Η Ευρώπη πιέζει ασφυκτικά το τραπεζικό σύστημα το οποίο μέχρι τέλος Oκτωβρίου θα πρέπει να έχει βρεί και να έχει διορίσει νέες διοικήσεις αφού όλοι οι Έλληνες τραπεζίτες που ηγούνται του ελληνικού τραπεζικού συστήματος επί δεκαετίες θεωρούνται “διαπλεκόμενοι”. Είναι ένας περίεργος χαρακτηρισμός, αφού τραπεζίτης που δεν γνωρίζει καλά τον πελάτη του δεν νοείται.

Για να δανείσει ο τραπεζίτης μια επιχείρηση το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να γνωρίσει όσο πιο καλά μπορεί τον ιδιοκτήτη και τον διευθυντή της. Ο όρος λοιπόν “διαπλεκόμενος” τραπεζίτης είναι αρκετά παράξενος. Ο τραπεζίτης πρέπει επίσης να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και τις προοπτικές της επιχείρησης που δανείζει, τη θέση της στον κλάδο και στην οικονομία γενικότερα και να τα αξιολογεί όλα αυτά μαζί με το ποιόν των ανθρώπων της εταιρίας για να δώσει δάνειο. Παράλληλα, πρέπει να γνωρίζει την κατάσταση του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση και τις προοπτικές του κλάδου καθώς και τις προοπτικές του συνόλου της οικονομίας. Όλα αυτά μαζί συνεκτιμώμενα καθιστούν έναν τραπεζίτη άξιο ή όχι. Σκοπός του τραπεζίτη είναι να αυξήσει το μέγεθος της τράπεζας, πράγμα που γίνεται με αύξηση των χορηγήσεων δανείων και τα κέρδη της που προέρχονται από τους τόκους που εισπράττει από τα δάνεια που έδωσε. Αυτό έκαναν οι Έλληνες τραπεζίτες επί δεκαετίες και όλοι κέρδιζαν - οι ίδιοι, οι μέτοχοι των τραπεζών, οι τραπεζουπάλληλοι, οι επιχειρήσεις, η κοινωνία, το κράτος που εισέπραττε φόρους και έβλεπε το ΑΕΠ να αυξάνεται. Όταν η κατάσταση στράβωσε, στράβωσαν όλα για όλους. και έρχονται τώρα οι ξένοι διαχειριστές να επιβάλουν νέες διοικήσεις - δικαίωμα τους είναι και έχει γίνει και νόμος του κράτους.

Το ερώτημα είναι τι θα κάνουν οι νέοι αυτοί τραπεζίτες, ποιά θα είναι η δουλειά τους και οι στόχοι τους και πώς αυτά θα επηρεάσουν την ελληνική οικονομία και την κοινωνία. 

Οι ελληνικές τράπεζες θα ήταν πτωχευμένες αν δεν είχαν γίνει οι αυξήσεις κεφαλαίου και οι στηρίξεις από την ΕΚΤ και οι κάθε είδους ενισχύσεις και ρυθμίσεις που τις κράτησαν στη ζωή. Με την λογική που επικρατεί στις Βρυξέλλες και όχι μόνο εκεί, κάθε επιχείρηση που είναι βιώσιμη πορέπει να στηριχθεί και οι υπόλοιπες να κλείσουν. Υπό αυτή τη λογική, οι τράπεζες θα έπρεπε να έχουν ήδη κλείσει ώς μη βιώσιμες.

Εν πάση περιπτώσει, οι τράπεζες σώθηκαν, προσωρινά και τώρα έρχονται να κλείσουν όλες τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις και να κατάσχουν ότι μπορούν από αυτούς που χρωστάνε και δεν πληρώνουν, είτε επειδή δεν θέλουν, είτε επειδή δεν μπορούν.

Έτσι λειτουργεί το οικονομικό σύστημα που έχουμε, αυτό θα γίνει, αλλά πώς θα γίνει; Πώς θα κρίνει ένας ξένος τραπεζίτης που δεν γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα στην Ελλάδα το ποιές επιχειρήσεις είναι βιώσιμες, το ποιός επιχειρηματίας είναι ικανός να αντιμετωπίσει την κρίση αν στηριχθεί και ποιός όχι, ποιός θέλει και δεν μπορεί να πληρώσει και ποιός έχει κρύψει τα λεφτά του στο εξωτερικό; Πώς θα κρίνουν αυτοί - που δεν θα είναι και τίποτα τραπεζικές ιδιοφυίες αφού οι αμοιβές είναι χαμηλές και κανείς πετυχημένος διεθνής τραπεζίτης δεν θέλει να έρθει σε ελληνική τράπεζα - τι θα σωθεί και τι θα ριχτεί στον Καιάδα;

Ούτε το γνωρίζουν, ούτε τους ενδιαφέρει. Όπως και δεν τους ενδιαφέρει αν κλείνοντας μια εταιρία αφήνουν εκατοντάδες ή χιλιάδες ανέργους, αν προκαλούν την άμεση πτώχευση σε ένα πλήθος προμηθευτών της, ποιές θα είναι οι επιπτώσεις της απόφασης τους στην εγχώρια οικονομία. δεν τους ενδιοαφέρει, δεν είναιη δουλειά τους, αυτό θα απαντήσουν αν ερωτηθούν.

Οι τραπεζίτες που θα έρθουν να αναλάβουν τις ελληνικές τράπεζες θα κινηθούν ώς “ρομπότ”. θα πάρουν αποφάσεις καταστροφικές για πολλές επιχειρήσεις, για πολλούς κλάδους, για τοπικές κοινωνίες. Τελικά θα κάνουν τη δουλειά τους, δηλαδή θα “καθαρίσουν” τους ισολογισμούς των τραπεζών, αλλά ενδέχεται το κόστος να είναι τεράστιο για την οικονομία και την κοινωνία. 

Δεν διαφωνεί κανείς οτι οι ισολογισμοί των τραπεζών πρέπει να καθαρίσουν, ότι οι μη βιώσιμες επιχειρήσεις που στηρίζονται, κακώς στηρίζονται διότι κόβουν τη δυνατότητα νέων επιχειρήσεων να χρηματοδοτηθούν και να αναπτυχθούν.

Όμως η ελληνική οικονομία, το πρώτο πράγμα που χρειάζεται τώρα είναι χρηματοδότηση για να αναπτυχθεί. και οι υπάρχουσες συστημικές τράπεζες δεν μπορούν να την προσφέρουν.

Ενώ θα κλείνουν οι παλιές υπερχρεωμένες και ανυπόληπτες επιχειρήσεις, δεν θα υπάρχει χρηματοδότηση για τις νέες υγιείς και με προοπτικές. Οι δε τραπεζίτες που θα “καθαρίσουν” τις τράπεζες δεν θα ασχοληθούν να μάθουν τις νέες επιχειρήσεις, δεν θα ασχοληθούν να δώσουν δάνεια, το μόνο που θα κάνουν είναι να συρρικνώσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ώστε μετά να αρχίσει μια νέα φάση. Το “μετά” όμως μπορεί να πάρει και δυο και τρία χρόνια. Και μέχρι τότε το μόνο που θα βλέπουμε θα είναι κλείσιμο των επιχειρήσεων, όχι ανάπτυξη. 

Η Τράπεζα της Ελλάδος και η κυβέρνηση, θέλουν να προστατεύσουν το υπάρχον τραπεζικό σύστημα  και καλά κάνουν- αλλά πρέπει παράλληλα να εξασφαλίσουν νέες χρηματοδοτήσεις. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την ίδρυση νέων καθαρών τραπεζών, μη συστημικών, περιφερειακών ή συνεταιριστικών, με νέα κεφάλαια. Και αυτό μπορεί να γίνει άμεσα και εύκολα αν το επιτρέψει η Τράπεζα Ελλάδος και αν το θέλει η κυβέρνηση. Έτσι ώστε ενώ κλέινουν οι μη βιώσιμες επιχειρήσεις να υπάρχει χρηματοδότηση για νέες βιώσιμες.