Η οποία δεν είναι άλλη από την αποκατάσταση του προβλήματος της ρευστότητας, και μέσω της επιστροφή των καταθέσεων, προκειμένου να μπουν ξανά σε… πραγματική τροχιά και να ανακτήσουν τον βασικό ρόλο. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να συμβεί με κάποιον μαγικό τρόπο, ούτε η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης από πλευράς καταθετών και αγορών έρχεται έτσι απλά από μόνης της, δίχως να προηγηθούν κάποιες διεργασίες.
Η επιστροφή στην ομαλότητα είναι απόλυτα συνδεδεμένη με μια σειρά από εξελίξεις, διεργασίες, αποφάσεις και ζυμώσεις. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν αναμφίβολα το κλείσιμο, με θετικό τρόπο, της αξιολόγησης από τους θεσμούς, η λύση στο ασφαλιστικό, στα εργασιακά και στο θέμα με τη φορολογία των αγροτών, η εμπέδωση στη χώρα κλίματος πολιτικής σταθερότητας, που αποτελεί μείζον ζήτημα για τους επενδυτές, τους αποταμιευτές και τους κεφαλαιούχους.
Εάν η κυβέρνηση περάσει τους κάβους του επόμενου διμήνου-τριμήνου, προωθήσει μεταρρυθμίσεις και μπίζνες, τότε… η ΕΚΤ θα δώσει χείρα βοηθείας, με τις τράπεζες να αναμένουν κινήσεις που θα οδηγήσουν σε ελάφρυνση του κόστους δανεισμού τους, αλλά και σε περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών.
Ένα θετικό review θα λύσει τα χέρια της ΕΚΤ. Αρχικά με την επαναφορά του waiver, δηλαδή στην εκ νέου (κατ΄ εξαίρεση λόγω χαμηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης) αποδοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων ως ενεχύρων για τη χορήγηση ρευστότητας στις τράπεζες. Η επαναφορά του waiver θα δώσει μεγάλη ανάσα ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες, επιτρέποντάς τους τη σταδιακή απεξάρτηση από τον ΕLA και την ένταξή τους στους μηχανισμούς χρηματοδότησης που ισχύουν για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες. Σημειώνεται ότι από τις αρχές Φεβρουαρίου του 2015, οπότε η ΕΚΤ το κατάργησε ενόψει της εκπνοής του προγράμματος για την Ελλάδα χωρίς να υπάρχει συμφωνία για ένα νέο, οι ελληνικές τράπεζες αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε αλματώδη δανεισμό από τον ELA, ο οποίος από 9 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2014, έφτασε τα 89 δισ. ευρώ.
Τα σημερινά επίπεδα του ELA φτάνουν περίπου στα 75 δισ. ευρώ επιβαρύνοντας τις τράπεζες με ετήσιο κόστος που προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ. Άρα, εάν επιτραπεί ο δανεισμός τους από την ΕΚΤ μέσω ενεχύρων (ελληνικά κρατικά ομόλογα), ακόμα και αν η απεξάρτηση γίνει σε έναν βαθμό, τότε οι τράπεζες θα γλυτώσουν εκατοντάδες εκατ. ευρώ ετησίως.
Σε επόμενο στάδιο, η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα ανοίξει τη συζήτηση για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους, η οποία για την ΕΚΤ αποτελεί προϋπόθεση ώστε να αποφασίσει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Εξέλιξη που επίσης θα δώσει ανάσες στον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Σημειώνεται ότι για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα δεν απαιτείται η πλήρης άρση των capital controls, αλλά η σταδιακή τους χαλάρωση. Με την ολοκλήρωση ενός πρώτου «γύρου», μαζί με τη σταδιακή κατάργηση των κεφαλαιακών ελέγχων, πράγμα που πάντως είναι δύσκολο να γίνει πριν περάσουν ακόμα 6 μήνες, οι τράπεζες θα έχουν πετύχει σημαντικά βήματα για να κερδίσουν το στοίχημα που ακούει στον κωδικός «επιστροφή ρευστότητα».
Γιώργος Παπακωνσταντίνου