Οι τρείς αυτοί παράγοντες που ανέφερε η Λαγκάρντ, δηλαδή οι κανόνες, η σταθερότητα και η απουσία διαφθοράς είναι αναγκαίες και ικανές προυποθέσεις για να επενδύσει κάποιος σε μια χώρα. Σε ξένη χώρα, ή και στη δική του χώρα.
Στην Ελλάδα, ποτέ μέχρι σήμερα δεν συνυπήρχαν και οι τρείς αυτοί παράγοντες.
Μπορεί κανείς να πεί, οτι όσο εναλλάσσονταν στις κυβερνήσεις το ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ υπήρχε μια σχετική σταθερότητα, τουλάχιστον τα τελευταία 20 χρόνια, δηλαδή μετά τη δεύτερη τετραετία ΠΑΣΟΚ. Δεν υπήρχαν όμως κανόνες και φυσικά βασίλευε η διαφθορά.
Με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χάθηκε και η σταθερότητα αφού η κυβέρνηση αυτή ήρθε με αριστερές ιδεοληψίες να επιβάλει άλλα ήθη και μεθοδεύσεις στην πολιτική και στην οικονομία. Αυτή η κυβέρνηση αμφισβήτησε και έπαιξε στα ζάρια την συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρώπη και η σταθερότητα χάθηκε – προσωρινά. Τώρα δείχνει να είναι αποφασισμένη να παραμείνει στην ΟΝΕ, αλλά η εμπιστοσύνη έχει χαθεί και διαρκώς όλοι αναρωτιούνται που θα φτάσει για να παραμείνει στην εξουσία.
Εν πάση περιπτώσει, ας δούμε τους τρείς αυτούς παράγοντες:
Οι κανόνες θεωρητικά υπάρχουν, αλλά στην πράξη δεν τηρούνται. Αφενός διότι οι νόμοι είναι πάρα πολλοί και χρειάζονται διαρκώς ερμηνείες για το τι ισχύει, αφετέρου διότι κάποιοι που σχετίζονται με τις κυβερνήσεις έχουν ευνοική μεταχείριση και επιπλέον επειδή η διαφθορά μπαίνει στη μέση και ανατρέπει τους κανόνες, ο παράγων «κανόνες» δεν υφίσταται. Επιπλέον, η κάθε κυβέρνηση και ο κάθε υπουργός θέλουν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες. Έτσι κάθε αλλαγή κυβέρνησης είναι μια απειλή για αλλαγή των κανόνων. Και αυτό δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει ο επενδυτής επειδή δεν μπορεί να προγραμματίσει. Ξεκινάει μια επένδυση σήμερα με κάποιους κανόνες και οι κανόνες μπορεί να αλλάξουν σε τρία - τέσσερα χρόνια και να ανατραπεί ο προγραμματισμός της επένδυσης με καταστροφικά αποτελέσματα.
Ο δεύτερος παράγων, η σταθερότητα επίσης δεν υπάρχει. Αν μπορεί μια κυβέρνηση να βγάλει τη χώρα από την ΟΝΕ ή ακόμη και να θέσει σε κίνδυνο τη συμμετοχή της χώρας σε αυτήν, αυτό και μόνο αποδεικνύει οτι δεν υπάρχει σταθερότητα. Όταν κάθε κόμμα και κάθε κυβέρνηση έχουν τις δικές τους αντιλήψεις για το προς τα πού θα πρέπει να πάει η χώρα, δεν υπάρχει σταθερός προσανατολισμός και σταθερή πορεία. Αν μέσα στη Βουλή, πάνω από το 15% των βουλευτών δεν πιστεύουν στην κοινοβουλευτική δημοκρατία (Χρυσή Αυγή και ΚΚΕ), όταν το σύνολο της δημόσιας διοίκησης και η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών εχθρεύονται την επιχειρηματικότητα, όταν το σύνολο των βουλευτών είναι κρατιστές, σταθερότητα για τον επενδυτή, δεν υπάρχει. Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν σταθεροί ανεξάρτητοι θεσμοί, δεν υπάρχει ανεξαρτησία στη δικαιοσύνη, δεν υπάρχουν ανεξάρτητοι θεσμοί ελέγχου της αγοράς και των λειτουργιών της, αλλά όλα αλλάζουν όποτε αλλάζει η κυβέρνηση, δεν μπορεί κανείς να μιλάει για σταθερότητα.
Τέλος η διαφθορά είναι βασικό συστατικό της λειτουργίας και της πολιτικής αλλά και της δημοσιας διοίκησης. Το φακελάκι δίνει και παίρνει παντού και κάθε προσπάθεια δημιουργίας αυτόματων διαδικασιών πχ ηλεκτρονικές πλατφόρμες για τις προμήθειες και τα έργα του δημοσίου ή για την εξυπηρέτηση των πολιτών, «κολλάει» στην φανερή αντίδραση των δημοσίων υπαλλήλων ή μπουκοτάρεται από τους ίδιους οι οποίοι δημιουργούν προβλήματα και δυσλειτουργίες για να συνεχίσουν να έχουν τον έλεγχο των πάντων προς ίδιον όφελος. Αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν αυτοματοποιηθούν οι δημόσιες υπηρεσίες, δηλαδή αν δεν διακοπεί ή τουλάχιστον αν δεν περιοριστεί σημαντικά η επαφή του πολίτη και της επιχείρησης με τον δημόσιο υπάλληλο και αν δεν ανεξαρτοποιηθεί η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης από την προσωπική κρίση του γραφειοκράτη.
Στην πραγματικότητα οι ασταθείς κανόνες και η διαφθορά πάνε μαζί. Οι δημόσιες υπηρεσίες φτιάχνουν περίπλοκους και ασαφείς κανόνες που αλλάζουν κάθε τόσο ώστε να χρειάζεται διαρκώς, πολίτες, επιχειρήσεις και επενδυτές, να απευθύνονται στις υπηρεσίες για μια «ερμηνεία» των κανόνων. Και η «ερμηνεία» αυτή σημαίνει συνήθως λάδωμα.
Μέχρι να φτάσουμε λοιπόν στο επίπεδο σταθερότητας και διαφάνειας που αναφέρει η Λαγκάρντ, έχουμε ακόμη δρόμο. Διότι τόσο κυριολεκτικά, όσο και μεταφορικά, είμαστε πολύ κοντά στην Αφρική.