Οι οικονομολόγοι, μεταξύ άλλων πολλών βαρύγδουπων, υποστηρίζουν ότι, όταν γνωρίζεις την αιτία η οποία σου προκαλεί ένα δημοσιονομικό πρόβλημα, είναι εύκολο να βρεις και τη λύση του. Στην Ελλάδα, ως γνωστόν, έχουμε κρίση χρέους. Περίπου τα δύο τρίτα του χρέους αντιστοιχούν σε δάνεια που έχουν ληφθεί για να καλυφθεί η κρατική συμμετοχή στην καταβολή των συντάξεων από το έτος 2000 και μετά. Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε για να διορθωθεί η κατάσταση και να αποκατασταθεί η παραπάνω ανισορροπία; Μήπως πρέπει να κόψουμε κι άλλο τις συντάξεις για να μειώσουμε την κρατική δαπάνη που αντιστοιχεί στο περίπου 17% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι περίπου 12%; Η γνώμη του γράφωντος στο παραπάνω ερώτημα είναι αρνητική. Aυτό που προέχει είναι να αυξηθεί ο αριθμός των απασχολουμένων, ώστε οι εισφορές να μπορούν να συντηρήσουν τους συνταξιούχους. Πόσο εύκολο είναι αυτό; Τα στοιχεία εν προκειμένω πράγματι τρομάζουν: περίπου 2 εκατομμύρια εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα -ήταν περισσότεροι, αλλά περίπου 400.000 αναζήτησαν την τύχη τους στο εξωτερικό- πρέπει να συντηρήσουν με εισφορές και φόρους 2,7 εκατομμύρια συνταξιούχους, άλλους περίπου 800.000 δημοσίους υπαλλήλους (του ευρύτερου δημόσιου τομέα) και την κοινωνική πολιτική για 1 περίπου εκατομμύριο ανέργους. Υπ' αυτό το σενάριο και χωρίς τις απαραίτητες αναπροσαρμογές, ορισμένοι θα υποστήριζαν -και όχι άδικα- ότι.. οι "μάγοι" είναι πιό χρήσιμοι από τους οικονομολόγους.
Ποια είναι η λύση στο πρόβλημα; Η εύκολη είναι η περαιτέρω περικοπή συντάξεων. Η δύσκολη είναι η δημιουργία προϋποθέσεων ανάπτυξης για να βρουν δουλειές οι άνεργοι και με τις εισφορές τους να εξασφαλίσουν το σημερινό ύψος των συντάξεων. Ανάπτυξη με πλεόνασμα 4% όταν σου ζητούν 0,5% μπορεί να υπάρξει; "Το πλεόνασμα είναι αποτέλεσμα της υψηλής φορολόγησης που στερεί ρευστότητα από την αγορά, αποτρέπει τις επενδύσεις και ουσιαστικά δημιουργεί παγίδα λιτότητας" ανέφερε στις εκθέσεις του -τρίμηνη και ενδιάμεση- το γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής. Στο σημείο αυτό απλώς θα πρέπει να θυμίσουμε ότι, σύμφωνα με έρευνα της ΓΣΕΕ, μισθό πάνω από 1.000 ευρώ εισπράττει το περίπου 55% των δημοσίων υπαλλήλων και μόλις το 18% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, οπότε, αν συνεχιστεί η υπερφορολόγηση, θα αφανίσει τους "αιμοδότες" του προϋπολογισμού, αλλά ταυτόχρονα και τις συντάξεις των γερόντων - που στις μέρες μας, δυστυχώς, αποτελούν και το μοναδικό σταθερό εισόδημα για μεγάλο αριθμό ελληνικών οικογενειών, στηρίζοντας άνεργα παιδιά και εγγόνια.
Αν επιθυμούμε τη διάσωση του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας, απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις δομικές εκείνες μεταρρυθμίσεις που θα παράξουν διατηρήσιμη οικονομική μεγέθυνση, παρά την γήρανση του πληθυσμού, τη μείωση των γεννήσεων και το απειλητικό brain drain. Στις αιτίες των μεταρρυθμιστικών αποτυχιών σε όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, ή των καθυστερήσεων τα τελευταία χρόνια, περιλαμβάνονται τα γνωστά και χιλιοσυζητημένα εμπόδια. Το μεγαλύτερο όμως εμπόδιο υπήρξε η αδυναμία της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας να υπερνικήσει τις αντιδράσεις των "χαμένων", λόγω στενής διασύνδεσης της πολιτικής ηγεσίας με τα οργανωμένα συντεχνιακά συμφέροντα, στο πλαίσιο ενός ενισχυμένου κομματικού και πελατειακού κράτους. Και υπάρχει επιτακτική ανάγκη να ξεφύγουμε άμεσα από το.. "σύνδρομο της Σοβιετίας", που αποτελεί καρκίνωμα για την ανάπτυξη, αν επιθυμούμε να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα ενός αξιοπρεπούς συνταξιοδοτικού συστήματος σε βάθος χρόνου.
Είναι γι' αυτό προφανές πως η πιό κρίσιμη μάχη για την ολοκλήρωση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων είναι η μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος και η αποδόμηση του πελατειακού κράτους - στόχος όχι εύκολα επιτεύξιμος εντός ελληνικής πραγματικότητας, αλλά παράλληλα όρος μη διαπραγματεύσιμος για τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του συστήματος. Εκεί ακριβώς βρίσκεται το κλειδί για να γλυτώσουν οι ελληνικές συντάξεις από την βαθμιαία ουκρανοποίηση. Να τονίσουμε επίσης ότι η μεταρρύθμιση αυτή δεν αφορά τους δανειστές μας, αλλά πρωτίστως τις μεταρρυθμιστικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας, οι οποίες βρίσκονται κατανεμημένες σε όλο το φάσμα των δημοκρατικών κομμάτων ευρωπαϊκού προσανατολισμού, αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο. Ας διευκολύνουμε λοιπόν την άμεση δράση τους μέσω -και- των απαραίτητων συνεργασιών, γιατί η πίστωση χρόνου, δυστυχώς, δεν βρίσκεται πλέον στα χαρτιά μας.