Κι ενώ οι αρνητικές εμπειρίες των ασθενών που έρχονται σε επαφή με τον κακό δημόσιο τομέα συνεχώς αυξάνουν, η επικρατούσα κρατικιστική αντίληψη δεν φαίνεται να υποχωρεί. Εσκεμμένα οι θιασώτες του κρατισμού συγχέουν την αποζημίωση των υπηρεσιών, που σαφέστατα πρέπει να παραμένει στο Δημόσιο, με την παροχή των υπηρεσιών που μπορεί να γίνεται είτε από δημόσιους φορείς είτε από ιδιώτες, χωρίς την περαιτέρω επιβάρυνση των ασθενών. Επιπλέον, δεν θέλουν να παραδεχθούν την πραγματικότητα ότι ο ιδιωτικός τομέας, όσον αφορά τις υπηρεσίες Υγείας, ναι μεν μπορεί να είναι συμπληρωματικός,συνεργαζόμενος, μονοπωλιακός σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις, αλλά, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, πρέπει να του δίνεται η δυνατότητα να λειτουργεί -και- ανταγωνιστικά προς τον δημόσιο τομέα, ειδικά όταν πρόκειται για τη μεγιστοποίηση του οφέλους των πολιτών όσον αφορά την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, την ελαχιστοποίηση του κόστους των παρεχομένων υπηρεσιών, ή την επίτευξη ενός optimum συνδυασμού των προαναφερόμενων παραγόντων που αριστοποιεί τη συνάρτηση του κοινωνικού οφέλους.
Δυστυχώς, μετά από αρκετά χρόνια άστοχων πολιτικών, το ΕΣΥ έχει χάσει προς τον ιδιωτικό τομέα τους καλύτερους ασθενείς του, χάνει με γοργό ρυθμό τους καλύτερους γιατρούς του και σε μικρό χρονικό διάστημα πρόκειται να του παραχωρήσει και πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία. Και αυτό οφείλεται όχι τόσο στην έλλειψη πόρων, αλλά κυρίως στη κακή νοοτροπία καθώς και την αναποτελεσματική διαχείριση. Το ΕΣΥ δυστυχώς δεν μπορεί να ακολουθήσει τις ταχύτατες εξελίξεις στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν προσδοκίες και διαμορφώνουν νέες ανάγκες στους ασθενείς, που όμως το ΕΣΥ αδυνατεί να ικανοποιήσει. Νέα μοντέλα παροχής υπηρεσιών δεν αναπτύσσονται, υψηλής τεχνολογίας μηχανήματα δεν ανανεώνονται, εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις δεν πραγματοποιούνται, ούτε εφαρμόζονται νέες τεχνικές στις χειρουργικές επεμβάσεις βασισμένες στην υψηλή τεχνολογία. Νέες επενδύσεις δεν πραγματοποιούνται στο ΕΣΥ, οι υποδομές του γερνούν, ενώ αντίθετα η δυναμικότητα του ιδιωτικού τομέα είναι εμφανής, καθώς επίσης και η προσπάθειά του να ικανοποιήσει τις νέες ανάγκες.
Το ζητούμενο εν προκειμένω δεν είναι το κράτος (Δημόσιο) εναντίον του ιδιωτικού τομέα, αλλά με ποιον τρόπο θα συνδυασθεί το κράτος με τον ιδιωτικό τομέα για να μπορέσει να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό εξελικτικό σύστημα, με τελικό στόχο η αγορά να λειτουργεί αποτελεσματικότερα προς όφελος των πολιτών. Στις μέρες μας, κανένας δεν μπορεί να φαντασθεί ένα σύστημα Υγείας που να υπακούει αποκλειστικά και μόνο στους κανόνες της αγοράς, αλλά, από την άλλη μεριά, κανείς δεν πρέπει να φαντάζεται ένα σύστημα στο οποίο δεν συμμετέχει η αγορά. Κατά συνέπεια, το πώς οι δυνάμεις της αγοράς ενεργοποιούνται προς επίτευξη του βελτίστου δυνατού αποτελέσματος αποτελεί το καθοριστικής σημασίας ερώτημα. Σε τελευταία ανάλυση, το ζητούμενο είναι να παρέχεται ποιοτική υγειονομική περίθαλψη στους πολίτες με το μικρότερο δυνατό κόστος (η επίτευξη του άριστου δυνατού συνδυασμού και των δυο προαναφερόμενων στόχων).
Είναι γνωστό -και όχι μόνο στους ειδικούς- ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σύστημα Υγείας στην Ελλάδα είναι η έλλειψη ανταγωνισμού, ή καλύτερα η στρεβλή βάση επί της οποίας λειτουργεί ο ανταγωνισμός. Σε μια αποτελεσματική αγορά, ο υγιής ανταγωνισμός εξωθεί σε αδιάκοπη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας και στη μείωση του κόστους. Υγιής ανταγωνισμός είναι ο ανταγωνισμός που αυξάνει την αξία για τους χρήστες, ή την ποιότητα των προϊόντωνκαι των υπηρεσιών σε σχέση με την τιμή τους. Στον υγιή ανταγωνισμό οι καλύτεροι ευημερούν και δυναμώνουν, ενώ οι χειρότεροι αναγκάζονται να αναδομηθούν ή να εγκαταλείψουν την αγορά. Αυτό σημαίνει ότι δεν γίνεται κατασπατάληση κοινωνικών πόρων και ότι οι υπηρεσίες μπορούν ευκολότερα να προσαρμοσθούν στις μελλοντικές προκλήσεις. Η στρεβλή λειτουργία του ανταγωνισμού στην Ελλάδατεκμηριώνεται -και- από το γεγονός των μεγάλων διαφορών στην ποιότητα, στην έκβαση και στο κόστος (για τις ίδιες υπηρεσίες Υγείας) από διαφορετικούς παρόχους, σε διαφορετικές περιοχές της χώρας.
Αυτόν τον δύσκολο ρόλο καλείται να υλοποιήσει ο ΕΟΠΥΥ. Ένας ανεξάρτητος ΕΟΠΥΥ, εκτός κομματικού ελέγχου, μπορεί να επιβάλει τις αναγκαίες αλλαγές στο σύστημα. Η επιτυχία του ΕΟΠΥΥ δεν έγκειται στο να εξουθενώνει τους άλλους κοινωνικούς εταίρους και να ευνοεί το δημόσιο σύστημα. Δεν θα πρέπει να εκμεταλλεύεται την μονοπωλιακή του ισχύ για να επιβάλει εξευτελιστικές τιμές στην αγορά, ούτε να ζητεί παράλογες εκπτώσεις ή επιστροφές που στρεβλώνουν τη βάση του ανταγωνισμού - Ούτε πλαφόν που δεν αφήνουν περιθώρια ανάπτυξης για υγιείς επιχειρήσεις. Ο ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να αποζημιώνει τις υπηρεσίες σύμφωνα με την αξία τους (έκβαση) το ίδιο, είτε παρέχονται στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα - Ενιαία τιμολόγηση. Ταυτόχρονα, ο ΕΟΠΥΥ δεν θα πρέπει να ανέχεται ούτε τις κακές υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα. Χωρίς αμφιβολία -και- ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να συνεχίσει να εκσυγχρονίζεται, να προσαρμόζεται και να εφαρμόζει συστήματα αξιολόγησης των υπηρεσιών που παρέχει.
Εν κατακλείδι, ο ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να αποζημιώνει μόνο τους ποιοτικούς παρόχους των υπηρεσιών Υγείας, χρησιμοποιώντας τα ίδια κριτήρια, ανεξάρτητα με το αν οι πάροχοι αυτοί ανήκουν στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα του συστήματος Υγείας. Μοιραία, όποιος δεν συνεργάζεται και δεν είναι διατεθημένος να υπόκειται σε μια διαδικασία διαρκούς αξιολόγησης και εκσυγχρονισμού, θα αναγκάζεται να υποστεί και το κόστος. Κάτι το οποίο -δυστυχώς- δεν εφαρμόζει σήμερα ο Οργανισμός, υποχρεώνοντας τους Έλληνες πολίτες να δέχονται -θέλοντας και μη- κατώτερης ποιότητας υπηρεσίες Υγείας από κακούς παρόχους, είτε αυτοί ανήκουν στον δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό τομέα. Καιρός λοιπόν για μια προσεκτική επανεξέταση του όλου συστήματος και για την έγκαιρη πραγμάτωση των αναγκαίων αλλαγών που θα το βελτιστοποιήσουν.