Χονδρικά αυτά ισχύουν στο Χρηματιστήριο της Αθήνας το οποίο αναμένεται οτι θα ανοίξει τη Δευτέρα με μεγάλη πτώση στις τιμές των τραπεζικών μετοχών, τουλάχιστον. Η εκτίμηση για πτώση στις τιμές των τραπεζικών μετοχών στηρίζεται στην τιμή της Εθνικής τράπεζας στη Νέα Υόρκη, η οποία βρίσκεται στα 0,90 δολάρια ή 0,81 Ευρώ, δηλαδή 30% χαμηλότερα από τα 1,20 Ευρώ, τιμή στην οποία έκλεισε η Εθνική όταν διέκοψε τις εργασίες του το Χρηματιστήριο. Δεδομένου οτι θα πρέπει σύντομα και πρίν το τέλος του έτους να πραγματοποιηθούν μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου στις ελληνικές τράπεζες, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών αναμένεται να καταρρεύσουν τουλάχιστον κατά 30% από την πρώτη ημέρα έναρξης των χρηματιστηριακών συναλλαγών.
Το αν θα γενικευτεί η πτώση των τιμών των μετοχών σε άλλους κλάδους πέραν των τραπεζών, είναι άγνωστο. Ασφαλώς και θα υπάρχει έντονη διάθεση φυγής από το ελληνικό Χρηματιστήριο, ιδίως από ξένους επενδυτές καθώς η ελληνική οικονομία θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη.
Από την άλλη πλευρά, εφόσον οι ξένοι επενδυτές και οι έχοντες χρήμα στο εξωτερικό μπορούν να επανεξάγουν τα χρήματα που επενδύουν στο Χ.Α. ενδέχεται να υπάρξει σύντομα και αγοραστικό ενδιαφέρον αν οι τιμές των μετοχών βρεθούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Στο σημείο αυτό χρειάζεται όμως προσοχή: Οι Έλληνες που έχουν λεφτά στο εξωτερικό και αγοράζουν μετοχές στο Χ.Α. μέσω ξένης χρηματιστηριακής εταιρίας, μπορούν να επανεξάγουν τα χρήματα τους και τα κέρδη τους. Αν όμως τα φέρουν στην Ελλάδα και αγοράσουν μέσω ελληνικής χρηματιστηριακής δεν μπορούν να επανεξάγουν τα χρήματα και το κέρδος. Το σημείο αυτό μένει να διευκρινιστεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αλλά οι προφορικές εξηγήσεις που ζήτησε το Reporter.gr από την Τράπεζα της Ελλάδος για αυτή τη λεπτομέρεια, είναι οτι δεν μπορούν τα χρήματα να επανεξαχθούν. Όποιος λοιπόν θέλει να φέρει χρήματα από το εξωτερικό για να πάρει ελληνικές μέτοχές, πρέπει να το κάνει μέσω ξένης χρηματιστηριακής.
Οι ξένοι οι οποίοι ήδη τους τελευταίους μήνες πραγματοποιούν το 70% των συναλλαγών, θα καθορίσουν σχεδόν αποκλειστικά την πορεία των μετοχών. Αν θέλουν μπορούν να προκαλέσουν τεράστια πτώση στο Χ.Α πουλώντας μέρος των μετοχών που ήδη έχουν, να εξάγουν τα χρήματα που θα εισπράξουν από την πτώση των τιμών και να ξαναγοράσουν σε πολύ χαμηλότερες τιμές, έχοντας και πάλι τη δυνατότητα αν πουλήσουν να επανεξάγουν τα χρήματα τους.
Όσον αφορά στους Έλληνες, όσοι χρειάζονται χρήματα θα σπεύσουν να πουλήσουν τις μετοχές τους, όσοι όμως δεν έχουν επείγουσα ανάγκη δεν έχουν σημαντικούς λόγους να πουλήσουν, αφού τα χρήματα τους θα μπούν σε ένα τραπεζικό λογαριασμό και θα κινδυνεύουν να χαθούν, είτε από το bail -in (αν αποφασιστεί για τις τραπεζικές καταθέσεις) είτε από την αλλαγή νομίσματος αν καταλήξουμε εκτός Ευρώ. Η διακράτηση μετοχών βέβαια σημαίνει μάλλον μεγάλες απώλειες από την πτώση της τιμής των μετοχών, παρέχει όμως την ελπίδα μελλοντικής ανάκαμψης τους και στα κακά και στα καλά σενάρια. Πάντως αναμένεται οτι πολλοί από αυτούς που έχουν ήδη μετοχές, θα αποφασίσουν να τις πουλήσουν με το άνοιγμα του ΧΑ αν προλάβουν σε κάποια σχετικά υψηλή τιμή και τα χρήματα που θα πάρουν να τα επανεπενδύσουν στο μέλλον σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Θεωρητικά αν επιτρεπόταν να επενδύσει κάποιος τις καταθέσεις του στο Χρηματιστήριο, θα γλύτωνε την υποτίμηση της Δραχμής σε περίπτωση αλλαγής νομίσματος και το κούρεμα των καταθέσεων σε περίπτωση που αυτό επιλεγεί ώς πρακτική για την αύξηση των τραπεζικών κεφαλαίων. Πολλοί καταθέτες θα επέλεγαν να αγοράσουν μετοχές ώς ασφάλεια από τις πιθανές εξελίξεις. Όμως τώρα με τους περιρορισμούς στη λειτουργία του Χ.Α. αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Δεν υπάρχουν συνεπώς λόγοι για να επενδύσει κανείς στο Χρηματιστήριο, αφού ούτε ασπίδα προστασίας προσφέρει, ούτε προοπτική κέρδους.
Ενδιαφέρον για επένδυση θα ξαναπαρουσιάσει το Χρηματιστήριο, μόνο αν οι τιμές υποχωρήσουν κατακόρυφα και μόνο σε εταιρίες που θεωρείται βέβαιο οτι θα επιβιώσουν από την κρίση. Τότε θα υπάρξουν και οι μεγάλες ευκαιρίες, αρκεί κάποιος να έχει ελεύθερο χρήμα, δηλαδή χρήμα στο εξωτερικό ή στο σεντούκι, για να επενδύσει.
Το ενδιαφέρον όσων αποφασίσουν να επενδύσουν στο Χρηματιστήριο, θα στραφεί προς εταιρίες εξαγωγικές και κυρίως σε όσες έχουν και θυγατρικές στο εξωτερικό και οι οποίες μπορούν να συνεχίζουν τη λειτουργία τους χωρίς να επηρεάζονται ούτε από τα capital controls, ούτε από την ανύπαρκτη ζήτηση στην ελληνική αγορά. Οι εταιρίες αυτές είναι περιορισμένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις που βρίσκονται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα μειωμένης ζήτησης αλλά και δυνατότητας διατήρησης της παραγωγής τους, αφού οι περιορισμοί στις εξαγωγές κεφαλαίων εμποδίζουν την αγορά πρώτων υλών απαραίτητων για την παραγωγή. Οι αυξημένοι φόροι και οι έκτακτες εισφορές, δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Δεν είναι όμως μόνο οι περιορισμοί στη λειτουργία του που καθιστούν το Χρηματιστήριο αδιάφορο και επικίνδυνο, αλλά είναι και η κατάσταση της οικονομίας που λειτουργεί αποτρεπτικά για τον επενδυτή. Το μόνο που ίσως να έχει ενδιαφέρον, είναι να επενδύσει κανείς σε πολύ προσεκτικά επιλεγμένες μετοχές αν και όταν η αξία τους εκμηδενισθεί, προκειμένου να αποκομίσει τεράστια κέρδη στο μέλλον, αν επιβιώσει η χώρα και συνέλθει η οικονομία.
Γενικότερα πάντως μπορούμε να υποθέσουμε δυο σενάρια: Το πρώτο είναι οτι οι νόμοι θα ψηφιστούν και θα εφαρμοστούν και αυτό θα προκαλέσει άνοδο των τιμών των μετοχών αφού η Ελλάδα αν διασφαλσιτεί οτι ανήκει στην Ευρωζώνη θα αποτελεί μια καλή επενδυτική ευκαιρία για τους ξένους σε χαμηλές αξίες. Το δεύτερο σενάριο είναι οτι η Ελλάδα θα φύγει από το Ευρώ και σε αυτή την περίπτωση πάλι θα υπάρχουν πολύ μεγάλες επενδυτικές ευακιρίες σε εξευτελιστικές τιμές αφού το νέον νόμισμα θα υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του Ευρώ, αλλά μόνο για τοποθετήσεις με φρέσκο χρήμα. Στο ενδιάμεσο χρονικό στάδιο βέβαια, μέχρι να δούμε ποιό σενάριο επικρατεί τελικά, το Χρηματιστήριο θα είναι το τρενάκι του τρόμου, μόνο για τους τολμηρούς.
Γρηγόρης Νικολόπουλος