Μια αμερικανική καινοτομία το 1967, προκάλεσε το British Docks Board (BTDB) να αναθέσει στην McKinsey την αξιολόγησή της: Τα εμπορευματοκιβώτια. Κατασκευάστηκαν τότε τα πρώτα πλοία που χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά εμπορευματοκιβώτια για τη μεταφορά των αγαθών δια θαλάσσης και δρομολογήθηκαν από κάποιες αμερικανικές ναυτιλιακές εταιρείες. Η έκθεση της McKinsey πρότεινε στο BTDB να επανεξετάσει τα πάντα υπό το πρίσμα αυτής της καινοτομίας. Σήμερα η αγορά αυτή, όπως και κάθε άλλη, διαταράσσεται έντονα από την ψηφιακή τεχνολογία, τα big data και το Internet of Things. Πώς θα λειτουργεί, λοιπόν, η αγορά του container shipping 50 χρόνια από τώρα; Φανταστείτε:
- Αυτόνομα πλοία των 50.000 TEU2* θα οργώνουν τις θάλασσες - ίσως παράλληλα με επιπλέοντα containers τύπου drones - και ο όγκος του εμπορίου των containers θα είναι δύο με πέντε φορές μεγαλύτερος από τον σημερινό.
- Η περιφερειακή κυκλοφορία σε κοντινούς προορισμούς θα αυξηθεί καθώς τα εισοδήματα παγκοσμίως θα συγκλίνουν και η αυτοματοποίηση και η ρομποτική θα διασπείρουν τη μεταποίηση. Οι ροές των containers στην Άπω Ανατολή θα παραμείνουν τεράστιες και η δεύτερη πιο σημαντική εμπορική ζώνη μπορεί να συνδέει την Αμερική με την Αφρική, με μια στάση στη Νότια Ασία.
- Μετά από πολλούς κύκλους όπου θα εναλλάσσεται η καταστροφική, από πλευράς αξίας, υπερβάλλουσα παραγωγική ικανότητα και η σταθεροποίηση, θα μπορούσαν να προκύψουν τρεις ή τέσσερις μεγάλες εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων: ψηφιακά ανεξάρτητες, με ισχυρό προσανατολισμό στον πελάτη και καινοτόμες εμπορικές πρακτικές, ή μικρές θυγατρικές γιγάντων τεχνολογίας, που συνδυάζουν την ψηφιακή με τη φυσική παρουσία. Η αποστολή εμπορευμάτων ως αυτόνομη επιχείρηση θα εξαφανιστεί ουσιαστικά, αφού οι ψηφιακές αλληλεπιδράσεις θα μειώσουν την ανάγκη για μεσάζοντες. Όλες οι ισχυρές επιχειρήσεις, οι οποίες θα συνδέονται στενά μέσω του οικοσυστήματος των δεδομένων, θα έχουν πλήρως ψηφιοποιημένες αλληλεπιδράσεις με τους πελάτες τους και λειτουργικά συστήματα.
- Μια πλήρως αυτόνομη αλυσίδα μεταφοράς θα εκτείνεται από τη φόρτωση, το στοίβασμα και την πλεύση, έως την εκφόρτωση κατευθείαν σε αυτόνομα τρένα και φορτηγά, με παράδοση στον τελικό προορισμό από drones.
- Ορισμένοι πελάτες θα είναι έτοιμοι να πληρώσουν υπερτίμημα, προκειμένου οι πάροχοι container-logistics να ενσωματωθούν πλήρως στην δική τους αλυσίδα εφοδιασμού. Άλλοι θα συνεχίσουν να απαιτούν φθηνότερες θαλάσσιες μεταφορές. Αμφότεροι θα περιμένουν η διαφάνεια και η αξιοπιστία να αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση.
Για μια αγορά που προσπαθεί να επιβιώσει από την επιβράδυνση της ανάπτυξης του εμπορίου όλα αυτά δείχνουν τρομακτικά. Τι μπορούν να κάνουν τα στελέχη των ναυτιλιακών εταιρειών;
Πρώτον, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν σε ψηφιακές τεχνολογίες για να διαφοροποιήσουν τα προϊόντα τους, να αποδεσμεύσουν την αλυσίδα αξίας τους από τους μεσάζοντες, να βελτιώσουν την εξυπηρέτηση των πελατών, να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να μειώσουν το κόστος. Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουν προέρχεται από τους γίγαντες της τεχνολογίας και τους ψηφιακούς καινοτόμους, που θα αδράξουν το μεγαλύτερο μέρος της αξίας από τις σχέσεις με τους πελάτες, λειτουργώντας ταχύτερα από τις κατεστημένες επιχειρήσεις.
Δεύτερον, οι ναυτιλιακές εταιρείες που ασχολούνται με τη μεταφορά εμπορευμάτων, θα πρέπει να φροντίσουν ώστε να ενσωματώσουν τις καινοτομίες επόμενης γενιάς σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας τους. Οι μεταφορείς και οι εταιρείες εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών μοιράζονται μια ιδιαίτερα πλούσια ατζέντα: μεγαλύτερα σκάφη που συνδυάζονται με επενδύσεις υποδομής για terminals, διαφανείς αφίξεις και ελλιμενισμούς πλοίων και μεγαλύτερα εμπορευματοκιβώτια. Οι ολοκληρωμένοι πάροχοι logistics θα μπορούσαν να αχρηστεύσουν τους μεταφορείς εμπορευμάτων, ελέγχοντας την πολυπλοκότητα και τη διεπαφή με τους πελάτες.
Τέλος, απαιτείται τόλμη! Η ναυτιλία βασίστηκε στο όραμα ισχυρών ηγετών που τόλμησαν να αψηφήσουν τις καταιγίδες. Αν και σήμερα αντιμετωπίζει και πάλι μια περίοδο διαταραχής - αυτή τη φορά από τις ψηφιακές τεχνολογίες - η πορεία προς τα εμπρός είναι δυνατή για τις επιχειρήσεις που είναι πρόθυμες και ικανές να αδράξουν κάθε ευκαιρία!
*μονάδα χωρητικότητας φορτίου