Σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή Ενέργειας (IEA), τα νοικοκυριά ευθύνονται για το 25% της συνολικής κατανάλωσης στις χώρες - μέλη του ΟΟΣΑ.
Το 52% αφορά στη θέρμανση των κατοικιών και το 16% του νερού, το 18% σε όλες τις οικιακές συσκευές, το 5% στην ψύξη, ενώ για το μαγείρεμα και το φωτισμό καταναλώνεται το 8% (από 4% σε κάθε κατηγορία).
Ενδεικτικό των αλλαγών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στο μοντέλο της ενεργειακής κατανάλωσης, είναι το γεγονός ότι τα νοικοκυριά δαπανούν για τις οικιακές συσκευές το 18% της συνολικής ενέργειας (το 2011), από 12% το 1990.
Όπως φαίνεται από τα διαθέσιμα στοιχεία, η ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται για τις «άλλες συσκευές» (modems, εκτυπωτές, κονσόλες παιχνιδιών κ.ά.), είναι το 55% της συνολικής ενέργειας των οικιακών συσκευών.
Το μερίδιο των τηλεοράσεων είναι 15%, των ψυγείων - καταψυκτών 22%, των πλυντηρίων πιάτων 5% και των πλυντηρίων ρούχων 4%.
Στο παρακάτω γράφημα περιλαμβάνονται στοιχεία από το 2011, τα οποία αφορούν μόνο 19 χώρες - μέλη του ΟΟΣΑ. Είναι δεδομένο ότι έκτοτε η τελική κατανάλωση από τις online συσκευές έχει αυξηθεί σημαντικά στις περισσότερες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου, λόγω της μεγάλης διείσδυσης της τεχνολογίας πληροφορικής στην παγκόσμια οικονομία.
Το στοίχημα της ενεργειακής αποδοτικότητας
Αυτό που κυρίως θέλει να καταδείξει η IEA είναι το γεγονός της έλλειψης μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας, σε ηλεκτρικές online συσκευές, όπως τα modems, οι εκτυπωτές, οι κονσόλες παιχνιδιών κ.ά.
Στις «μεγάλες» συσκευές, όπως τα ψυγεία και οι τηλεοράσεις, τα μέτρα βελτίωσης της αποδοτικότητας έχουν μειώσει αισθητά τις ανάγκες σε ηλεκτρικό ρεύμα τα τελευταία χρόνια.
Παγκοσμίως, υπάρχουν περίπου 14 δισεκατομμύρια συσκευές που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα. Το κόστος από τη λειτουργίας τους, το 2013, υπολογιζόταν στα 80 δισ. δολάρια ετησίως, ένα ήδη πολύ μεγάλο ποσό, το οποίο, αν σε περίπτωση που δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, προβλέπεται ότι θα εκτοξευθεί στα 120 δισ. δολάρια μέχρι το 2020.
Η IEA προειδοποιεί ότι η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια στις ψηφιακές οικονομίες του σύγχρονου κόσμου αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς, καθώς, ηλεκτρικές συσκευές που στο παρελθόν δεν ήταν online, όπως τα πλυντήρια ρούχων, τα ψυγεία, οι θερμοστάτες κ.ά., τώρα είναι.
Σε πρόσφατη έκθεση της IEA, καταδεικνύεται ότι η συνταγή για την εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων είναι πολύ απλή: Η αλλαγή στα πρωτόκολλα λειτουργίας, η μαζική ενημέρωση των καταναλωτών, καθώς και η παροχή κινήτρων ώστε τα λόγια να γίνουν πράξη, είναι κάποια απ' αυτά.
Standby mode
Εκεί, όμως, όπως καταδεικνύεται από σχετικές μελέτες της IEA, όπου κυριολεκτικά γίνεται σπατάλη ηλεκτρικής ενέργειας, είναι στη λειτουργία αναμονής (standby mode) πολλών οικιακών, κυρίως των online, συσκευών.
Η κατάσταση αναμονής (ή εφεδρείας) είναι αυτή κατά την οποία μία συσκευή που είναι συνδεδεμένη με μία πηγή τροφοδοσίας εξαρτάται ακριβώς απ' αυτή την πηγή, προκειμένου να λειτουργεί όπως προβλέπεται, παρέχοντας συγκεκριμένες λειτουργίες.
Οι περισσότερο αν όχι όλοι οι καταναλωτές όταν διατηρούν μία συσκευή σε κατάσταση αναμονής, πιστεύουν ότι είτε δεν καταναλώνεται ηλεκτρική ενέργεια είτε ότι καταναλώνεται πολύ λιγότερη συγκριτικά με την πλήρη λειτουργία.
Αυτό είναι λάθος: Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας των διασυνδεδεμένων συσκευών το 2013 ανήλθε σε 616 terawatt hours (Twh). Περίπου οι 400 Twh, η ενέργεια που καταναλώνεται σε ΗΠΑ και Νορβηγία μαζί, θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν, εφόσον χρησιμοποιηθεί μία πιο αποτελεσματική τεχνολογία, η οποία άλλωστε είναι ήδη διάθεσιμη.
Όπως εκτιμά η ΙΕΑ, η χρήση αποτελεσματικής τεχνολογίας θα οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας έως και 65% σε αυτές τις συσκευές, όταν είναι σε κατάσταση αναμονής.
Ένα παράδειγμα, σε άλλους τομείς, είναι ο φωτισμός που λειτουργεί με αισθητήρες κίνησης. Εναλλακτικά, προτείνεται να μην υπάρχει λειτουργία αναμονής στις νέες συσκευές.
Επιπλέον, αν ληφθούν μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας στις online συσκευές, η εξοικονόμηση ενέργειας τα επόμενα χρόνια θα μπορούσε να ανέλθει έως τις 600 Twh.
Σε αυτό το πλαίσιο, η IEA καλεί τις κυβερνήσεις, τις εταιρείες software και hardware, καθώς και τους κατασκευαστές σε μία διεθνή πρωτοβουλία ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα.