Σε μια περίοδο αναστατώσεων και επαναχάραξης του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού παζλ, οι ΗΠΑ αλλά και το «μακρύ τους χέρι», το Ταμείο, προσφέρουν μια διακριτική υποστήριξη στη χώρα ζητώντας όμως μια σειρά από σκληρές μεταρρυθμίσεις κι αλλαγές. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στις ΗΠΑ μαζί με τους «συνήθεις υπόπτους», τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη, θα βρεθεί ο βαθύς γνώστης των αμερικανικών οικονομικών ελίτ ο υπουργός Οικονομίας Δημήτρης Παπαδημητρίου. Παράλληλα, για την Ουάσιγκτον αναχωρεί και ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, Στέλιος Παπαδόπουλος, καθώς τα τεχνικά στοιχεία για το μεσοπρόθεσμο πακέτο του χρέους θα τεθούν επί τάπητος.
Τα μηνύματα της διοίκησης Τραμπ
Σε συνέντευξη στους Financial Times, πάντως, πριν από την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας ο πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs και νυν υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, αν και τόνισε ότι ο βασικός ρόλος του ΔΝΤ δεν είναι να δανείζει πλούσιες χώρες, σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον δε σχεδιάζει να βάλει εμπόδια στην πιθανή συμμετοχή του ΔΝΤ στη διάσωση ύψους 86 δισ. ευρώ της Ελλάδας.
Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ενθαρρύνουν το Ταμείο να συζητήσει τη συμμετοχή του, είπε ο Mnuchin. «Πιστεύουμε ότι είναι κυρίως ευρωπαϊκό θέμα, αν και είναι κάτι που παρακολουθούμε γιατί είναι σημαντικό για την παγκόσμια οικονομία και τις παγκόσμιες αγορές», δήλωσε προσθέτοντας ότι ελπίζει μια λύση στην «ελληνική κατάσταση» μπορεί να προκύψει στο «κοντινό μέλλον».
Κλίμα έφτιαξε το Ταμείο
Στο μεταξύ λίγο πριν την έναρξη της εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ η διοίκηση του Ταμείου κατέστησε σαφές το πώς βλέπει το ελληνικό ζήτημα. Ήδη στο φόντο της καθυστέρησης της αξιολόγησης έριξε τον πήχη της ανάπτυξης καθώς εκτιμά ότι το 2017 θα κινηθεί στο 2,2% αντί για 2,8% που προέβλεπε στην προηγούμενη έκθεσή του για την παγκόσμια οικονομία (World Economic Outlook) τον Οκτώβριο του 2016. Επίσης βλέπει ανεργία 21,9% αντί 21,5%.
Επίσης στις 15.45 ώρα Ελλάδος το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με τη δημοσιοποίηση της έκθεσής του για τα δημοσιονομικά (Fiscal Monitor) θα δώσει τις προβλέψεις του για το πρωτογενές πλεόνασμα που θα αποτελέσει πρόκριμα για το πακέτο μέτρων που θα ζητήσει για μετά το 2018.
Ήδη η γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, έδωσε το στίγμα για το πώς βλέπει τη δημοσιονομική πορεία της χώρας αλλά και το βαθμό εμπλοκής του Ταμείου στο πρόγραμμα. Πιο συγκεκριμένα σε συνέντευξη με ημερομηνία 12 Απριλίου 2017 που παραχώρησε στην Leading European Newspapers Association, η κ. Λαγκάρντ ξεκαθάρισε πως εάν το χρέος δεν καταστεί βιώσιμο, το Ταμείο δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι μακροπρόθεσμα, ένα πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ είναι λογικό, δεδομένων των όσων έχει περάσει η ελληνική οικονομία αλλά και της ικανότητας των Ελλήνων να μεταρρυθμίζουν. «Εάν οι Ευρωπαίοι έχουν διαφορετική άποψη, αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν. Αλλά δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε παράλογες προβλέψεις ή να χτίσουμε ένα αβάσιμο μακροοικονομικό πλαίσιο», είπε στέλνοντας το μήνυμα στο Βερολίνο.
Οι προηγούμενες προβλέψεις και το μήνυμα λιτότητας
Σημειώνεται ότι το αντίστοιχο Fiscal Monitor του περασμένου Οκτωβρίου το ΔΝΤ προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα μόλις 1,6% του ΑΕΠ το 2018 και χρέος 184,7% κατά τη διετία 2017-2018. Ουσιαστικά θεωρεί ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα το 2018 στο 3,5% του ΑΕΠ είναι υπερβολικά φιλόδοξος. Ωστόσο τα σκληρά αυτά μέτρα της προ πασχαλινής προσυμφωνίας με τους θεσμικούς εταίρους ίσως να «απαλύνουν» τις ενστάσεις του Ταμείου. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι τη βάση των στόχων για τα πλεονάσματα μετά το 2018 που βασίζονται σε δραστικές περικοπές σε αφορολόγητο και συντάξεις θα αποτελέσουν οι υποθέσεις της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους (DSA) πάνω στην οποία θα κληθούν να συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι με το ΔΝΤ.
Το Ταμείο, βέβαια, πιέζει για γενναία ελάφρυνση όντας ο μοναδικός σύμμαχος της Αθήνας στο μέτωπο του χρέους. Γι΄αυτό και η ψήφιση μέτρων που προσυμφωνήθηκαν μαζί με τις ανακοινώσεις της Παρασκευής της ΕΛΣΤΑΤ (που φέρουν την έγκριση της Eurostat) και φέρεται να παραπέμπουν σε πλεόνασμα στην περιοχή του 4% θα αποτελέσουν το κρίσιμο χαρτί για την είσοδο του ΔΝΤ στο τρίτο μνημόνιο με 3-4 δισ. ευρώ και της χώρας μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) μέσα στο καλοκαίρι.
Ουσιαστικά η σκληρή λιτότητα ακόμη και σε βάθος πενταετίας είναι το αντίδωρο για το χρέος όμως κανείς δεν ξέρει εάν είναι εφικτή η τήρηση τόσο υψιπετών στόχων για πλεονάσματα επί μακρόν. Η οικονομική ιστορία ίσως να ξαναγραφτεί με ελληνικά.
Γιώργος Αλεξάκης