Τα τελευταία δυο χρόνια είχαμε την πώληση δυο μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών ενώ επίκειται και μία ακόμη σημαντική αλλαγή καθώς η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρία της χώρας, η Εθνική Ασφαλιστική αλλάζει χέρια..
Λόγω των μνημονιακών απαιτήσεων οι ελληνικές τράπεζες υποχρεούνται να στραφούν στις κύριες δραστηριότητες τους και να απαλλαγούν από μη τραπεζικές. Στο πλαίσιο αυτό πουλάνε τις ασφαλιστικές τους εταιρίες. Ήδη η Τράπεζα Πειραιώς μεταβίβασε την ΑΤΕ Ασφαλιστική στον Γερμανικό ασφαλιστικό όμιλο Ergo έναντι 90 εκατ. ευρώ, ενώ μεταβίβασε και το 28,646% που κατέχει στην Ευρωπαϊκή Πίστη στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (15%) και σε άλλα σχήματα το υπόλοιπο. Επίσης η Eurobank μεταβίβασε την ERB Eurolife στην Fairfax, αντί 316 εκατ. ευρώ. Επιπλέον σε εξέλιξη είναι η διαδικασία πώλησης από την Εθνική Τράπεζα, της Εθνικής Ασφαλιστικής, της μεγαλύτερης και πιο ιστορικής ελληνικής ασφαλιστικής εταιρίας στην ελληνοαμερικάνικη κοινοπραξία Calamos-Exin, με ένα τίμημα που προσεγγίζει το 1 δις. ευρώ για το 100% της εταιρίας ή τα 750 εκατ. ευρώ για το 75% αυτής.
Παράλληλα το 2016 πραγματοποιήθηκαν μία σειρά αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου από ασφαλιστικές εταιρίες προκειμένου να προσαρμοστούν στις κεφαλαιακές απαιτήσεις της νέας νομοθεσίας περί Solvency II. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η εισαγωγή κεφαλαίων για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της NN Hellas κατά 60 εκατ. ευρώ.
Επίσης το 2016 ήταν και το τελευταίο έτος λειτουργίας του Ομίλου International Life της οικογένειας Μπράβου, καθώς τους πρώτους μήνες του 2017 του αφαιρέθηκε η άδεια λειτουργίας και αφού είχε προηγηθεί η μεταβίβαση στην Εθνική Ασφαλιστική ενός μεγάλου μέρους του χαρτοφυλακίου ζωής και υγείας.
Το σκηνικό της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς μεταβάλλεται και επηρεάζονται τόσο μερίδια αγοράς, όσο και ο αριθμός των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας, ο οποίος σταδιακά μειώνεται. Μια τάση που αναμένεται να συνεχισθεί και στο μέλλον καθώς η οικονομική κρίση συρρικνώνει την αγοραστική δύναμη και οι κεφαλαιακές απαιτήσεις του Solvency II είναι δύσκολο να καλυφθούν χωρίς ισχυρό μέτοχο. Θεωρητικά, όλες οι εναπομείνασες ασφαλιστικές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων πωλούνται, αλλά το θέμα είναι εάν είναι κάποιος διατεθειμένος να τις αγοράσει. Από την δημοσιοποίησης και των εκθέσεων φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιριών, είναι εμφανείς οι σημαντικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν τόσο σε κεφάλαια όσο και σε λειτουργικό επίπεδο οι ασφαλιστικές εταιρίες.
Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου
Πρώην πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ERB Eurolife
Για τον ασφαλιστικό κλάδο το 2016 ήταν έτος σταθμός καθώς ήταν η πρώτη χρονιά εφαρμογής του Solvency II, επισημαίνει ο πρώην πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ERB Eurolife κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου.
Προκειμένου συνεχίζει, να προσαρμοστούν στο αυστηρό αυτό καθεστώς, οι ασφαλιστικές εταιρίες προχώρησαν σε κεφαλαιακές αυξήσεις ώστε να ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές του, ενώ έκαναν και σημαντικές αλλαγές στον τρόπο διακυβέρνησης. Ως αποτίμηση του πρώτου χρόνου εφαρμογής του Solvency II η κεφαλαιακή και οργανωτική ενίσχυση και άρα η ενίσχυση της αξιοπιστίας των εταιριών είναι σίγουρα θετικό γεγονός, ενώ η επιβάρυνση του κόστους λειτουργίας κατατάσσεται στα αρνητικά. Παράλληλα, η έντονη μεταβλητότητα που έχει εισαγάγει το νέο πλαίσιο, με την άμεση σύνδεση των αποτιμήσεων με τις κεφαλαιαγορές χρήζει επανεξέτασης. Σε κάθε περίπτωση είναι γεγονός πως το Solvency II ,σε συνδυασμό με την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος που ελέγχει διαρκώς τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα διασφαλίζοντας την εφαρμογή των κανόνων, οδηγεί σε ακόμα ισχυρότερη θωράκιση της αξιοπιστίας της ασφαλιστικής αγοράς.
Σύμφωνα με τα τελευταία ολοκληρωμένα στοιχεία και με βάση τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων αλλά και την επεξεργασία τους από την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, στη διάρκεια του 2015, δραστηριοποιήθηκαν στη χώρα μας 62 ασφαλιστικές εταιρίες έναντι 65 ασφαλιστικών εταιρειών το 2014. Εξ αυτών 12 είναι αποκλειστικά εταιρίες ζωής, 39 εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο κλάδο ζημιών και 11 μικτές εταιρίες που δραστηριοποιούνται δηλαδή και στους δυο κλάδους και τρεις είναι ασφαλιστικοί συνεταιρισμοί.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το 2008 δραστηριοποιούνταν στην ελληνική ασφαλιστική αγορά με τη μορφή των ανωνύμων εταιριών ή των υποκαταστημάτων ξένων εταιριών 85 ασφαλιστικές εταιρίες εκ των οποίων 15 εταιρίες που δραστηριοποίονταν αποκλειστικά στον κλάδο ζωής, 58 εταιρίες στον κλάδο ζημιών ή γενικών ασφαλίσεων και 12 και στους δυο κλάδους (μικτές).
Μέσα σε δέκα χρόνια ο αριθμός των ασφαλιστικών εταιριών μειώθηκε κατά 23 με τις εταιρίες γενικών ασφαλίσεων να μειώνονται κατά 19, τις εταιρίες ζωής κατά τρεις και τις μικτές κατά μία εταιρία.
Παράλληλα, τα στοιχεία δείχνουν μία ξεκάθαρη επικράτηση των πολυεθνικών ομίλων έναντι των ασφαλιστικών εταιριών ελληνικού μετοχικού ενδιαφέροντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα ασφαλιστικές εταιρίες μέλη της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και τις δυο εταιρίες Ιντερσαλόνικα Ζωής και Ζημιών που εδρεύουν στην Θεσσαλονίκη και δεν είναι μέλη της ΕΑΕΕ (σύνολο 53), μόλις 16 είναι ελληνικών συμφερόντων, με την μία εξ αυτών να είναι η Εθνική Ασφαλιστική η οποία σύντομα αλλάζει χέρια και περνάει στον έλεγχο ελληνοαμερικάνικων κεφαλαίων...
Ειδικά στον κλάδο ζωής δραστηριοποιούνται συνολικά 17 εταιρίες εκ των οποίων μόλις πέντε είναι ελληνικών συμφερόντων συμπεριλαμβανομένης και της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Πέραν της μείωσης του αριθμού των ασφαλιστικών εταιριών μειώνεται τα τελευταία χρόνια και η παραγωγή ασφαλίστρων στον κλάδο λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης Από τα 5,4 δισ. € του 2009, έτος κατά το οποίο η παραγωγή ασφαλίστρων κατέγραψε το ιστορικά υψηλότερο επίπεδο το 2016 έκλεισε στα 3,9 δισ. € , ήταν η πρώτη χρονιά που σταμάτησε η πτωτική πορεία των προηγούμενων έξι ετών, καθώς η παραγωγή ασφαλίστρων σημείωσε μία άνοδο κατά 4%. Από τους κλάδους ασφάλισης Ζωής, μεγάλη αύξηση καταγράφουν οι παραδοσιακές ασφαλίσεις ζωής και η διαχείριση συλλογικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων (άνω του 20%), ενώ η παραγωγή των ασφαλίσεων ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις παρουσιάζει μεγάλη κάμψη γεγονός που οφείλεται στα capital controls. Από τις ασφαλίσεις κατά Ζημιών, η ασφάλιση αυτοκινήτων καταγράφει μείωση της τάξης του 10%, ενώ οι λοιποί κλάδοι πλην αυτοκινήτων αυξάνουν κατά 12% περίπου. Επιπλέον, ο ασφαλιστικός κλάδος ενισχύει τη θέση του ως του μεγαλύτερου θεσμικού επενδυτή της χώρας, καθώς οι επενδύσεις αυξήθηκαν σε 13 δισ. € το 2015 από 12 δισ. € το 2014, μία θετική εξέλιξη που συνδέεται και με την εφαρμογή του νέου κανονιστικού πλαισίου της ασφαλιστικής αγοράς Solvency II από 1. 1. 2016.
Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στους ζημιωθέντες κυμαίνονται ετησίως περί τα 2,4 δισ. € τα τελευταία χρόνια. Από αυτές 0,8 δισ. € περίπου κατευθύνονται σε αποζημιώσεις ασφαλίσεων κατά ζημιών (περίπου 33% του συνόλου των αποζημιώσεων) και 1,6 δισ. € σε αποζημιώσεις ασφαλίσεων ζωής (67% του συνόλου).
Οικονομικά μεγέθη
Το σύνολο του ενεργητικού των ασφαλιστικών επιχειρήσεων έφτασε τα 16 δισ. €, ενώ οι επενδύσεις τα 13 δισ. €. Τέλος οι ασφαλιστικές προβλέψεις παραμένουν σχετικά σταθερές τα τελευταία χρόνια σε ύψος περίπου 11,5 δισ. €.
Πάνος Δημητρίου
Πρόεδρος της Επιτροπής Solvency II, Risk & Οικονομικών της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και Διευθύνων Σύμβουλος της Generali Hellas
Το νέο εποπτικό πλαίσιο θα επιφέρει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στον τρόπο λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Solvency II, Risk & Οικονομικών της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και διευθύνων σύμβουλος της Generali Hellas, κ. Πάνος Δημητρίου τονίζει στο «Reporter» ότι «η νομοθεσία για την εποπτεία των ασφαλιστικών εταιρειών έτσι όπως καθορίζεται από την κοινοτική οδηγία Solvency II, θα επιταχύνει της εξελίξεις στην ελληνική ασφαλιστική αγορά.
Το νέο εποπτικό πλαίσιο θα επιφέρει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στον τρόπο λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών και θα καταστήσει αναγκαία νέα εποπτικά κεφάλαια για την εύρυθμη λειτουργία τους. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, αναμένονται εξαγορές και συγχωνεύσεις ασφαλιστικών εταιριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στη χώρα μας αλλά και στόχευση των εταιρειών σε συγκεκριμένους κλάδους. Παράλληλα, η δημοσίευση των εκθέσεων φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιριών, μια πανομοιότυπη διαδικασία που έγινε πράξη σε όλη την ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά, ενισχύει το καθεστώς διαφάνειας στον ασφαλιστικό κλάδο καθώς για πρώτη φορά ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να πληροφορηθεί αναλυτικά για την οικονομική κατάσταση, αλλά και τη δραστηριότητα μιας ασφαλιστικής επιχείρησης. Μπορεί να πρόκειται για δύσκολα και ιδιαίτερα τεχνικά κείμενα, όμως η διαδικασία κατάρτισής τους υποχρεώνει τις ασφαλιστικές εταιρίες στη λήψη μίας σειράς μέτρων που βελτιώνουν σημαντικά τη λειτουργία τους και συνεπώς και την κεφαλαιακή τους επάρκεια, άρα και την φερεγγυότητα και αξιοπιστία τους που είναι το ζητούμενο για τον καταναλωτή».
Δημήτρης Μαζαράκης
Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών
Ήρθε η ώρα ο υγιής ανταγωνισμός να λειτουργήσει αποτελεσματικά ώστε οι ίδιοι οι πολίτες να επιλέγουν κάθε φορά τον φορέα που προτιμούν ανάλογα με τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τις χρεώσεις διαχείρισης, και τέλος τις αποδόσεις των επενδύσεων
Καθορίζοντας τους στόχους για το 2017 και τα επόμενα χρόνια ο νέος πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών κ. Δημήτρης Μαζαράκης αναφέρει μεταξύ άλλων ότι ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης έχει μεγάλο αποτύπωμα στη χώρα μας καθώς προσφέρει 25.000 θέσεις εργασίας,
13 δισ. ευρώ επενδύσεις,
2,5 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις και
500 εκατ. ευρώ φόρους, αποτελέσματα που μπορεί να φτάσουν πολύ υψηλότερα στο μέλλον.
Στόχος μας, συνεχίζει ο κ. Μαζαράκης, για το επόμενο διάστημα είναι να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος της κρίσης και να φτάσουμε και πάλι την παραγωγή στα 5,5 δισ. € του 2009. Μεσομακροπρόθεσμα στοχεύουμε να φτάσουμε τα ευρωπαϊκά επίπεδα ανάπτυξης, ώστε να προσεγγίσουμε τις χώρες στις οποίες θέλουμε να μοιάσουμε. Πέραν όμως των ποσοτικών στόχων, κύριο μέλημά μας είναι να κερδίσουμε όλο και περισσότερους πολίτες που θα μας εμπιστευτούν για να προστατέψουν ό,τι είναι πολυτιμότερο για αυτούς.
Αναλύοντας τους τομείς στους οποίους θα βασιστεί κυρίως η ανάπτυξη της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς ξεχωρίζει:
Υγεία
Ο τομέας της υγείας έχει απεριόριστες δυνατότητες ανάπτυξης με βάση την αρχή της συμπληρωματικότητας, με συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, (ΣΔΙΤ), με τη δημιουργία και εφαρμογή κοινών ιατρικών πρωτοκόλλων, με την άρση αντικινήτρων (βλ. φόρο ασφαλίστρων 15%), ενέργειες που θα οδηγήσουν στην αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος υγείας, στην πάταξη της διαφθοράς άρα και στη σημαντική μείωση του κόστους για τον πολίτη.
Συντάξεις
Προτείνεται η δημιουργία ενός συστήματος με βάση τη διεθνή εμπειρία που θα στηρίζεται σε 3 πυλώνες.
Ένα σύστημα που έχει υιοθετηθεί με επιτυχία από πολλές χώρες και βασίζεται σε διαφορετικές πηγές συνταξιοδοτικού εισοδήματος (δημόσιος – ιδιωτικός τομέας) και διαφορετικούς τρόπους χρηματοδότησης (αναδιανεμητικό – κεφαλαιοποιητικό σύστημα):
ο 1ος πυλώνας, κρατικός, υποχρεωτικός και αναδιανεμητικός
ο 2ος πυλώνας, ιδιωτικός, υποχρεωτικός και κεφαλαιοποιητικός, με Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης και τέλος
ο 3ος πυλώνας, ιδιωτικός, προαιρετικός και κεφαλαιοποιητικός, με κίνητρα σε Ειδικά Συνταξιοδοτικά Ασφαλιστικά Προγράμματα, έστω και αναβαλλόμενα.
Ειδικά, για την ανάπτυξη των επαγγελματικών ασφαλίσεων, χρειάζεται οπωσδήποτε αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου.
Οι επαγγελματικές ασφαλίσεις παρότι είναι διαδεδομένες στην Ευρώπη, στην Ελλάδα δεν έχουν αναπτυχθεί, ώστε να δίνουν τη δυνατότητα στη συμπληρωματική επαγγελματική ασφάλιση να αποτελέσει αυτοτελή πυλώνα σύνταξης, με δυνατότητα συμμετοχής σε αυτόν, φορέων όπως οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Ήρθε η ώρα ο υγιής ανταγωνισμός να λειτουργήσει αποτελεσματικά, ώστε οι ίδιοι οι πολίτες να επιλέγουν κάθε φορά τον φορέα που προτιμούν, ανάλογα με τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τις χρεώσεις διαχείρισης, και τέλος τις αποδόσεις των επενδύσεων.
Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία μιας Ανεξάρτητης Αρχής ή ενός Εθνικού Συμβουλίου για το συνταξιοδοτικό σύστημα το οποίο θα μελετά διαρκώς τις εξελίξεις, θα ενημερώνει τη Βουλή και τον ελληνικό λαό και τέλος θα εισηγείται τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Φυσικές καταστροφές
Μολονότι κάθε 10 με 15 χρόνια, διάφορα σημεία της χώρας πλήττονται από σεισμούς ή φωτιές, δεν υπάρχει καμία πρόνοια από την πλευρά της Πολιτείας, ενώ στη δύσκολη αυτή οικονομική συγκυρία η κρατική βοήθεια δεν μπορεί να καλύψει ούτε κατ’ ελάχιστο τις ανάγκες του πολίτη.
Θα πρέπει να εξεταστούν λύσεις ενδεχομένως μέσω της καθολικής, υποχρεωτικής ασφάλισης, με χαμηλό ασφάλιστρο και της άρσης του αντικινήτρου του φόρου του ασφάλιστρου για τις ζημιές στις περιουσίες των πολιτών από φυσικές καταστροφές.
Επαγγελματική αστική ευθύνη
Πρέπει να εξεταστεί η ενεργοποίηση του ισχύοντος νόμου, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή οδηγία και διευρύνοντάς την σε επαγγελματικές ομάδες που μέσω της εργασίας τους μπορεί να ζημιώσουν άλλους, σε εφαρμογή σχετικής υπάρχουσας νομοθεσίας.
Εφαρμογή της νομοθεσίας για τα ανασφάλιστα οχήματα: Οι ανασφάλιστοι οδηγοί είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι για το κοινωνικό σύνολο. Αποτελούν απειλή για τους συνεπείς οδηγούς σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος, τους επιβαρύνουν οικονομικά και στερούν φορολογικά έσοδα από το κράτος. Πρέπει άμεσα να εφαρμοστεί η διαδικασία που προβλέπει ο νόμος, ώστε να μην κυκλοφορεί πλέον ούτε ένα ανασφάλιστο όχημα.