Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσον αυτά αποτελούν λύση διαρκείας στα προβλήματά μας ή μήπως είναι απλά ασπιρίνες που θα μας βοηθήσουν να φτάσουμε μέχρι τα πρώτα δέντρα για να ανακαλύψουμε για μία ακόμη φορά ότι μας έκρυβαν το δάσος.
Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό πρέπει πρώτα να αποφασίσουμε ποιά είναι λοιπόν τα ουσιαστικά μας προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά είναι εκείνα από την επίλυση των οποίων εξαρτάται η ανάκαμψη της χώρας μας στον ορίζοντα του έτους 2040.
Θα μου πείτε, εδώ και τώρα μας παίρνουν οι Τράπεζες τα σπίτια. Μήπως είναι λίγο νωρίς να σκεφτόμαστε από τώρα το 2040; Και όμως: μόνο αν θέσουμε αυτόν τον ορίζοντα ως προοπτική μας θα μπορέσουμε να αναζητήσουμε τις λύσεις και να θέσουμε τα ενδιάμεσα ορόσημα και τους μετρήσιμους δείκτες αξιολόγησης (της δικής μας αξιολόγησης) που σταδιακά θα μας οδηγήσουν σε μία κανονική πορεία.
Σύμφωνα με το κριτήριο αυτό, τα κυριότερα προβλήματά μας είναι ο κρατισμός, η απουσία φιλικού προς τις επενδύσεις περιβάλλοντος και η υψηλή φορολογία. Αυτοί είναι και οι παράγοντες που οδηγούν στην ανυπαρξία επενδύσεων, στους χαμηλούς μισθούς, την αδυναμία των Τραπεζών να στηρίξουν με τα δάνειά τους τα επενδυτικά σχέδια, την ανεργία και το έντονα ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο που επιβεβαιώθηκε και το 2017.
Η συνεχής μείωση του πληθυσμού και οι 500.000 νέοι που έφυγαν να αναζητήσουν αλλού ευκαιρίες απασχόλησης τα τελευταία 8 χρόνια αποτυπώνουν ανάγλυφα την απερήμωση που μαστίζει τη χώρα...
Παράλληλα, τα θέματα που μας δημιουργούν οι εξ ανατολών γείτονές μας επιτείνουν, φυσικά, ακόμη περισσότερο το άγχος μας.
Το 1975 η αναλογία εργαζομένων (δηλαδή αυτών που πληρώνουν τις συντάξεις) προς συνταξιούχους ήταν 3,66 προς 1. Το 2009 η ίδια αναλογία ήταν 1,7 προς 1. Κατά την επταετία 2007-2014, ο αριθμός των συνταξιούχων αυξήθηκε κατά 24%. Έτσι, στη δεκαπενταετία 2000 έως 2014, οι επιχορηγήσεις του κράτους προς τα ασφαλιστικά ταμεία ανήλθε σε 169 δις Ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το ήμισυ του δημοσίου χρέους. Το 2012, παρά τις αλλεπάλληλες μειώσεις, η χώρα μας δαπάνησε το 17,7% του ΑΕΠ για συντάξεις έχοντας έτσι το πλέον δαπανηρό σύστημα στην ΕΕ. Η επιβάρυνση αυτή του προϋπολογισμού θα επιδεινωθεί φυσικά ακόμη περισσότερο με τη γήρανση του πληθυσμού.
Αυτά είναι λοιπόν, κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, κάποια από τα στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα των βασικών προβλημάτων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε επειγόντως. Διότι αν οι τάσεις αυτές συνεχιστούν, μπορείτε να φανταστείτε τι μας περιμένει το 2040;
Αν δεν έχουν αναστραφεί μέχρι τότε οι τάσεις αυτές, που θα βρίσκουμε χρήματα να εισάγουμε τα αγαθά που έχουμε συνηθίσει να καταναλώνουμε; Τι φόρους θα πληρώνουμε, σε ποιά ύψη θα έχουν φτάσει το χρέος μας και η ανεργία, πόσο θα μας υπολογίζουν άραγε οι εταίροι μας στην ΕΕ και τα γειτονικά μας κράτη και τι συντάξεις θα παίρνουν τα παιδιά μας;
Μόνη βιώσιμη λύση στον ορίζοντα 2040 είναι η αύξηση του ΑΕΠ μέσω ενός εξωστρεφούς αναπτυξιακού προγράμματος που θα ενθαρρύνει με αποφασιστικότητα τις επενδύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις. Ενός προγράμματος που θα πείθει τους νέους ότι ήλθε η ώρα να απαλλαγούν από τις στείρες νοοτροπίες και τις ιδεοληψίες που ταλαιπώρησαν τις προηγούμενες γενιές, ώστε να προσπαθήσουν να οικοδομήσουν το μέλλον τους εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες που τους δίνει η χώρα μας να δημιουργήσουν πλούτο στη χώρα μας και όχι αλλού.
Εξάλλου, αν οι εταίροι και δανειστές μας διαπιστώσουν ότι καταβάλλουμε ειλικρινείς προσπάθειες να θέσουμε σε εφαρμογή ένα τέτοιο πρόγραμμα, θα μπορέσουν και αυτοί με τη σειρά τους να πείσουν τους φορολογούμενους πολίτες τους ότι αξίζουμε μία ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους μας.
Αν προσηλωθούμε λοιπόν τώρα στην ουσιαστική λύση της αύξησης του ΑΕΠ, δεν αποκλείεται να αρχίσει ήδη να αποδίδει καρπούς νωρίτερα. Ούτως ή άλλως, αυτή είναι και η μόνη ρεαλιστική και βιώσιμη διέξοδος από τον βραχνά του χρέους και αυτό είναι το δάσος που κρύβεται πίσω από τα δέντρα.