Καύσιμα: Οι νάρκες της αγοράς-«Γεφύρι της Άρτας» το σύστημα εισροών-εκροών

13:29 - 18 Ιαν 2024 | ΕΜΠΟΡΙΟ

Πλαφόν στα μικτά περιθώρια κέρδους και αδυναμία ελέγχων, λόγω της μη ολοκλήρωσης του συστήματος εισροών - εκροών, μετά από 11 χρόνια, από την αρχική του εφαρμογή, «ναρκοθετούν» την πορεία της αγοράς καυσίμων. Σε συνδυασμό, δε, με την υψηλή φορολογία, που κινητροδοτεί την παραβατικότητα και μάλιστα την βαριάς μορφής, απειλούν τη βιωσιμότητα πολλών μικρών και μη επιχειρήσεων, θέσεις εργασίας, την πράσινη μετάβαση του κλάδου υγρών καυσίμων αλλά και την εύρυθμη συνολικά λειτουργία της αγοράς.

Αυτό ανέφερε, χθες, σε συνέντευξη τύπου η διοίκηση του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών στέλνοντας «ηχηρά» σηματα στην κυβέρνηση, που παράλληλα παραπέμποντας στην τελευταία Έκθεση του ΙΟΒΕ για τον κλάδο, ανέφερε ότι οι συσσωρευμένες απώλειες του κλάδου αθροίζουν 450 εκατ ευρώ τα τελευταία έτη.

«Η αγορά αυτή είναι προβληματική, είναι παραβατική και αυτό οδηγεί να είναι κατά κανόνα ζημιογόνα. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι η αγορά αυτή με τα σημερινά της χαρακτηριστικά θα οδηγήσει πολλές εταιρείες και πολλά πρατήρια στην έξοδο», τόνισαν ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γιάννης Αληγιζάκης και ο αντιπρόεδρος Χρήστος Τζιόλας.

«Το πλαφόν, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας για τις νόμιμες επιχειρήσεις, θέτοντας εν αμφιβόλω όχι μόνο τις μελλοντικές επενδύσεις τους, αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητά τους.

Παράλληλα, τροφοδοτεί τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις παραβατικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτες», επεσήμανε ο Γιάννης Αληγιζάκης σημειώνοντας πως το πρόβλημα της παραβατικότητας για την αντιμετώπισή του χρειάζεται ένα σύγχρονο σύστημα εισροών-εκροών.

Συμπλήρωσε, δε, έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος τα τελευταία χρόνια, αν και το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ έχουν στο μεταξύ δείξει έντονη βούληση για να κλείσει η εκκρεμότητα, που θα απαιτήσει μια κρατική δαπάνη της τάξης των 2 εκατ. ευρώ. «Η ΑΑΔΕ και το ΥΠΟΙΚ από ό,τι ξέρουμε έχουν προχωρήσει στο σχεδιασμό που θα οδηγήσε σε ένα χρόνο στη λειτουργία ολοκληρωμένου συστήματος εισροών και εκροών.

Ας ελπίσουμε ότι το συντομα θα λειτουργεί, όπως και ο νέος νόμος, με τον οποίο, όπως ανέφερα, οι εταιρείες έχουν επωμιστεί βάρος που ανήκει στο κράτος», τόνισε ο κ. Αληγιζάκης.

Το πλαφόν

Σε σχέση με το πλαφόν, ο κ. Αληγιζάκης υπογράμμισε ότι συμπιέζει περαιτέρω το ήδη χαμηλό μικτό περιθώριο, αγνοεί την αύξηση του πληθωρισμού (κατά περίπου 10 μονάδες την τελευταία διετία), την πολύ μεγάλη αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους από τις αυξήσεις επιτοκίων, την αύξηση των μεταφορικών που δόθηκε στα βυτιοφόρα κτλ.

Συγκεκριμένα με βάση ποσά αναφέρθηκαν το περιθώριο καθαρού κέρδους των επιχειρήσεων φτάνει μόλις το 0,5%. Όπως ανέφερε ο κ. Αληγιζάκης για 7 συναπτά έτη (2010-2016) ο κλάδος σημείωνε διαρκώς ζημιές (καθαρά κέρδη μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις), ενώ και το 2020 ο κλάδος πέρασε ξανά σε αρνητική θέση (ζημιές 34,5 εκατ. ευρώ), εξαιτίας της πανδημίας.

Αναλυτικά με βάση τα στοιχεία την πρόσφατης Έρευνας του ΙΟΒΕ (Συγκεντρωτικά Στοιχεία και Αριθμοδείκτες του Κλάδου Εμπορίας Πετρελαιοειδών για το έτος 2022), το μικτό περιθώριο κέρδους των εταιρειών στην εσωτερική αγορά δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητά τους, καθώς από το 2016 συμπιέζεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 5% (4,6% το 2017, 4% το 2018, 4,3% το 2019, 4,5% το 2020, 4,4% το 2021, 3% το 2022).

Σύμφωνα, δε, με τον αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Χρήστο Τζιόλα τα χαμηλά περιθώρια σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολλών πρατηρίων δημιουργεί προβληματική εικόνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ελληνική αγορά έχει τον τρίτο υψηλότερο συντελεστή πρατηρίων ανά 1000 αυτοκίνητα στην Ευρώπη (1,1) αλλά και χαμηλές ποσότητες ετήσιων πωλήσεων ανα πρατήριο, περίπου 1200 κυβικά ανά έτος την ώρα που πχ στη Γαλλία είναι πάνω από 5.000. Επίσης, η μέση ετήσια κατανάλωση καυσίμων, ανά αυτοκίνητο, στην Ελλάδα είναι χαμηλή, φτάνοντας τα 80 κυβικά, την ώρα που π.χ. στη Σερβία είναι 600-700 κυβικά μέτρα.

Ουσιαστικά, όπως ειπώθηκε, η αγορά έχει υψηλό δείκτη ανταγωνισμού, με πολλά σημεία λιανικής και εταιρείες εμπορίας, αλλά με χαμηλές καταναλώσεις, λόγω και των αλλαγών στο στόλο με υβριδικά - ηλεκτρικά κτλ, και άκρως συμπιεσμένα περιθώρια, με παράλληλη υψηλή φορολογία και κρατική παρέμβαση Πεδίο δόξης λαμπρό, δηλαδή, για παραβατικές συμπεριφορές, στρεβλώσεις και προβληματικές καταστάσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρθηκε, πλέον στη χώρα μας δεν δραστηριοποιείται ούτε μία πολυεθνική εταιρία ενώ έχει καταγραφεί δραστική μείωση των πρατηρίων από 8.500 το 2012 σε 5.500 σήμερα. Βέβαια, παρά την νησιωτικότητα και το ανάγλυφο με ορεινές και απομονωμένες περιοχές η χώρα “σηκώνει” όπως εκτιμάται τα μισά περίπου πρατήρια.

«Η χώρα έχει πολλά πρατήρια. Είναι η τρίτη χώρα στην ΕΕ με 1,1 πρατήριο ανά 1000 αυτοκίνητα, όταν η Πορτογαλία έχει τα μισά και η Γαλλία πολύ λιγότερα», ανέφερε ο κ. Αληγιζάκης και προσέθεσε ότι η αγορά είναι «χαμηλής συγκέντρωσης και υψηλου ανταγωνισμού».

Πάντως, η διοίκηση του ΣΕΕΠΕ ανέφερε ότι τόσο η αντιμετώπιση του οξυμένου προβλήματος της παραβατικότητας όσο και η άρση του πλαφόν θα καταλήξουν σε έμμεση μείωση των τιμών για τον καταναλωτή, δεδομένου ότι θα δώσουν περιθώρια για την ορθή λειτουργία του ανταγωνισμού που σήμερα, νοθεύεται από αθέμιτες πρακτικές.

Η απόκλιση αντλίας-παράδοσης καυσίμου

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το ΕΜΠ σχετικά με τις ελλειμματικές παραδόσεις στην Αττική, φαίνεται ότι υπάρχει σημαντικά αυξητική τάση σε σχέση με το 2021. Η απόκλιση στην αντλία σε σχέση με τις ποσότητες παράδοσης, που εάν είναι μέχρι το 1% είναι τεχνικά αποδεκτή, ανεβαίνει συνεχώς τα τελευταία χρόνια.

Με βάση, δε, τα στελέχη του Συνδέσμου, τα πρατήρια που παραδίδουν έως και 10% λιγότερες ποσότητες ανεβαίνουν διαρκώς. Χωρίς, όμως να δώσουν είναι διψήφιο, τόνισαν ότι πλέον τα “κόλπα” επιτρέπουν «χειρουργικές» κινήσεις με ελλειμματικές παραδόσεις, ανά αυτοκίνητο και κατά το δοκούν. Κάποιοι, δε, υποστηρίζουν ότι τα πρατήρια με παραβατική συμπεριφορά, σε σχέση, με παραδόσεις, βρίσκεται κοντά στο 20%.

Τι πρέπει να γίνει;

Στο φόντο αυτό, η συνταγή, που προτείνει ο Σύνδεσμος έχει να κάνει με:

Επικαιροποίηση των ψηφιακών προδιαγραφών υφιστάμενων συστημάτων, κάτι που θέλει τεχνική και νομοθετική παρέμβαση με ΥΑ. Σε διαφορετικούς χρόνους έγιναν διάφορες φάσεις και άρα η κωδικοποίηση των στοιχείων δεν μπορεί να γίνει. Επίσης χρειαζεται διασύνδεση με το Κεντρικό Σύστημα Φορολογικών Αποθηκών.
Επικαιροποίηση λογισμικού πρατηρίων με έλεγχο σε 26 σημεία
Ανάπτυξη πλατφόρμας συλλογής στοιχείων και διακρίβωση απαιτούμενων παρεμβάσεων

«Επίσης αν και έχουμε καλύψει όλη την αγορά με το σύστημα εισροών - εκροών έχει αφεθεί εκτός ένα μικρό κομμάτι που αποτελεί τμήμα, όμως, της αγοράς. Πέρα από πρατήρια και υπάρχουν σημεία με πρατήρια βιομηχανίας σε μεταλλεία σε πρατηρια ΚΤΕΛ σε συνεταιρισμους ταξί, βιομηχανικά πρατήρια, που όμως είναι ανοικτά στο κοινό και δεν ελέγχονται», τόνισε ο κ. Αληγιζάκης και προσέθεσε:

«Αν ξεχάσουμε τα διεθνή ζητήματα, που επηρεάζουν και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι υπάρχει το ερώτημα. Μπορούμε να κάνουμε κάτι; Μπορούμε με προϋποθέσεις με παρέμβαση στους ενδογενείς τομείς.

Σε δυο άξονες, ο περιορισμός παραβατικότητας και ο δεύτερος ενίσχυση του ανταγωνισμού με άρση του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους» κατέληξε ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, που τόνισε ο ο Σύνδεσμος θα στηρίξει το νέο νομοθετικό πλαίσιο, που απαιτεί, ουσιαστικά, από τις εταιρείες εμπορίας να παίξουν το ρόλο του ελεγκτή, καταβάλοντας μάλιστα βαρύ κόστος, οικονομικό και διοικητικό.

Γιώργος Αλεξάκης