Οι μεταρρυθμίσεις στην πλειονότητα τους είναι θετικές, έχουν όφελος για όλους τους πολίτες και θα συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της ζωής όλων. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις μεταρρυθμίσεις που προτείνουν οι διεθενίς οργανισμοί - οι περισσότερες από τις οποίες είναι πράγματι αναγκαίες και θετικές - θα αναφερθώ σε μερικές άλλες μεταρρυθμίσεις που αποτελούν τη βάση για τη Δημοκρατία και την πρόοδο.
Καταρχήν, η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων η οποία αφ’ εαυτής δεν έχει καμία αξία αν δεν συνοδεύεται από “τιμωρία” των χειρότερων και “ανταμοιβή” των ικανότερων. Η αύξηση της παραγωγικότητας του δημοσίου τομέα είναι αναγκαία για την βελτίωση όλων των υπηρεσιών που προσφέρει το κράτος στους πολίτες. Και για να αυξηθεί η παραγωγικότητα οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει - όπως όλοι ανεξαιρέτως οι υπόλοιποι εργαζόμενοι - να έχουν κίνητρα. Κίνητρο είναι η άνοδος στην ιεραρχία και η αύξηση του μισθού. Φυσικά αυτό ισχύει αν συνδέεεται με την ικανότητα και την απόδοση. Για να πετύχει όμως αυτό, χρειάζεται αντικειμενικό σύστημα μέτρησης της απόδοσης και όχι πολιτική αξιολόγηση. Λύσεις για αυτό το σύστημα υπάρχουν, χρησιμοποιούνται στις ανεπτυγμένες Δημοκρατίες της Δύσης και δεν χρειάζεται να τις εφεύρουμε. Αρκεί να τις αντιγράψουμε.
Μια δεύτερη μεταρρύθμιση είναι η αξιολόγηση των υπουργών και των κυβερνήσεων με αντικειμενικά κριτήρια. Ποιό είναι το αντικειμενικό κριτήριο αξιολόγησης μιας κυβέρνησης; Η άνοδος της χώρας σε όλες τις διεθνείς μετρήσεις, δηλαδή η βελτίωση της θέσης της στις λίστες κατάταξης των χωρών που δημοσιεύουν οι διεθνείς οργανισμοί. Σε αυτό υπάχει πεδίο δόξης λαμπρό, αν τολμήσει κάποιος Πρωθυπουργός να θέσει ώς κριτήριο επιτυχίας των υπουργών του την άνοδο της χώρας στις διεθνείς λίστες κατάταξης στον τομέα που κάθε υπουργός εποπτεύει. Και υπάρχει πεδίον δόξης διότι βρισκόμαστε παντού “στον πάτο”. Είμαστε σχεδόν τελευταίοι σε όλες τις λίστες και το κάνει συνειδητά αυτό το κράτος, πολεμώντας την αξιοκρατία και την αριστία. Διότι αν τα πράγματα δούλευαν αξιοκρατικά, δεν θα ήμασταν στον πάτο αλλά στην κορυφή. Τώρα δουλεύουν πελατειακά και οι ανίκανοι “ημέτεροι” διοικούν, με αποτέλεσμα να μη λειτουργεί τίποτα σωστά.
Γιατί να επιλεξουμε τις διεθνείς λίστες κατάταξης για να κρίνουμε την απόδοση μας; Διότι αυτές είναι το μοναδικό κριτήριο. Είναι διεθνείς κανόνες που ισχύουν για όλες τις χώρες, δεν υπάρχει τρόπος “μεθόδευσης” , “μέσου”, “ρουσφετιού” για να ανέβεις σε αυτές. Υπάρχουν μόνο αντικειμενικά κριτήρια και κανόνες. Είναι όπως το ποδόσφαιρο. Όλοι παίζουν με τον ίδιο κανονισμό και ανάλογα με το αποτέλεσμα διαμορφώνεται η θέση της ομάδας στο Πρωτάθλημα. Το Παγκόσμιο, εννοείται, όχι το τοπικό, όπου και εδώ κερδίζει όποιος ευνοηθεί πολλαπλώς…
Μια τρίτη μεταρρύθμιση είναι η εφαρμογή των Νόμων. Ο Νόμος στην Ελλάδα δεν είναι Νόμος, είναι Σύσταση. Στη Γερμανία για παράδειγμα, κανείς δεν τολμά να περάσει με κόκκινο, ακόμη ακι αν ο δρόμος είναι άδειος. Στην Ελλάδα, αν είναι τρείς το πρωί και δεν έρχεται κανείς, περνάς. Είναι σαν να λέει ο Νόμος οτι “σου συνιστώ να μη περάσεις με κόκκινο, αλλά αν κοιτάξεις και δεν έρχεται κανείς πέρνα”. Αυτή είναι η διαφορά Σύστασης και Νόμου.
Πέραν αυτού, ο Νόμος δεν ισχύει για όλους, ούτε ισχύει πάντα. Αν για παράδειγμα ο κ. Γιώργος μπεί σε μια τράπεζα και τα σπάσει, θα συλληφθεί και θα πάει φυλακή. Αν όμως ο ίδιος κ. Γιώργος μπεί στην τράπεζα και τα σπάει ώς Ρουβίκωνας και όχι απλώς ώς κ. Γιώργος, τότε είναι πολιτική πράξη και φεύγει ανεμπόδιστος και ηρωικός. Το ίδιο ισχύει για όλους όσοι τα σπάνε στους δρόμους, για όλους όσοι εκμεταλεύονται τη θέση τους, το χρήμα τους, τις γνωριμίες τους για να φερθούν παράνομα, για όλους όσοι έχουν ειδική μεταχείριση ή γνωρίζουν κάποιους υψηλά ιστάμενους διοικητικούς. Η εφαρμογή λοιπόν των Νόμων είναι σημαντικότατη μεταρρύθμιση. Το πρόβλημα είναι, ποιών νόμων; Δίοτι στην Ελλάδα οι νόμοι είναι πάρα πολλοί, αμφιλεγόμενοι, κακογραμμένοι ώστε να χρήζουν ερμηνείας από τη διοίκηση, αντιφατικοί μεταξύ τους, ή τόσο ακραίοι που είναι αδύνατον να τηρηθούν. Το να περιοριστούν λοιπόν οι νόμοι και να ξεκαθαρίσει το τοπίο είναι μια ακόμη μεταρρύθμιση, εξαιρετικά σημαντική.
Άλλη μια μεταρρύθμιση είναι η κατάργηση όλων των “προστατευτικών” διατάξεων για συγκεκριμένοςυ κλάδους που καταλήγουν να προστατεύουν μόνο συγκεκριμένες ομάδες ή ακόμη και μόνο συγκεκριμένους επιχειρηματίες δημιουργώντας ολιγοπώλια ή ακόμη και μονοπώλια. Οι διατάξεις αυτές κακώς ονομάζονται “προστατευτικές” διότι δεν προστατεύουν τους πολίτες και την οικονομία, αλλά αντίθετα την εκθέτουν σε οικονομικούς κινδύνους. Όταν παλιότερα οι οικονομίες ήταν “κλειστές” οι κυβερνήσεις έπαιρναν ορισμένα μέτρα για να ενισχύσουν την οικονομία τους. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκε ο “προστατευτισμός”. Έλεγαν ας πούμε δεν μπορεί να υπάρχουν δυο φούρνοι στην ίδια γειτονιά, ή δυο φαρμακεία κλπ. Έλεγαν, δεν μπορεί ο καθένας να έχει άδεια ταξί, πρέπει να την αγοράσει και είναι περιορισμένος ο αριθμός αδειών. Έλεγαν, δεν μπορεί ο καθένας να έχει φορτηγό και να κάνει μεταφορές, πρέπει να πάρει μια πανάκριβη άδεια και ούτω καθεξής. Όλα αυτά είχαν εμφανή στόχο την “προστασία” του εισοδήματος των εργαζομένων σε αυτούς τους κλάδους διότι εμπόδιζαν άλλους να μπούν στη δουλειά και μείωναν τον ανταγωνισμό. Τελικά όμως έκλειναν την πόρτα της δουλειάς στους υπόλοιπους.
Πίσω από αυτόν τον εμφανή στόχο υπήρχε πάντα ο “πονηρός” πολιτικός στόχος. Ψήφισε με και θα πάρεις άδεια ταξί, φορτηγού, φαρμακείου, φούρνου κλπ. Οι “άλλοι” που έμεναν απ’ έξω, ήταν επίσης εξαρτημένοι από τους πολιτικούς που τους έλεγαν: Ψήφισε με και θα σε διορίσω στο Δημόσιο. Και έτσι πήγαινε το πράγμα. Αυτά όμως δεν μπορούν να ισχύσουν σε ανοικτές οικονομίες.
Ο κόσμος έχει αλλάξει και ο “προστατευτισμός” βλάπτει τους πολίτες αντί να τους ευνοεί. Σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, ο προστατευσιμός δημιουργεί τεράστια μονοπώλια, στην ενέργεια, στα πετρέλαια, στις υποδομές, στους προμηθευτές του δημοσίου, στις κατασκευές κλπ με πολύ μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την κοινωνία και φυσικά τεράστια οικονομικά οφέλη για συγκεκριμένους επιχειρηματίες και για συγκεκριμένους πολιτικούς.
Το άνοιγμα λοιπόν αγορών και επαγγελμάτων είναι επίσης αναγκαία μεταρρύμθιση διότι δινει ευκαιρίες και περιορίζει την ασυδοσία και τη διαφθορά.
Υπάρχουν πολλές ακόμη αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, οι περισσότερες είναι γνωστές και χιλιοειπωμένες, πολλές από αυτές θα γίνουν υπό την πίεση των δανειστών, όλες πάντως έχουν σχέση με το Δημόσιο, τους πολιτικούς, τα κόμματα και τη δημόσια διοίκηση. Όλες ανεξαιρέτως. Αυτή η ανίερη συμμαχία, πολιτικών και δημόσιας διοίκησης και η διαπλοκή της μέσω της γραφειοκρατίας με διεφθαρμένους επιχειρηματίες, είναι που έχει οδηγήσει τη χώρα στον πάτο. Και είναι ώρα να αλλάξει η κατάσταση.