Στο επίκεντρο, επίσης, του ενδιαφέροντος και τα νέα έργα με συμβάσεις παραχώρησης, ορισμένα από τα οποία βρίσκονται ήδη στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας.

Χρυσόγονος: Αναγκαία μία short list έργων Γιούνκερ

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Κώστας Χρυσόγονος, τόνισε ότι η χώρα μας μπορεί και πρέπει να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία που προσφέρεται από το «πακέτο Γιούνκερ», με στόχο να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να προσελκύσουμε επενδύσεις. Ο κ. Χρυσόγονος τόνισε ότι πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στην επιτάχυνση των διαδικασιών και στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίος ο συντονισμός των αρμόδιων φορέων και η υποβολή ρεαλιστικών προτάσεων το συντομότερο δυνατόν.

Συνολικά, εκτίμησε ότι η Ελλάδα μπορεί να απορροφήσει ποσό άνω των 10 δισ. ευρώ για την υποστήριξη των επενδύσεων. Ο κ. Χρυσόγονος είπε ακόμα ότι θα ήταν χρησιμότερο να υπάρχει μία short list επιλεγμένων έργων και κατέληξε λέγοντας ότι σχέδιο Γιούνκερ είναι μία σημαντική ευκαιρία, αν και δεν αποτελεί το «απόλυτο φάρμακο» για την ελληνική οικονομία.

Σπυράκη: Εθνική επενδυτική τράπεζα για την προώθηση έργων

Η ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κυρία Μαρία Σπυράκη έδωσε έμφαση στο ρόλο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI), καθώς, όπως είπε, υπάρχουν ήδη 9 δισ. ευρώ εγκεκριμένες επενδύσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και έχουν κινητοποιηθεί 61,5 δισ. ευρώ σε έργα, σε 22 από τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ, χωρίς η Ελλάδα να περιλαμβάνεται σε αυτές τις χώρες.

Η κυρία Σπυράκη υπογράμμισε τη σημασία του ορισμού της εθνικής επενδυτικής τράπεζας, κάτι το οποίο, όπως τόνισε, είναι απαραίτητο να συμβεί προκειμένου η χώρα μας να μπορεί να προωθήσει έργα. Η κυβέρνηση, σημείωσε, πρέπει να καταλήξει σε έναν κατάλογο έργων προτεραιότητας, καθώς υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια ύψους 75 δισ. ευρώ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Μάρκου: Να μην καθυστερήσει άλλο το «ελληνικό πακέτο Γιούνκερ»

Η βουλευτής κυρία Κατερίνα Μάρκου από το «Ποτάμι», υπογράμμισε κατά την ομιλία της ότι υπάρχουν καθυστερήσεις τόσο σε ό,τι αφορά το νέο επενδυτικό νόμο, όσο και στο ΕΣΠΑ, ενώ αναφερόμενη ειδικότερα στο «πακέτο Γιούνκερ» σημείωσε ότι από τα 145 έργα που ήδη «τρέχουν», κανένα δεν είναι ελληνικό.

Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες καθυστερήσεις, συμπλήρωσε, επισημαίνοντας ότι το κράτος πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αλλαγές ώστε να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον, Απαιτείται, μεταξύ άλλων, πρόσθεσε, ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης, ο επανασχεδιασμός των κινήτρων και των αντικινήτρων του αναπτυξιακού νόμου και ένα σταθερό φορολογικό σύστημα.

«Συνεργασία» νέων και παλαιών χρηματοδοτικών εργαλείων

Στη συνέχεια, ακολούθησε πάνελ με τίτλο Υποδομές-βιώσιμα έργα, το ελληνικό αναπτυξιακό «πακέτο Γιούνκερ».

Ο προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού της Εφαρμογής Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του υπουργείου Οικονομίας, κ. Γιώργος Λογοθέτης, αναφέρθηκε στο χρηματοδοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), που τέθηκε σε ισχύ πριν από τρία έτη περίπου. Στόχος είναι η ολοκλήρωση του διαδρόμου Orient East/Med (OEM) στα κομμάτια που λείπουν και η σύνδεση μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη. Επέμεινε δε, ιδιαίτερα, στην ανάγκη αξιοποίησης των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και συνεργιών με τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά μέσα, καθώς η χρηματοδότηση των έργων κινείται πλέον σε νέα λογική, λόγω του περιορισμού των παραδοσιακών πηγών.

Ο κ. Λογοθέτης αναφέρθηκε στον κίνδυνο απώλειας κοινοτικών πόρων αν, μεταξύ άλλων, δεν ολοκληρωθούν γρήγορα τα Εμπορευματικά Κέντρα. Σημειωτέον ότι το 2015 κατατέθηκε πρόταση για δημιουργία Εμπορευματικού Κέντρου στην Ηγουμενίτσα, κοντά στην Εγνατία Οδό.

Τα συνολικά κεφάλαια που είναι διαθέσιμα μέσω του CEF ανέρχονται σε 580 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η χώρα μας έχει ήδη λάβει προκαταβολή 135 εκατ. ευρώ, ενώ εντός του Απριλίου θα υποβληθεί αίτημα για νέα προκαταβολή. Οι υποβληθείσες προτάσεις ανέρχονται σε 16 και το ύψος τους σε 212 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 118 εκατ. ευρώ αποτελούν κοινοτική συνδρομή.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε, επισημάνθηκε η ανάγκη ενός συνολικότερου σχεδιασμού αλλά και ενός ενιαίου συντονισμού των έργων, προκειμένου να είναι ξεκάθαρος και πιο αποτελεσματικός ο στόχος των επενδύσεων, καθώς και να μην σπαταλώνται κεφάλαια σε έργα χωρίς συνέχεια και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Ειδικότερα για τα έργα που πρέπει να ενταχθούν στο «πρόγραμμα Γιούνκερ» και για τα οποία το χρονικό πλαίσιο είναι ασφυκτικό, προτάθηκε τον σχετικό συντονισμό να αναλάβει το υπουργείο Οικονομίας.

Τα τρία νέα έργα με Σύμβαση Παραχώρησης

Ο διευθυντής Προγραμματισμού με Σύμβαση Παραχώρησης, του υπουργείου Υποδομών, κ. Γιάννης Μπακογιάννης, τόνισε ότι στις προσκλήσεις για την υλοποίηση νέων Συμβάσεων θα πρέπει να περιλαμβάνονται ώριμα έργα, ενώ σημαντικό είναι να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος. Η ωρίμανση των τεχνικών μελετών περιλαμβάνει τις διαδικασίες της ανάθεσης μελετών και του ανταγωνιστικού διαλόγου.

Ο κ. Μπακογιάννης αναφέρθηκε σε τρία έργα που προωθούνται άμεσα, την Υποθαλάσσια Ζεύξη Σαλαμίνας, τη Νότια Επέκταση Περιμετρικής Υμηττού και το Σύμπλεγμα του Λιμένα Λαυρίου, με την επέκταση του προαστιακού από το Κορωπί.

Για το πρώτο έργο, είπε ότι αποκλείεται κατηγορηματικά το ενδεχόμενο της διπλής ζεύξης, καθώς κάτι τέτοιο άλλωστε δεν επιτρέπεται και από το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας. Για την Περιμετρική Υμηττού, ανέφερε ότι θα ξεκινά από τον κόμβο Κατεχάκη, η σήραγγα μήκους 3 χλμ θα είναι στην περιοχή Σακέτα και θα βγαίνει από την άλλη πλευρά του Υμηττού, στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, μεταξύ των σταθμών Μετρό Αγ.Δημήτριος και Ηλιούπολη. Το τμήμα από τον κόμβο Κατεχάκη μέχρι την είσοδο της σήραγγας θα είναι κλειστός αυτοκινητόδρομος με εξόδους, ενώ στις εισόδους της Περιμετρικής θα υπάρχουν διόδια.

Τέλος, για την επέκταση του προαστιακού από το Κορωπί μέχρι το Λαύριο, μήκους 32 χλμ, το κόστος ανέρχεται σε 140 εκατ. ευρώ. Το κόστος της επέκτασης της Αττικής Οδού μέχρι το λιμάνι ανέρχεται σε 100 εκατ. ευρώ. Η σκέψη είναι, συμπλήρωσε, να δοθούν αυτά τα έργα σε ένα πακέτο παραχώρησης.

Πρόταση για τουριστική αξιοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου Πελοποννήσου

Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ κ. Κωνσταντίνος Πετράκης, αναφέρθηκε από την πλευρά του στο master plan για Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης Μεταφορών, που αποτελείται από τρία επιμέρους σχέδια (συνδυασμένων μεταφορών, σιδηροδρομικών μεταφορών, επέκταση δικτύου και ενίσχυση διασύνδεσης με διευρωπαϊκά δίκτυα).

Ο κ. Πετράκης, αφού μίλησε για την ΕΡΓΟΣΕ (θυγατρική του ΟΣΕ) που έχει εμπλακεί σε τρεις δραστηριότητες σε τρεις χώρες του εξωτερικού, πρότεινε αυτό να συστηματοποιηθεί με τη δημιουργία εσωτερικής μονάδας που θα ασχοληθεί με δραστηριότητες του ΟΣΕ στο εξωτερικό.

Επίσης, αναφερόμενος στην Πελοπόννησο, όπου η υποδομή είναι σε πολύ κατάσταση, αλλά δεν υπάρχουν δρομολόγια από το 2010, είπε ότι υπάρχει πρόταση Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης της δυτικής Ελλάδας, με επιμελητήρια και άλλους φορείς για τη σύσταση εταιρείας εκμετάλλευσης σιδηροδρόμων που θα δραστηριοποιείται στις τουριστικές υπηρεσίες. Σε αυτό το πλαίσιο, επισήμανε, μπορεί να αξιοποιηθεί και το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία, ώστε ένα τέτοιο εγχείρημα να πριμοδοτηθεί.

ΣΕΓΜ: Εν υπνώσει τα μελετητικά γραφεία

Από τη δική του πλευρά, ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών Γραφείων Μελετών, κ. Σπύρος Παπαγρηγορίου, υπογράμμισε ότι «κλειδί» για την ανάκαμψη της οικονομίας είναι οι επενδύσεις, ειδικότερα του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες θα πρέπει να ενθαρρύνονται, κάτι που δεν συνέβη το τελευταίο χρονικό διάστημα. Σε ότι αφορά τη δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι πρέπει να είναι ώριμα, όχι όμως και «υπερώριμα», για να προσθέσει ότι οι μελέτες πρέπει να προσδιορίζουν με ασφάλεια και ακρίβεια το κόστος των έργων, μία παράμετρος που έχει μεγάλη σημασία για την τελική τους έγκριση από την Κομισιόν.

Ο κ. Παπαγρηγορίου επισήμανε πάντως, ότι μολονότι γίνεται συζήτηση για πολλά έργα, τα μελετητικά γραφεία είναι σε «ύπνωση», ενώ τόνισε ότι η εξωστρέφεια είναι καθοριστικός παράγοντας για το μέλλον του κλάδου.

Παρουσιάσεις επενδυτικών προγραμμάτων

Θριάσιο: Ως το τέλος του έτους η επιλογή του επενδυτή

Στο διαγωνισμό για το Θριάσιο Πεδίο, για το οποίο έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον 38 επιχειρηματικά σχήματα, αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑΟΣΕ κ. Αθανάσιος Σχίζας. Η διαδικασία υποβολής προσφορών θα πάρει παράταση μέχρι τα τέλη Μαΐου και ως το τέλος του χρόνου θα έχει γίνει η επιλογή του επενδυτή. Ο διαγωνισμός αφορά σύμβαση παραχώρησης με ποσοστό επί του τζίρου. Τα έσοδα για το Δημόσιο εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 500.000 ευρώ ετησίως τα πρώτα 12 έτη και από τον 13ο χρόνο και μετά σε 1,5 εκατ. ευρώ.

Το συγκεκριμένο έργο, τόνισε, έχει στρατηγική σημασία που ξεπερνά την οικονομική σημασία του, εκτιμώντας ότι η απόδοση του έργου (IRR) είναι 7% με «ελληνικό» επιτόκιο και 15% με «ξένο». Στην ανάπτυξη του, το Θριάσιο μπορεί να καταστεί το σημαντικότερο εμπορευματικό κέντρο στη ΝΑ Ευρώπη. Η επένδυση αναμένεται να ανέλθει στα 250-300 εκατ. ευρώ και θα οδηγήσει στη δημιουργία 3.000 - 5.000 θέσεων εργασίας, ανάλογα με τις χρήσεις.

Επίσης, αναφορά έκανε και στα άλλα υπό σχεδιασμό εμπορευματικά κέντρα, όπως το στρατόπεδο Γκόνου, στη Θεσσαλονίκη, εκφράζοντας την ελπίδα ότι του χρόνου τέτοια εποχή θα έχει προχωρήσει ο σχετικός διαγωνισμός, ενώ για την Αλεξανδρούπολη είπε ότι συζητείται με τον Δήμο η ανεύρεση χώρου 500 στρεμμάτων. Σε σχέση, τέλος, με τη Λάρισα, ανέφερε ότι έχει προκύψει ανάγκη για «χερσαίο» εμπορευματικό κέντρο.

Τα τρία σιδηροδρομικά «έργα Γιούνκερ» της ΕΡΓΟΣΕ

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ κ. Θάνος Βούρδας παρουσίασε τις προτάσεις της ΕΡΓΟΣΕ για το «πακέτο Γιούνκερ», στις οποίες περιλαμβάνονται τρία έργα. Το πρώτο αφορά τη σιδηροδρομική γραμμή Πάτρα-Πύργος-Καλαμάτα (θα υπάρχει και σύνδεση με Ολυμπία και Κατάκολο). Ο προϋπολογισμός του σιδηροδρομικού έργου είναι 600 εκατ. ευρώ και της συνολικής πρότασης 800 εκατ. ευρώ.

Το δεύτερο αφορά της επέκταση του Προαστιακού από το Κορωπί στο Λαύριο, διαδρομή μήκους 32 χλμ. Στόχος είναι από το λιμάνι του Λαυρίου να εξυπηρετούνται τα επιβατηγά πλοία από το Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο, καθώς και να φιλοξενεί κρουαζιερόπλοια. Η απόσταση ως το κέντρο της Αθήνας θα είναι 15 λεπτά μικρότερη σε σύγκριση με τη διαδρομή από τον Πειραιά. Το σιδηροδρομικό κόστος ανέρχεται σε 140 εκατ. ευρώ και το ύψος του συνολικού έργου σε 300 εκατ. ευρώ.

Το τρίτο αφορά την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο, μήκους 175 χλμ, στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Υπάρχει η δυνατότητα σύνδεσης με Τουρκία, καθώς και η λειτουργία ως προαστιακού στις περιοχές κατά μήκος του Έβρου. Το κόστος του σιδηροδρομικού έργου είναι 160 εκατ. ευρώ και ο συνολικός προϋπολογισμός σε 250 εκατ. ευρώ. Πρόκειται, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, για πολύ σημαντικά έργα στον τομέα των συνδυασμένων μεταφορών στη χώρα μας, για τα οποία έχουν δρομολογηθεί οι σχετικές μελέτες βιωσιμότητας. Ως βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση τους ο κ. Βούρδας ανέφερε τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων, στο πλαίσιο ενός συνολικότερου σχεδιασμού.

Οι προτεραιότητες του ΟΣΕ

Ο διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης ΟΣΕ, κ. Γρηγόρης Σαμπατακάκης, αναφέρθηκε στο όραμα του ΟΣΕ για την επόμενη πενταετία και την περίοδο πέραν αυτής, σημειώνοντας ότι από το σύνολο τομέα μεταφορών στη χώρα μας ο σιδηρόδρομος έχει το μικρότερο ποσοστό.

Βασικές προτεραιότητες του ΟΣΕ στην παρούσα φάση είναι η ολοκλήρωση δράσεων εκσυγχρονισμού και επέκτασης του σιδηροδρομικού δικτύου στο σύνολο του, η ορθολογική επέκταση του δικτύου σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται και η εξυπηρέτηση των διασυνδέσεων των ελληνικών λιμανιών με τους σιδηροδρομικούς κόμβους στη λογική των συνδυασμένων μεταφορών.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι προτεραιότητες για την περίοδο 2015-2020 είναι η ολοκλήρωση της ΠΑΘΕΠ, ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση του προαστιακού, ενώ μετά το 2020 η επέκταση της ηλεκτροκίνησης σε όλο το δίκτυο της Μακεδονίας-Θράκης, το τμήμα Καλαμπάκα - Ιωάννινα - Ηγουμενίτσα, το τμήμα Καλαμπάκα - Κοζάνη και το τμήμα Θεσσαλονίκη - Αμφίπολη - Νέα Καρβάλη. Επίσης, οι βιομηχανικές συνδέσεις σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο, το Θριάσιο Πεδίο και η αξιοποίηση του κέντρου διαλογής στο Θριάσιο.

Καστέλλι: Βασικό κριτήριο η οικονομική προσφορά

Ο διευθυντής της Ειδικής Υπηρεσίας Κατασκευής Έργων με Σύμβαση Παραχώρησης Πελοποννήσου, του υπουργείου Υποδομών, κ. Γιάννης Καρνέσης, παρουσίασε αναλυτικά τον σε εξέλιξη νέο διαγωνισμό για την παραχώρηση του αεροδρομίου στο Καστέλλι. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, στον ανοικτό διαγωνισμό με το σύστημα μελέτης-κατασκευής, θα δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην οικονομική παρά την τεχνική προσφορά, το σύστημα αξιολόγησης θα είναι απόλυτα μετρήσιμο ώστε να αποφευχθεί εντελώς το υποκειμενικό στοιχείο, προς αποφυγή των ενστάσεων και η σχετική διαδικασία βρίσκεται ένα βήμα πριν τη διανομή του επικαιροποιημένου προτεινόμενου σχεδίου. Η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών αναμένεται το Μάιο, ωστόσο, προσέθεσε, ότι είναι πιθανόν να παραταθεί για μικρό χρονικό διάστημα, ενώ η όλη διαδικασία προβλέπεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2017.

Σε ότι αφορά τους όρους παραχώρησης, προβλέπεται ότι στη νέα εταιρεία που θα διαχειρίζεται το αεροδρόμιο, το Δημόσιο θα κατέχει ποσοστό 45%-55% (το ακριβές ποσοστό θα προκύψει από τη διαγωνιστική διαδικασία), η διάρκεια της σύμβασης θα είναι 35 έτη, η προβλεπόμενη διάρκεια κατασκευής 4-5 χρόνια, ενώ το Δημόσιο θα συμβάλει χρηματοδοτικά στο έργο, κατά μέγιστον, με 220 εκατ. ευρώ. Το μάνατζμεντ θα το έχει ο ιδιώτης, ενώ ο πρόεδρος θα ορίζεται μετά από κοινή συμφωνία του Δημοσίου με τον παραχωρησιούχο, ενώ σε περίπτωση διαφωνίας θα ορίζεται από τον κύριο χρηματοδότη του έργου, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.