Σκεφτείτε ότι όταν εντάσσονται σε μια ομάδα, οι άνθρωποι έχουν την ισχυρή επιθυμία να αισθάνονται αποδεκτοί από τα άλλα μέλη της. Αυτή η επιθυμία μπορεί να οδηγήσει κάποιους να δώσουν προτεραιότητα σε αυτό τον στόχο σε σχέση με τη συμβολή τους με «μοναδικές» πληροφορίες που θα προσθέσουν μεγαλύτερη αξία στην ομάδα. Όπως εξηγεί σε άρθρο της στο HBR η Francesca Gino*, έρευνα έχει δείξει ότι οι ομάδες πιέζονται από την επανάληψη πληροφοριών αντί της προσθήκης νέων στοιχείων στη συζήτηση. Ακριβώς επειδή η επανάληψη αυτή βοηθά τα μέλη της ομάδας να εμφανίζονται ως ικανότερα στα μάτια των άλλων.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες στην ομάδα είναι πιο πιθανό να μιλήσουν για τις πληροφορίες που μοιράζονται με τους υπόλοιπους αντί για τις πληροφορίες που μόνο αυτοί έχουν. Έτσι, η ανάγκη κάποιων συμμετεχόντων για κοινωνική αποδοχή μπορεί να εμποδίσει την ικανότητα της ομάδας να μοιραστεί και να ενσωματώσει τις πληροφορίες που χρειάζεται για να εκπληρώσει τα καθήκοντά της.
Ένας τρόπος αντιμετώπισης αυτής της δυσλειτουργίας, είναι τα μέλη της ομάδας να αφιερώσουν λίγο χρόνο για να προβάλλουν τις διαφορετικές ιδέες, το υπόβαθρο και τις αντιλήψεις τους. Οι Robin Ely από το Harvard Business School και ο David Thomas, κοσμήτορας του McDonough School of Business του Πανεπιστημίου του Georgetown, διαπίστωσαν σε μια ποιοτική μελέτη από διαφορετικές ομάδες, ότι η ανοιχτή συζήτηση των μοναδικών ιδιοτήτων των διαφόρων μελών της ομάδας και η ενσωμάτωση των διαφορετικών αντιλήψεων, επιτρέπει στους συμμετέχοντες να αισθάνονται άξιοι και σεβαστοί. Τα μέλη της ομάδας είναι σε θέση να συνεισφέρουν με την ιδιαίτερη γνώση, τις αντιλήψεις και την προσωπικότητά τους στο εκάστοτε έργο, το οποίο ενισχύεται από την διαπολιτισμική τους γνώση και απόδοση.
Μια ψυχολογική διαδικασία που μπορεί να αυξήσει τη συνεισφορά κάθε συμμετέχοντα στα αποτελέσματα της ομάδας, είναι η σχεσιακή αυτο-επιβεβαίωση (relational self-affirmation), κάτι που προέκυψε από πρόσφατη έρευνα της Francesca Gino, με την Julia Lee από το Πανεπιστήμιο του Michigan, τον Dan Cable από το London Business School, και τον Brad Staats του Πανεπιστημίου της Καρολίνας στο Chapel Hill. Με τη σχεσιακή αυτο-επιβεβαίωση, ζητάς από ένα μέλος της ομάδας να αφηγηθεί κάποια εμπειρία του από τις προσωπικές του σχέσεις (φίλους, οικογένεια ή συναδέλφους) καταγράφοντας τις περιπτώσεις που ο ίδιος είχε μια σαφή συνεισφορά σε κάτι.
Στις μελέτες αυτές ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να δώσουν μια λίστα με τα ονόματα ανθρώπων από τον επαγγελματικό και προσωπικό τους κύκλο. Στη συνέχεια προσεγγίστηκαν αυτοί οι άνθρωποι και τους ζητήθηκε να μοιραστούν μια ιστορία από μια καλή εμπειρία τους με τους συμμετέχοντες. Δύο τέτοιες αφηγήσεις σχετικά για τους συμμετέχοντες στην έρευνα παρατίθενται παρακάτω (τα πραγματικά ονόματα έχουν αλλάξει):
Πρώτη ιστορία
«Η Laura είναι πολύ προνοητική επιχειρηματικά και κάνει ό,τι είναι δυνατό για να βοηθήσει ώστε να κρατήσουμε τη δουλειά μας. Το 2012, όταν ο τυφώνας Sandy έπληξε την Ανατολική Ακτή, στη Φλόριντα δεν είχαμε πραγματικά σκεφτεί πολλά γι’ αυτό. Αλλά η Laura προφανώς ανησυχούσε ότι αυτό θα επηρεάσει την επιχείρηση, επειδή πολλοί από τους πελάτες της εταιρίας, από τους οποίους περιμέναμε να εισπράξουμε, βρίσκονταν στις περιοχές Νέας Υόρκης. Κατέληξε, λοιπόν, να πάρει χρήματα από τις συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις της για να κρατήσει την επιχείρηση όρθια. Της πρότειναν να διώξει κάποιους που απασχολούσε με μερική απασχόληση, αλλά εκείνη απάντησε ότι οι άνθρωποι πάντα έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους στην επιχείρηση κι έτσι δεν θα ήθελε να μη φανεί αντάξια τους. Χρειάστηκαν περίπου έξι μήνες για να πάρει μπροστά πάλι η επιχείρηση και να ομαλοποιηθούν τα πράγματα, αλλά όλοι καταφέραμε να διατηρήσουμε τις θέσεις εργασίας μας, χάρη στη Laura».
Δεύτερη ιστορία
«Συνάντησα για πρώτη φορά τον Mike στις αρχές της δεκαετίας του '80. Ήταν σε αναπηρική καρέκλα και θυμάμαι ότι χαμογελούσε. Όταν δεν μπορούσε να έρθει στο σχολείο, πονούσε αλλά ήταν γεμάτος θάρρος. Ως έφηβοι, δεν είδαμε ποτέ τον Mike σαν κάποια ειδική περίπτωση, ήθελε να είναι απλώς ένας από τους συμμαθητές μας, και ήταν αυτός που με ένα χαμόγελο θα μπορούσε να φωτίσει την αίθουσα. Σήμερα, συνειδητοποιώ πόση αποφασιστικότητα μας μετέδιδε με το χαμόγελό του».
Οι μελετητές έδωσαν κάθε μία από αυτές τις αφηγήσεις στα πρόσωπα που αφορούσαν και τους ζήτησαν να εντοπίσουν τα δυνατά σημεία που επισημαίνονται στις ιστορίες αυτές για τους ίδιους. Με αυτό τον τρόπο διαπίστωσαν ότι βοηθώντας τους ανθρώπους αυτούς να έχουν αυτο-επίγνωση των μοναδικών τους πλεονεκτημάτων, ήταν πιθανότερο εκείνοι να συμβάλουν με τις μοναδικές γνώσεις και τις ιδιότητές τους στην ομάδα. Στην πραγματικότητα, αυτή η προσέγγιση μείωσε τις ανησυχίες των συμμετεχόντων σχετικά με την αποδοχή τους από τους άλλους, με αποτέλεσμα την καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών μέσα στην ομάδα.
Χάρη στις διαφορετικές δυνατότητες και πλεονεκτήματα που φέρνουν στο τραπέζι, οι ομάδες έχουν τη δυνατότητα να ξεπεράσουν συλλογικά τις ατομικές επιδόσεις, ωστόσο συχνά αποτυγχάνουν να αξιοποιήσουν αυτό το δυναμικό. Αν βρεθεί ο τρόπος να καταλάβουν οι συμμετέχοντες πώς έχει επηρεάσει θετικά τους άλλους η συμπεριφορά τους στο παρελθόν, αυτό μπορεί να αντισταθμίσει τις ανησυχίες τους σχετικά με την αποδοχή τους από τα άλλα μέλη της ομάδας. Έτσι θα είναι σε θέση να εκθέσουν τις ιδιαίτερες αντιλήψεις και την προσωπικότητά τους στους άλλους.
Βοηθώντας τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα τους, εξασφαλίζετε ως αποτέλεσμα καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας και άρα υψηλότερα επίπεδα απόδοσης.
* Η Francesca Gino είναι καθηγήτρια στο Harvard Business School, διδάκτωρ στο Harvard Kennedy School, και συγγραφέας του βιβλίου “Sidetracked: Why Our Decisions Get Derailed, and How We Can Stick to the Plan” (Harvard Business Review Press, 2013).