Κατ’ αρχάς, ένα πρόγραμμα διοικητικών μεταρρυθμίσεων δεν θα έχει καμία τύχη, εάν αποτελέσει (ξανά) πολιτική ενός και μόνον κόμματος. Απαιτείται διακομματική συναίνεση για τις αλλαγές στο δημόσιο, αφού η εφαρμογή τους απαιτεί χρόνο πολύ μεγαλύτερο από εκείνον της μιας κυβερνητικής θητείας. Και μάλιστα, τούτο δεν είναι απλώς ευκταίο αλλά επιβαλλόμενο από την ίδια την φύση των μεταρρυθμίσεων που απαιτούν ευρείες συναινέσεις, διαβουλεύσεις κ.λπ. Αντιλαμβάνομαι, ωστόσο, ότι οι μεταρρυθμίσεις προσκρούουν στα κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν, τα οποία δημιούργησαν, στηρίζουν και αναπαράγουν το κράτος που έχουμε. Σήμερα υπό την έντονη πίεση, θα έπρεπε κάποιες από τις επί σειρά δεκαετιών «παγωμένες» μεταρρυθμίσεις να προωθηθούν. Επισημαίνω, πάντως ότι στην  Ελλάδα πρέπει να λάβουν χώρα ταυτόχρονα, μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του ’60 (π.χ. περιγράμματα θέσεων),  του ‘70 (διάκριση επιτελικών, εκτελεστικών και υποστηρικτικών λειτουργιών) και, ταυτόχρονα, μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του ‘90 και του 2000 όπως είναι η στοχοθεσία, η σύνδεση αποτελεσμάτων (εκροών) με κριτήρια απόδοσης, η δημιουργία μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων διοίκησης. Όλα αυτά συνθέτουν μερικά από τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Η οργάνωση και η παρακολούθηση της εφαρμογής τους συνιστούν πεδία στα οποία έχει, μέχρι τώρα, αποτύχει το ελληνικό κράτος.

Είναι επίσης γεγονός, ότι η, επί σειρά δεκαετιών, καθυπόταξη των δημοσίων υπαλλήλων στις προσταγές του κομματισμού και των πελατειακών δικτύων έχει δημιουργήσει ένα, κάθε άλλο παρά εύφορο έδαφος, για αλλαγές στη δημόσια διοίκηση. Υπάρχουν, ωστόσο, υγιή κύτταρα, πολλές και αξιόλογες, αν και διάσπαρτες, μονάδες οι οποίες μπορούν να αποδειχθούν σπουδαίοι αρωγοί σε μια προσπάθεια αναδιοργάνωσης του κράτους. Χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό της δημόσιας διοίκησης είναι αδύνατη η επιτυχία οιουδήποτε μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος, όσο καλά κι αν σχεδιαστεί ή εκτελεστεί. Υπό την έννοια αυτή, καλοδεχούμενες είναι όλες οι βοήθειες απ’ όπου κι αν προέρχονται, πλην όμως, η ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία τους είναι η εγκόλπωσή τους από τους ίδιους τους δημοσίους υπαλλήλους. Απαιτείται αίσθημα ευθύνης και ανάληψη πρωτοβουλιών από του δημοσίους υπαλλήλους, την πολιτική ηγεσία και τους πολίτες.