Είχαν προηγηθεί βέβαια οι προεκλογικές δηλώσεις του Τραμπ που στοχοποιούσαν τόσο την ίδια για τους χειρισμούς της στο προσφυγικό αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση την οποία ο Τραμπ χαρακτήριζε ως έναν οργανισμό που ανταγωνίζεται ευθέως τις ΗΠΑ, ενώ δεν παρέλειψε να θέσει και το θέμα της κάλυψης των δαπανών του ΝΑΤΟ, λέγοντας πως οι ευρωπαϊκές χώρες μέλη οφείλουν να συνεισφέρουν περισσότερα.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι αμερικανογερμανικές σχέσεις μετά το βαρύτατο πρόστιμο στην DB δεν ήταν και στα καλύτερα τους παρά τη χημεία Ομπάμα – Μέρκελ αλλά σίγουρα ήταν πολύ καλύτερες από το 2015 και το σκάνδαλο υποκλοπών της NSA.
Από τον Νοέμβριο, πέρασαν σχεδόν τρεις μήνες. Ο Τραμπ ασχολήθηκε με άλλα θέματα, προκαλώντας όπως το συνηθίζει αναταραχή. Ανάμεσα σε αυτά η αλλαγή στάσης απέναντι στο δόγμα της ενιαίας αντιμετώπισης της Κίνας, το καλόπιασμα της Ρωσίας, το τείχος του Μεξικού και μία σειρά άλλων ενδοαμερικανικών θεμάτων, με αιχμή του δόρατος απειλές προς αμερικανικές βιομηχανίες που παράγουν εκτός Αμερικής για φορολογία, αν δεν επιστρέψουν. Εν ολίγοις πολύ λίγο απέκλινε από την βασική του γραμμή που δεν είναι άλλη από την ενίσχυση των ΗΠΑ κάτι που θα ήταν θεμιτό αν δεν απειλούσε με δασμούς σε όσους δεν συμμορφωθούν δηλαδή με εκβιαστικό προστατευτισμό.
Εν τω μεταξύ ήταν αυτοί, που τον Νοέμβριο πίστεψαν ότι οι Αμερικανογερμανικές σχέσεις κατά κάποιο τρόπο θα εξομαλύνονταν. Άλλωστε ο απερχόμενος Ομπάμα, επίτηδες είχε διαλέξει ως τελευταία επίσκεψη του το Βερολίνο θέλοντας να καταδείξει αφενός το ειδικό γερμανικό βάρος αλλά και να καθησυχάσει κυρίως τους Γερμανούς. Κάτι σαν Germancare. Ωστόσο όσο πλησιάζει η ημερομηνία να αναλάβει καθήκοντα ο Τραμπ, φαίνεται ότι κάτι τέτοιο καθίσταται δυσχερές. Eπανήλθε δριμύτερος και υπενθύμισε με ηχηρό τρόπο ότι δεν έχει ξεχάσει αυτά που έλεγε προεκλογικά και πως θεωρεί πηγή των κατ` αυτών ευρωπαϊκών δεινών τη Γερμανία.
Καταρχήν χαρακτήρισε το ΝΑΤΟ ως απαρχαιωμένο, ενώ επιτέθηκε ευθέως στην Μέρκελ λέγοντας πως είναι υπεύθυνη για την πλημμυρίδα των προσφύγων στην Ευρώπη.
Είχε προηγηθεί η απειλή προς τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες που έχουν εργοστάσια στο Μεξικό ώστε να εξυπηρετούν και την αμερικανική αγορά , ότι θα αντιμετωπίσουν δασμούς έως και 35%. Ανταπέδωσε δε τα εύσημα προς την Μέρκελ λέγοντας πως είναι η πιο σημαντική πολιτική ηγέτης στην Ευρώπη θέλοντας έμμεσα να πει πως τα λάθη της, τα πληρώνουν όλοι οι Ευρωπαίοι. Τόνισε πως αν η Ευρώπη δεν είχε κατακλυστεί από πρόσφυγες ίσως το brexit να είχε αποφευχθεί, χαρακτηρίσε, ωστόσο, έξυπνη κίνηση την απόφαση για αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε.
Είναι φανερό πλέον πως ο Τραμπ πέρα από τη δαμόκλειο σπάθη των δασμών που επισείει σε κάθε τι που δεν παράγεται στις ΗΠΑ αλλά στο Μεξικό που του έχει γίνει έμμονη ιδέα, σε πολιτικό επίπεδο αποδομεί πλήρως το καλό κλίμα που είχε αποκατασταθεί μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας το τελευταίο χρόνο της προεδρίας Ομπάμα και έχει στόχο την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Ε.Ε.
Κατηγορώντας την Μερκελ ευθέως για την κρίση στο προσφυγικό ρίχνει νερό στο μύλο του λαϊκιστικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» που σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις σταθεροποιείται στην τρίτη θέση των προτιμήσεων των γερμανών ψηφοφόρων μετά τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Σοσιαλδημοκράτες.
Επιπλέον χαρακτηρίζοντας ως έξυπνη κίνηση το Brexit συνηγορεί ευθέως υπέρ των φυγόκεντρων ακροδεξιών πολιτικών δυνάμεων, τόσο της Γαλλίας, (Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν) όσο και της Ολλανδίας (PPV του Γκεερτ Βίλντερς) που βρίσκουν στο πρόσωπο τους έναν «αναπάντεχο» υποστηρικτή. Αν δε γίνουν εκλογές και στην Ιταλία, ενδεχομένως να δούμε και εκεί ενίσχυση του Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
Η επίθεση Τραμπ, περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα όσον αφορά το ΔΝΤ, το οποίο ελέγχεται κατά κύριο λόγο από τις ΗΠΑ.
Και ενώ ο Τραμπ ακόμη δεν έχει εκδηλωθεί ευθέως για την ελληνική κρίση πέραν μιας προεκλογικής αναφοράς ότι είναι ευρωπαϊκό ζήτημα, σε αντιδιαστολή δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τις συνεχείς παρεμβάσεις Ομπάμα υπέρ της Ελλάδας καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης που σε πολύ κρίσιμες στιγμές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο όταν οι ευρωπαίοι εταίροι μας σχεδίαζαν ως και την αποπομπή μας. Με τόσο ξεκάθαρα αντιευρωπαϊκές διαθέσεις, δεν είναι παράλογο να υποθέσει κανείς πως ο Τραμπ μπορεί να επιδιώξει την μη περαιτέρω ανάμειξη του Ταμείου στην επίλυση Ευρωπαϊκών Κρίσεων.
Μπορεί μεν ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, να επιμένει πως η μη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα θα απαιτούσε την έγκριση του γερμανικού Κοινοβουλίου και ο Σόιμπλε να κάνει στροφή λέγοντας ότι δεν θα συνιστούσε στην Αθήνα να φύγει το ΔΝΤ, ωστόσο οι ΗΠΑ δεν παύουν να είναι ο κυριότερος χρηματοδότης του Ταμείου.
Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η δεύτερη αξιολόγηση εξακολουθεί να παραμένει μετέωρη και η οποιαδήποτε καθυστέρηση μας φέρνει σε ακόμη δυσχερέστερη θέση καθώς αφενός δεν ξέρουμε τι θα αποφασίσει το ΔΝΤ στις 8 Φεβρουαρίου και αφετέρου από την στιγμή που στην Ολλανδία το ακροδεξιό κόμμα του Γκεερτ Βίλντερς ενδέχεται να είναι νικητής, θα πρέπει πάση θυσία να προλάβουμε τις ολλανδικές εκλογές του Μαρτίου.
Τάκης Λαϊνάς