Ο Δρ. Σίμος Κεδίκογλου, Chief Executive Officer στην Impulse Dynamics, που θα συμμετέχει ως ομιλητής στην εκδήλωση “Α New Life Sciences World is Emerging“, που διοργανώνει για πέμπτη φορά το ΜΙΤ Enterprise Forum Greece, στο πλαίσιο του κύκλο Technologies That Matter, μιλά στο reporter.gr για τον τομέα της έρευνας στη χώρα μας και όχι μόνο.
Οι εκδηλώσεις Technologies That Matter επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους σε αναδυόμενες τεχνολογίες διερευνώντας το περιεχόμενο του έγκριτου περιοδικού MIT Technology Review, προκειμένου να εμπνεύσουν και να διασυνδέσουν το σύνολο των μελών του τεχνολογικού οικοσυστήματος όπως είναι οι ακαδημαϊκοί, φοιτητές, επιχειρηματίες, επενδυτές και στελέχη επιχειρήσεων.
Το MITEF Greece έχει διοργανώσει στο παρελθόν τέσσερις αντίστοιχες εκδηλώσεις: Genomics & Biotech, Robotics, Big Data και Internet of Things, συγκεντρώνοντας περίπου 200-260 συμμετέχοντες ανά εκδήλωση. Η διοργάνωση θα διερευνήσει τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αναδύονται σε συγκεκριμένους τομείς του κλάδου Life Sciences, που θα έχουν μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο τα επόμενα χρόνια: Βιοτεχνολογία, Ιατρικά Μηχανήματα και Digital Health.
Μιλώντας στο reporter.gr ο κ. Κεδίκογλου τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι ο τομέας της έρευνας στην Ελλάδα διαθέτει «νησίδες πρωτοπορίας» και εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό απουσιάζει όμως η κρατική στήριξη πάνω στην έρευνα.
Συνέντευξη στην Αναστασία Σταματιάδου
Πώς κινείται ο τομέας της έρευνας στην Ελλάδα και τι του λείπει για να αποκτήσει στοιχεία πρωτοπορίας;
Ο τομέας της έρευνας στην Ελλάδα έχει νησίδες πρωτοπορίας και σε επιμέρους τομείς εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό. Αντίθετα με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όμως, το κράτος δεν έχει υποστηρίξει την έρευνα και τα πανεπιστήμια ασφυκτιούν κάτω από τον κρατικό έλεγχο με τους καλύτερους επιστήμονες να αναχωρούν για το εξωτερικό όπου μπορούν να βρουν ευκαιρίες καριέρας. Κατά τη γνώμη μου για να εξελιχθεί περαιτέρω ο τομέας της έρευνας χρειάζεται:
- Δημιουργία ινστιτούτων έρευνας από μη κερδοσκοπικούς επιστημονικούς φορείς, τα οποία να λειτουργούν με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και να αποσκοπούν στην προσέλκυση χρηματοδότησης απ’ ευθείας από το εξωτερικό.
Πολλοί από τους Έλληνες επιχειρηματίες που ζουν στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό θα μπορούσαν να είναι βασικοί χρηματοδότες μέσω δωρεών για τέτοιες προσπάθειες εάν πεισθούν ότι έχουν πιθανότητες επιτυχίας.
- Προσέλκυση επιστημόνων αλλά και εξειδικευμένων διοικητικών στελεχών με βάση την απελευθέρωση αμοιβών και προοπτικών, αυτό δεν μπορεί να γίνει στα (υποχρηματοδοτούμενα) πανεπιστήμια σήμερα, παρά μόνο σε κέντρα όπως τα ανωτέρω προτεινόμενα.
- Διασύνδεση της έρευνας με την παραγωγή μέσω ευέλικτων μορφών εταιρειών-start-ups (όπου στο μετοχικό κεφάλαιο θα συμμετέχουν τα ερευνητικά τμήματα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων μαζί με εταιρίες χρηματοδοτικών επενδυτικών σχημάτων), που θα αξιοποιήσουν τις ιδέες αυτές εμπορικά. Τυχόν αξιοποίησή τους μέσω π.χ. εξαγορών από μεγαλύτερες εμπορικές εταιρίες θα δημιουργούσε αξία γι’ αυτά τα ιδρύματα κάνοντας τα περισσότερο αυτόνομα οικονομικά.
- Τέλος, η δημιουργία σταθερού φορολογικού καθεστώτος και συγκεκριμένων φορολογικών απαλλαγών για την πραγματοποίηση έρευνας και (κυρίως) ανάπτυξης από ιδιωτικές εταιρείες θα βοηθούσε περαιτέρω την προσπάθεια των αξιόλογων Ελλήνων ερευνητών. Δυστυχώς απ’ όσο γνωρίζω το κράτος δεν κινείται καθόλου προς αυτή την κατεύθυνση
Ποια η διαφορά μεταξύ της αγοράς φαρμάκου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ;
Η αγορά φαρμάκου αλλά και ιατρικής τεχνολογίας (ο χώρος στον οποίον εξειδικεύομαι) είναι πιο απελευθερωμένη στις ΗΠΑ σε σχέση με την Ευρώπη. Τόσο οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες όσο και το Αμερικανικό κράτος είναι διατεθειμένοι να υποστηρίξουν την έρευνα έμμεσα, αγοράζοντας προϊόντα σε τιμές που να επιτρέπουν την υποστήριξη της έρευνας. Στην Ευρώπη υπάρχει πιο ρυθμιζόμενη αγορά, κρατώντας τις τιμές χαμηλά. Αυτό ευνοεί τους σημερινούς ασθενείς και τα κρατικά ταμεία εις βάρος των ασθενών του αύριο για τους οποίους θα αναπτυχθούν λιγότερα φάρμακα και των νέων ανθρώπων που βρίσκουν λιγότερες δουλειές σε τομείς αιχμής στην Ευρώπη. Σε ένα μεγάλο βαθμό είναι μια διαγεννεακή επιλογή. Δεν είναι τυχαία η διαρροή εγκεφάλων εφόσον οι νέοι άνθρωποι «ψηφίζουν με τα πόδια τους» και αναχωρούν. Πρέπει ωστόσο να αναφέρουμε ότι υπάρχουν προσπάθειες στην Ευρώπη να καλυφθεί το χάσμα – παρατηρείται πολύ μεγαλύτερη υποστήριξη στην έρευνα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πιο ευνοϊκή τιμολόγηση της καινοτομίας στη Γερμανική αγορά, και ενθάρρυνση των χρηματοδοτικών σχημάτων και δημιουργία πόλων (clusters) καινοτομίας σε χώρες όπως η Αγγλία και η Ελβετία. Οι προσπάθειες αυτές θα πάρουν χρόνο για να αποδώσουν καρπούς αλλά δείχνουν ότι η Ευρώπη έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα.
Η αγορά φαρμάκων και ιατρικής τεχνολογίας της Ασίας μοιάζει με την Ευρωπαϊκή ή την Αμερικανική;
Η αγορά της Ασίας έχει μεγάλο εύρος διαφορετικών μορφών οργάνωσης. Η μεγαλύτερη αγορά παραδοσιακά ήταν η Ιαπωνία, όπου η παρουσία μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, εξαιρετικής εργασιακής ηθικής και παγκόσμιας κλάσης επιπέδου έρευνας δεν έχει οδηγήσει σε αποτελέσματα καινοτομίας, εξωθώντας πολλές γιαπωνέζικες εταιρείες να αποκτήσουν πρόσβαση στην καινοτομία μέσω εξαγορών άλλων μικρότερων, κυρίως αμερικάνικων. Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η αγορά προϊόντων υγείας (φαρμάκων και ιατρικής τεχνολογίας) δεν ευδοκιμεί σε περιβάλλοντα μεγάλων οργανωμένων εταιρειών (όπως για παράδειγμα η αυτοκινητοβιομηχανία) αλλά σε λιγότερο αυστηρά περιβάλλοντα, όπου οι νεοφυείς εταιρείες μπορούν να επιβιώσουν. Τα τελευταία 10 χρόνια, η κινεζική αγορά έχει αναπτυχθεί ταχύτατα αλλά οι τοπικές εταιρείες μέχρι τώρα καλύπτουν τις βασικές ανάγκες της χώρας τους κυρίως μέσω καλύτερης εφαρμογής τεχνολογίας που έχει ήδη αναπτυχθεί αλλού. Μένει να αποδειχθεί κατά πόσο θα κάνουν το άλμα στη δημιουργία καινοτομίας, κάτι το οποίο όλοι ευχόμαστε.
Με αφορμή την πολυετή δραστηριότητα σε ισραηλινή εταιρεία, υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσαμε να μάθουμε από τους ισραηλινούς όσον αφορά τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις και κυρίως στην έρευνα πάνω στο φάρμακο;
Έχουμε πολλά κοινά στοιχεία με τους Ισραηλινούς. Είμαστε μεσογειακοί λαοί με έντονη εφευρετικότητα αλλά και αποστροφή στην οργάνωση σε μεγάλα σύνολα εταιρικά ή άλλα. Είναι πολύ πιο εύκολο να έχουμε την πρώτη ιδέα και να την βάλουμε γρήγορα σε εφαρμογή, ακόμα και εάν μεγαλώσει και τελειοποιηθεί αλλού. Είμαστε λαοί της «πατέντας», μόνο που οι Ισραηλινοί τις γράφουν και τις καταθέτουν επίσημα στους οργανισμούς πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ συχνά εμείς απλώς τις συζητάμε. Με μικρή οργάνωση, οι Ισραηλινοί παρέχουν κίνητρα για την προσέλκυση επενδυτών (και κυρίως αποφεύγοντας τα αντικίνητρα) ενώ διατηρούν στενούς δεσμούς με την διασπορά τους στην Αμερική, ώστε οι εταιρείες μεγαλώνοντας να μπορέσουν να αναπτυχθούν στην Αμερικανική αγορά χωρίς τους περιορισμούς τις μικρής Ισραηλινής αγοράς. Θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε το ίδιο και στην Ελλάδα – εκτός από τη διασύνδεση με τις ΗΠΑ έχουμε επιπλέον το πλεονέκτημα ότι είμαστε μέρος της Ευρώπης και έχουμε σχετικά πολύ λιγότερα προβλήματα ασφάλειας. Όσα έχουν ήδη κάνει οι Ισραηλινοί τα τελευταία 25 χρόνια θα μπορούσαν να είναι σημείο έμπνευσης και στόχος για εμάς να τα φτάσουμε και γιατί όχι να τα ξεπεράσουμε.
Πώς μπορεί να επιβιώσει η φαρμακευτική βιομηχανία σε μια περίοδο τόσο έντονης κρίσης στην Ελλάδα;
Η κρίση αποτελεί και ευκαιρία που θα οδηγήσει τη βιομηχανία προϊόντων υγείας στην Ελλάδα στη μόνη, κατά τη γνώμη μου, διέξοδο που είναι η εξωστρέφεια και η καινοτομία. Η αγορά στην οποία απευθύνεται είναι η παγκόσμια και δεν υπάρχει κανένας λόγος το προϊόν που παράγεται στην Ελλάδα να μην είναι εφάμιλλο των ξένων – υπάρχουν αρκετές επιτυχημένες ελληνικές εταιρείες που το αποδεικνύουν. Χρειάζεται όμως να προσελκυσθούν νέοι άνθρωποι (critical mass) για να προσφέρουν στο χώρο. Παράλληλα απαιτούνται και 2-3 επιχειρηματικές επιτυχίες, που θα πείσουν και θα κινητοποιήσουν και άλλους να ακολουθήσουν. Χρειάζεται επίσης το κράτος να πάψει να αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη θέτοντας εμπόδια όπως το ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι, η αδυναμία εφαρμογής σταθερού πλαισίου για τις κλινικές δοκιμές( για τις οποίες γίνονται συχνά εξαγγελλίες) ώστε να καλυφθεί η ένδεια πράξεων. Μία οργανωμένη πρωτοβουλία ανάπτυξης κλινικών δοκιμών θα μπορούσε να φέρει θέσεις εργασίας στην Ελλάδα, κεφάλαια από το εξωτερικό, καινοτόμα φάρμακα στους Έλληνες ασθενείς και τεχνογνωσία στους εργαζομένους στην έρευνα. Κάποιες πρώτες επιτυχίες και μια γενική βελτίωση της κατάστασης στη χώρα και της ποιότητας ζωής θα μπορούσε κατόπιν να προσελκύσει Έλληνες επιστήμονες από το εξωτερικό.
Η συμμετοχή στην εκδήλωση είναι δωρεάν απαιτείται όμως εγγραφή. Για δηλώσεις συμμετοχής μπορείτε να ακολουθήσετε τον σύνδεσμο Α New Life Sciences World is Emerging.
Χορηγός επικοινωνίας: reporter.gr