουσιαστικά στο ποιος και με ποιο τρόπο θα ανατρέψει ή θα αλλάξει το άδικο μνημόνιο, που όντως μας επέβαλαν οι τροϊκανοί. Για το πώς θα αλλάξουμε εμείς – που είναι το σημαντικότερο – δεν έγινε σοβαρή συζήτηση. Όμως, μόνο αν αλλάξουμε εμείς και γίνουμε μια σοβαρή και ισχυρή χώρα δεν θα μπορούν οι άλλοι να μας επιβάλουν μνημόνια…