Για παράδειγμα ας δούμε τα σκουπίδια. 

Επειδή καμία υπηρεσία δεν καθαρίζει τις παραλίες από τα πλαστικά που ξεβράζει η θάλασσα, ο μέσος Έλληνας, φεύγοντας αφήνει και τα δικά του σκουπίδια στην παραλία, βρίζοντας φυσικά για την κατάσταση. Το ίδιο γίνεται και με τα σκουπίδια που ξεχειλίζουν στους ξεχαρβαλωμένους κάδους. Η αντίδραση συνήθως είναι να κάνουμε την κατάσταση ακόμη χειρότερη, ίσως σκοπεύοντας να ταλαιπωρήσουμε τους αρμόδιους για τον καθαρισμό, που δεν καθαρίζουν.

Δεν συμβαίνει το ίδιο με τους ξένους επισκέπτες. Διαβάζουμε οτι ο Χάμιλτον, ο κορυφαίος οδηγός αγώνων της φόρμουλα 1, ήρθε για διακοπές στη Μύκονο και αφού διασκέδασε, μαζί με τους φίλους του καθάρισε μια παραλία από τα πλαστικά σκουπίδια. Όπως δήλωσε, η δουλειά του πήρε δυο ώρες. Είναι αυτονόητο οτι οι Έλληνες δεν είχαν καθαρίσει την παραλία, τουλάχιστον αυτή που καθάρισε ο Χάμιλτον. 

Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο Πρίγκηπας Κάρολος της Αγγλίας που επισκέφθηκε την Ελλάδα πρίν από λίγους μήνες. Αρνήθηκε το πλαστικό καλαμάκι στον καφέ του λέγοντας «no plastic» και αμέσως πολλοί Έλληνες ακολούθησαν το παράδειγμα του. Πολλά μπαρ άρχισαν να χρησιμοποιούν χοντρά μακαρόνια αντί για καλαμάκι ενώ η Σίκινος απαγόρευσε τη χρήση πλαστικών καλαμακίων.

Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν το δρόμο. Εμείς πρέπει να κάνουμε αυτά που δεν κάνουν οι δημόσιες υπηρεσίες. Και αυτό δεν αφορά μόνο την καθαριότητα, αλλά τα πάντα. Ότι δεν λειτουργεί σωστά πρέπει να φτιάχνεται από τους πολίτες, αλλιώς, οι ίδιοι θα υποστούν τις επιπτώσεις και τελικά θα κατηγορηθούν κιόλας από τους άχρηστους γραφειοκράτες και τους ακόμη πιο άχρηστους πολιτικούς προισταμένους τους. Όπως έγινε στο Μάτι. Κατά την κυβέρνηση που αδυνατεί να αναλάβει τις ευθύνες της, για τους νεκρούς στο Μάτι φταίει η άναρχη δόμηση και κανένας άλλος. Α, ναι, και ο αέρας που το παράκανε και μάλιστα φύσηξε από άλλη κατεύθυνση και μας αιφνιδίασε.

Με λίγα λόγια η κυβέρνηση κατηγορεί τους πολίτες που κάηκαν.

Για τον λόγο λοιπόν αυτόν, επειδή οι πολίτες θα υποστούν το κόστος της ανικανότητας των δημοσίων υπηρεσιών και των πολιτικών και επειδή μετά θα κατηγορηθούν και ώς υπεύθυνοι των παθημάτων τους, καλό θα είναι να φροντίσουν από μόνοι τους και στο βαθμό που μπορούν, να διορθώνουν τα κακώς κείμενα καλύπτοντας τα κενά που αφήνει το κράτος. 

Θα μου πείτε, μα είναι λογικό αυτό; Δεν πρέπει το κράτος να κάνει τη δουλειά του, πρέπει να την κάνουν οι πολίτες;

Θα συμφωνήσω, αλλά αφού δεν την κάνει δεν υπάρχει άλλη λύση. Και φυσικά, αφού ακόμη και η Αριστερά που επί δεκαετίες κουνούσε το δάχτυλο σε όλους ώς αντιπολίτευση, απέτυχε οικτρά και όχι μόνο δεν διόρθωσε αλλά χειροτέρεψε την κατάσταση, δεν νομίζω οτι υπάρχουν πολλοί που θα ελπίζουν οτι το κράτος μπορεί να συνέλθει. Συνεπώς, προς το παρόν, δεν υπάρχει άλλη λύση από τις δράσεις των πολιτών, των εξωραιστικών συλλόγων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, των οριεβατικών συλλόγων, των ναυτοπροσκόπων κλπ.

Η χώρα μπορεί να σωθεί μόνο από τους πολίτες, τις οργανώσεις τους και τις πρωτοβουλιές τους και όχι από το κράτος.