Όπως είχε γράψει εδώ και ημέρες το Reporter, σημειώνεται αργή αλλά σταθερή εισροή καταθέσεων, κυρίως μέσω των επιχειρήσεων, εξέλιξη που σε συνδυασμό με τους υφιστάμενους περιορισμούς οδηγεί στην αύξηση της διαθέσιμης ρευστότητας. Παράλληλα το μαξιλάρι αυξήθηκε και λόγω των εισροών από τουρισμό και συντάξεις αλλά και της βοήθειας από την κεντρική τράπεζα.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη, το απόθεμα ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες, για πρώτη φορά από την επιβολή τραπεζικής αργίας και περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, διαμορφώνεται πλέον άνω των 3 δισ. ευρώ.
Άλλωστε την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ δεν προχώρησε σε αύξηση του ορίου του ELA, καθώς η ΤτΕ δεν κατέθεσε σχετικό αίτημα. Ο λόγος είναι ότι μετά την επιβολή των capital controls οι εγχώριες τράπεζες διαθέτουν επαρκή ρευστότητα για τη διεκπεραίωση των μειωμένων πλέον αναγκών της οικονομίας. Η ΤτΕ έχει συσσωρεύσει μεγάλο απόθεμα από τον ELA. Παράλληλα, από την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών και μετά καταγράφεται αύξηση στις εισροές καταθέσεων κυρίως από επιχειρήσεις.
Η σταδιακή βελτίωση σε επίπεδο ρευστότητας επιτρέπει την περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών κυρίως για τις εισαγωγές πρώτων υλών και ημιέτοιμων - έτοιμων προιόντων, χωρίς να υποβληθεί άμεσα νέο αίτημα στην Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα για αύξηση του ορίου ELA.
Σημειώνεται ότι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν αντλήσει από το ευρωσύστημα στις 30 Ιουνίου 125 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 85,5 δισ. έχουν αντληθεί από τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας ELA. Έκτοτε τα στοιχεία δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά λόγω των capital controls.
Εγγυήσεις ύψους 10 δισ. από τον ESM
Εάν συνεχιστεί και παγιωθεί η παραπάνω κατάσταση και ταυτόχρονα ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - εταίρων και υπογραφεί το νέο μνημόνιο, οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, σε συνεργασία με την ΕΚΤ, επεξεργάζονται σχέδιο για την άμεση τόνωση της ρευστότητας στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, το ESM θα προχωρήσει στη χορήγηση ειδικών εγγυήσεων προς τις εγχώριες τράπεζες, με τις οποίες η ΕΚΤ θα επαναφέρει τις ελληνικές τράπεζες στη βασική χρηματοδότηση του ευρωσυστήματος. Οι εγγυήσεις, ύψους 10 δισ. ευρώ, θα δοθούν μέσω ειδικού λογαριασμού, εάν ψηφιστεί το νέο μνημόνιο. Οι εγγυήσεις αυτές θα είναι δεσμευμένες αποκλειστικά για την ΕΚΤ και με τις οποίες θα μπορέσει να αντικαταστήσει τη χρηματοδότηση που έχει δοθεί από την έκτακτη διαδικασία του ELA με κανονική χρηματοδότηση. Σημειώνεται ότι ο ELA επιβαρύνεται με υψηλό κόστος, περίπου 1,55% έναντι 0,05% της κανονικής χρηματοδότησης.
Αν συμβεί αυτό, τονίζουν στελέχη τραπεζών, θα ομαλοποιηθούν σημαντικά οι συνθήκες ρευστότητας στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα και θα τεθούν οι βάσεις για την ουσιαστική χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών. Με τον σχεδιασμό της ΕΚΤ οι εγχώριες τράπεζες θα αποκτήσουν περισσότερη και φθηνότερη ρευστότητα.
Η επάρκεια ρευστότητας, πάντως, αφορά μια οικονομία που μετά τα capital controls λειτουργεί με χαμηλή δυναμικότητα. Όπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών, όσο παραμένουν οι περιορισμοί, τόσο αυξάνεται το κόστος για τις επιχειρήσεις και την οικονομία. Τονίζουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να ολοκληρώσει το γρηγορότερο τις διαπραγματεύσεις, ώστε να υπογραφεί η νέα συμφωνία και να αρθούν το γρηγορότερο οι κεφαλαιακοί περιορισμοί. Την προηγούμενη εβδομάδα έγινε γνωστό από την ΤτΕ ότι οι καταθέσεις νοικοκυριών - επιχειρήσεων υποχώρησαν κατά 7,7 δισ. ευρώ τον περασμένο Ιούνιο και διαμορφώθηκαν στα 122,23 δισ. ευρώ έναντι 129,9 δισ. ευρώ τον περασμένο Μάιο. Μετά τη νέα μείωση οι καταθέσεις έχουν επιστρέψει στα επίπεδα του 2003.
Ωστόσο, πρόκειται για την τελευταία «βύθιση» καταθέσεων, καθώς από τις 28 Ιουνίου έχουν επιβληθεί περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων.
Κώστας Παπαγρηγόρης