Η Τουρκία των Ερντογάν-Νταβούτογλου εφαρμόζει στην Συρία την πάγια στρατηγική της απόπειρας εδαφικής της προέκτασης εκμεταλλευόμενη την ύπαρξη Τουρκογενών πληθυσμών στην ευρύτερη γειτονική της περιοχή την οποία η Άγκυρα παντού και πάντοτε βαφτίζει ζωτικό της χώρο. Σ’ αυτή την Τουρκική γειτονία βρίσκεται βεβαίως και η Κύπρος, 70 χιλιόμετρα από τα Τουρκικά παράλια. Ο Τούρκος πρωθυπουργός, ο οποίος προέρχεται από τον επαγγελματικό χώρο της εις βάθος γεω-στρατηγικής ανάλυσης – κι όχι της δικηγορίας όπως συμβαίνει με την Κυπριακή ηγεσία – μάς έχει ήδη πει εδώ και καιρό καθαρά στα συγγράμματα του ότι ο πλήρης έλεγχος της Κύπρου είναι τόσο σημαντικός για την χώρα που ακόμη κι αν δεν υπήρχε Τουρκική μειονότητα ως εφαλτήριο Νέο-οθωμανικών επιδιώξεων, θα έπρεπε να εφευρεθεί για την εξυπηρέτηση των.
Παρατηρεί κανείς σε βάθος χρόνου δύο γενεών τον σταθερό Τουρκικό προσανατολισμό όσον αφορά την Κύπρο να φέρνει απτότατα αποτελέσματα σε αντίθεση με τον παραπαίοντα ελληνικό από … προσανατολισμό ως προς τους στόχους και τις επιδιώξεις σε σχέση με το πολιτικό μέλλον της νήσου: η οθωμανογενής μικρή ‘μουσουλμανική μειονότητα’ – έτσι αναφέρεται σε Βρετανικά επίσημα έγγραφα της πρώιμης Αγγλοκρατίας - μετατρέπεται σε κοινότητα, της δίνεται πολιτική ισότητα με σφραγίδα της ούτω καλούμενης Διεθνούς Κοινότητας. Εσχάτως ανυψούται σε ‘Τουρκικό Συνιστών Κράτος’ (βλέπε οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκαταρκτική ενημέρωση στο φύλλο πορείας των εμπειρογνωμόνων της προς την αποστολή καλών υπηρεσιών των ΗΕ στην Κύπρο, Βρυξέλλες, Νοέμβριος 2015).
Σε πρόσφατο ταξίδι μου σε Ναγκασάκι – Τόκιο (61st Pugwash Conference on Science & World Affairs, Ναγκασάκι, 1-5 Νοεμβρίου 2015) συζητήσαμε τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και ειδικότερα στην Συριακή κρίση. Τόσο συνάδελφοι ειδήμονες από την Μέση Ανατολή όσο και Ιάπωνες ειδικοί με μακρά πείρα στην μελέτη της Τουρκικής πολιτικής μάς προειδοποίησαν ότι οι Ερντογάν-Νταβούτογλου θα ρίξουν λάδι στη φωτιά εκμεταλλευόμενοι την ύπαρξη Τουρκομάνων στην Τουρκο-συριακή μεθόριο. Τους οποίους και η Άγκυρα ασμένως εξοπλίζει με σκοπό την αυτονόμηση της παραμεθορίου και την εις βάθος χρόνου προσάρτηση της. Σενάριο Κύπρου-Αλεξανδρέττας σε πλήρη εξέλιξη, δηλαδή.
Συνεπώς τα περί παραβίασης του Τουρκικού εναέριου χώρου από το Ρωσικό μαχητικό είναι φτηνό πρόσχημα και στάχτη στα μάτια της Διεθνούς Κοινότητας. Άλλωστε οι παραβιάσεις εθνικού εναέριου με διεθνή πρακτική αντιμετωπίζονται με εμπλοκή και αναχαιτήσεις, όχι με καταρρίψεις εξαπολύοντας πυραύλους αέρος-αέρος. Με την ίδια λογική η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία θά ‘πρεπε να καταρρίπτει δεκάδες Τουρκικά μαχητικά στο Αιγαίο. Είναι φανερό ότι δολίως η υποχθονίως βοηθούσα το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) (αγορές κλοπιμαίου πετρελαίου, προώθηση τζιχαντιστών μέσω του Τουρκικού εδάφους) Άγκυρα με την ριψοκίνδυνη ενέργεια της επιδιώκει:
- Σε πρώτο στάδιο να ρυμουλκήσει το παραπαίων - ως προς την αντιμετώπιση της Ισλαμικής (Τζιχαντιστικής) απειλής - ΝΑΤΟ στην αντιπαράθεση της μέσα στην Συρία με την σταθερά ταγμένη στον αγώνα της εκρίζωσης του ΙΚ, Μόσχα.
- Σε κατοπινό στάδιο να ελέγξει μέσω των Τουρκομάνων αυτονομιστών, τους οποίους πολλαπλώς στηρίζει, την Βόρεια Συρία.
- Αποτρέποντας έτσι άμεσα την δημιουργία συμπαγούς Κουρδικής ζώνης η οποία αναπόφευκτα θα οδηγούσε στην παροχή αυτονομίας αν όχι σε ανεξάρτητο Κουρδικό κράτος μετά το τέλος των εχθροπραξιών στην Συρία.
- Σε μεταγενέστερο στάδιο και με την παγίωση των τετελεσμένων, όπως και στην περίπτωση της Κύπρου, την κεκαλυμμένη προσάρτηση των παραμεθόριων Συριακών εδαφών.
Σαφέστατα, το τι συμβαίνει τρακόσια χιλιόμετρα ανατολικά μας δεν μπορεί να μην έχει αντίκτυπο στην πορεία του Κυπριακού αλλά και της κυπριακής οικονομίας. Ήδη η Μόσχα ανταπαντά στην Τουρκική πρόκληση με ακύρωση της επίσκεψης Λαβρόφ στην Άγκυρα - ενώ αναμένεται αρχές του επόμενου μήνα στη Λευκωσία, ταξιδιωτική οδηγία για αποφυγή της Τουρκίας ως εδάφους το οποίο εκκολάπτει την ισλαμική εξτρεμιστική τρομοκρατία, φωνές από ηγέτες της Δούμας για διακοπή της αεροπορικής σύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών. Ταυτόχρονα η Ρωσία στέλνει το αντιτορπιλικό Μόσχα στην Μεσόγειο, 60 χλμ. από την τουρκικές ακτές και όχι μακρύτερα από τις κυπριακές βεβαίως.
Συνεπώς, οι ραγδαίες εξελίξεις που φέρνει η όξυνση στις σχέσεις Μόσχας-Άγκυρας, η απροκάλυπτη Τουρκική επιθετικότητα και επεκτατικότητα αλλά και η αποφασιστική αντιμετώπιση της από την φίλη της Κύπρου δύναμη με την αυξανόμενη παρουσία της στην περιοχή θα πρέπει να σταθμιστούν από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη εν τω μέσω των εντατικών διαπραγματεύσεων του με τον εντολοδόχο των Τουρκικών συμφερόντων στην Κύπρο. Για να το πω απλά: ο γεωπολιτικός χάρτης της περιοχής είναι ρευστός. Οι Τούρκοι παίζουν ένα ριψοκίνδυνο νέο-οθωμανικό ισλαμικό παιχνίδι εις βάρος των Ρωσικών συμφερόντων. Είναι φανερό ότι η Μόσχα δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί τους Τουρκικούς σχεδιασμούς. Ας έχουμε, λοιπόν, τα μάτια και τα μυαλά μας ανοιχτά!
*Ο Δρ. Γιώργος Λεβέντης είναι Διευθυντής του Ιnternational Security Forum (www.inter-security-forum.org) Alumni Fellow, United Nations University, Tokyo.