Τα ευρήματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της ετήσιας τακτικής γενικής συνέλευσης της Ένωσης ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) από τον πρόεδρο της Ένωσης Αλέξανδρο Βασιλικό και τον Managing Consultant της GBR κ. Stefan Merkenhof.

Μετά την πτώση που σημειώθηκε το διάστημα 2008 - 2012, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών καλωσόρισε 2 εκατομμύρια επιπλέον αφίξεις αλλοδαπών το 2016, σε σχέση με το 2012. Επίσης τα πρόσφατα στοιχεία Σεπτεμβρίου 2017 δείχνουν ότι υπήρξε αύξηση των διεθνών αφίξεων της τάξης του 4,9%. Από πλευράς αφίξεων στα ξενοδοχεία σχεδόν το ένα τρίτο είναι Έλληνες, ενώ το υπόλοιπο είναι αλλοδαποί με κύριες χώρες τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Κύπρο και τη Γαλλία. Επίσης μέσο διάστημα διαμονής στα ξενοδοχεία της Αθήνας είναι οι 2,2 νύχτες.

Σημαντικές προοπτικές

Τα στοιχεία κίνησης και απόδοσης των ξενοδοχείων έως και τον Σεπτέμβριο 2017, (πληρότητα +4,1%, μέση τιμή δωματίου +4,2) αλλά και τα προσωρινά στοιχεία Οκτωβρίου 2017 (πληρότητα + 4,2%, μέση τιμή δωματίου +4,6%) σε σύγκριση με τα αντίστοιχα προηγουμένων ετών, φανερώνουν την δυναμική του προορισμού μέσα από την σημαντική αύξηση της ζήτησης για την Αθήνα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αθήνα έχει λιγότερο από 3 εκατομμύρια αφίξεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία, διαφαίνεται η δυνατότητα για περαιτέρω ανάπτυξη της ζήτησης και της προσφοράς, υπό την προϋπόθεση ότι νέα ή αναβαθμισμένα καταλύματα προσθέτουν ποιότητα και διαφοροποίηση και το τουριστικό προϊόν και οι υπηρεσίες της Αθήνας παραμένουν σε υψηλό επίπεδο.

Οι αστερίσκοι

Παρ’ όλα αυτά, η αθηναϊκή ξενοδοχία βιώνει συνθήκες υπερφορολόγησης των ξενοδοχείων και αθέμιτου ανταγωνισμού, ενώ η Αθήνα δεν έχει καταφέρει να επιλύσει ακόμη τα χρόνια προβλήματα δυσλειτουργίας της. Ο Πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ κ. Αλέξανδρος Βασιλικός στην ομιλία του επεσήμανε πως «μπορεί, αυτή τη στιγμή οι αριθμοί να δείχνουν στοιχεία ανάκαμψης σε σχέση με το αρνητικό παρελθόν (2008 -2013), ωστόσο, θα ήταν λάθος να σταθούμε μόνο σε μια ποσοτική προσέγγιση. Αν θέλουμε πραγματικά να δούμε πού βρισκόμαστε, θα πρέπει να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα της Αθήνας με τον ανταγωνισμό.

Την ώρα που τα ξενοδοχεία της Αθήνας δεν καταγράφουν περισσότερες από 3 εκ. αφίξεις αλλοδαπών, ανταγωνίστριες της Αθήνας πόλεις εξακολουθούν να προσελκύουν διπλάσιους επισκέπτες (όπως η Ρώμη με 7,4 εκ αφίξεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία, ή η Βαρκελώνη με 7,2 εκ αφίξεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία – στοιχεία gbr 2016). Σε ό,τι δε, αφορά στις τιμές, επίσης έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε, καθώς δεν έχουμε φτάσει καν τις τιμές του 2008.

Για παράδειγμα τον μήνα Σεπτέμβριο του 2017, η μέση τιμή στα ξενοδοχεία της Αθήνας ήταν 100,44, όταν η αντίστοιχη μέση τιμή στην Ρώμη ήταν 149,76 και στη Βαρκελώνη 149,15, ενώ φυσικά και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν ακόμη υψηλότερες τιμές.

Παράλληλα, το γεγονός ότι η ικανοποίηση των επισκεπτών από τον προορισμό φθίνει σταθερά κατ’ έτος, πρέπει να μας προβληματίσει εγκαίρως και να εστιάσουμε αφενός στην επίλυση των χρόνιων προβλημάτων της πόλης και αφετέρου στην δημιουργία νέων, θεματικών επιλογών για τον επισκέπτη που θα κρατήσουν ζωηρό το ενδιαφέρον του και θα καθοδηγήσουν ανοδικά τη ζήτηση. Οι δείκτες ικανοποίησης των επισκεπτών, αυτή τη στιγμή δεν θεωρούνται αρνητικοί, η τάση τους όμως είναι καθοδική για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Ο Τουρισμός απαιτεί σταθερότητα, μέθοδο και στόχευση. Επιβάλλεται μια μακρόπνοη στρατηγική ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος, η οποία θα εξασφαλίσει στην Αθήνα τη θέση που της αξίζει και όχι πρόσκαιρους πανηγυρισμούς. Έναν ανάλογο μεγάλο ενθουσιασμό για την Αθήνα τον ζήσαμε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που όμως, τελικά διήρκεσε μόνο τέσσερα χρόνια, γιατί αυτό που απουσίαζε ήταν -και είναι- ένας σωστός στρατηγικός σχεδιασμός για το μέλλον».

Προβληματισμός και αφετηρία για δράση

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με την έρευνα παρά την σημαντική αύξηση της ζήτησης της Αθήνας ως προορισμός, η ικανοποίηση των τουριστών σημείωσε πτώση:

· Το 2015 η συνολική αξιολόγηση της εμπειρίας των τουριστών ήταν 8,0, ενώ το 2016 αξιολογήθηκε με 7,9 και το 2017 με 7,7.

· Επιπλέον, το ποσοστό των τουριστών που θα σύστηνε την Αθήνα σε άλλους, μειώθηκε σταδιακά από 96% το 2014 σε 91% το 2017.

· Τα επίπεδα ικανοποίησης όλων των πτυχών μειώθηκαν το 2017 σε σύγκριση με το 2016, με εξαίρεση την διασκέδαση & αναψυχή και τις υπηρεσίες ταξί που σημείωσαν βελτίωση, ενώ ο πολιτισμός, η ασφάλεια στην πόλη και η καθαριότητα παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι.

· Σημειώθηκε επίσης μείωση του αριθμού των αξιοθέατων που επισκέπτονται οι τουρίστες

· Το παραλιακό μέτωπο και οι παραλίες της Αθήνας είναι γνωστές στο 60% των αλλοδαπών τουριστών και 4 στους 10 επισκέπτες συμμετείχαν σε κάποια οργανωμένη ξενάγηση,

· Eνώ τα νησιά του Σαρωνικού παραμένουν άγνωστα στη πλειοψηφία των επισκεπτών μας.

«Βάσει των παραπάνω οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η Αθήνα χρειάζεται συστηματική δουλειά προκειμένου να βελτιωθούν οι υποδομές της» αναφέρουν οι συντάκτες της έρευνας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έξοδα των τουριστών αυξήθηκαν κατά 3,3% το 2017 σε σχέση με το 2016, ενώ για πρώτη φορά μετρήθηκε εάν οι τουρίστες επισκέπτονται μόνο την Αθήνα ή την συνδυάζουν και με άλλες περιοχές της χώρας: Το 42% επισκέπτεται μόνο την Αθήνα, ενώ το 55% συνδυάζει την Αθήνα με άλλους προορισμούς της Ελλάδας. Ο δημοφιλέστερος προορισμός είναι οι Κυκλάδες.

Αποδόσεις

Με την αυξανόμενη ζήτηση και φέτος, ο τομέας των ξενοδοχείων της Αθήνας συνεχίζει να βελτιώνει την απόδοσή του. Τα στοιχεία y-o-y Σεπτεμβρίου 2017 δείχνουν ότι η πληρότητα και οι τιμές δωματίων είχαν αύξηση της τάξης του 4,1% και 4,2% αντίστοιχα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016, οδηγώντας σε βελτίωση των εσόδων ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR) κατά 8,5%.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι ο αριθμός των ξενοδοχείων και των δωματίων στην Αττική μειώθηκε λόγω παύσης λειτουργίας μονάδων κατηγοριών 1 - 3 αστέρων, ενώ άνοιξαν νέες μονάδες στις κατηγορίες των 4 και 5 αστέρων.

Ταυτόχρονα, εκτιμάται ότι τα ακίνητα που διατίθενται στην οικονομία του διαμοιρασμού έχουν αυξηθεί σημαντικά. Από την άποψη αυτή, η ανάλυση της μελέτης δείχνει ότι η αύξηση της ζήτησης στην Αθήνα είναι ταχύτερη από την αύξηση της πληρότητας του ξενοδοχείου.

Γιώργος Αλεξάκης