Το επικαιροποιημένο Μνημόνιο που συνοδεύει το σφράγισμα της 4ης αξιολόγησης μετά την έγκρισή του από την Κομισιόν θα βρεθεί στα χέρια του Διοικητικού Συμβουλίου του ESM που θα δώσει και το πράσινο φως για την εκταμίευση της τελευταίας δόσης των 15 δισ. που προβλέπει η απόφαση του Eurogroup της 21ης Ιουνίου.
Η επόμενη σημαντική ημερομηνία είναι η 5η Αυγούστου, όπου το ΔΝΤ θα δώσει στη δημοσιότητα τη νέα έκθεση βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος. Εκτιμάται, ότι το Ταμείο θα καταγράφει ότι το χρέος να είναι βιώσιμο μεσοπρόθεσμα δηλαδή έως το 2032 από «εξαιρετικά μη βιώσιμο» που το είχε χαρακτηρίσει πριν από ένα χρόνο και με αστερίσκους έως το 2060.
Στη συνέχεια η «D – day» είναι η 20η Αυγούστου οπότε και κλείνει το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής για την Ελλάδα. Από τις 21 Αυγούστου η χώρα μπαίνει σε μια νέα τροχιά, όπου παραμένει μεν μια σφιχτή εποπτεία των θεσμών, ωστόσο δεν υπάρχουν άλλες δόσεις, ή άλλα αναγκαιότητες για μέτρα. Απλά η τήρηση του οδικού χάρτη που έχει συμφωνηθεί (Μηδενισμός των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους ως τον Αύγουστο του 2018, μείωση των «κόκκινων» δανείων ως το 2019, ολοκλήρωση τομών στο δημόσιο, μείωση του κόστους μισθοδοσίας σε σχέση με το ΑΕΠ στο δημόσιο, κατάργηση ΕΚΑΣ ως Δεκέμβριο του 2019, επιτάχυνση ιδιωτικοποιήσεων, ολοκλήρωση του κτηματολογίου ως τις 31/6/2021) και η μη αναστροφή μεταρρυθμίσεων.
Είναι προφανές ότι δίνεται περισσότερος χώρος γα την ανάκτηση μέρους της εθνικής κυριαρχίας σε επίπεδο άσκησης πολιτικής, ωστόσο κάποιες βασικές κατευθυντήριες γραμμές παραμένουν. Πάνω σε αυτές θα γίνει και η αξιολόγηση κάθε τρεις μήνες της Ελλάδας, δείγμα του χαμηλού δείκτη αξιοπιστίας που ακόμη μετά από τόσα χρόνια έχει η χώρα.
Μεγάλα πλεονάσματα
Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος για μεγάλα πλεονάσματα κι άρα για σφιχτή δημοσιονομική πειθαρχία παραμένει μέχρι το 2022. Μέχρι τότε η Ελλάδα θα πρέπει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ . Μόνο με τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου, δηλαδή υπέρβαση του παραπάνω στόχου, θα μπορεί, όπως τα τελευταία χρόνια, να δίνονται κάποιες παροχές ή μειώσεις φόρων.
Αλλά και μετά το 202 ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα είναι στο 2,2% του ΑΕΠ ως το 2060, μόνο που ως τότε κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποια θα είναι η μορφή της ΕΕ και των ισορροπιών εντός της.
Επίσης η Ελλάδα έχει την υποχρέωση να μην αναστρέψει δομικές μεταρρυθμίσεις που έχει ήδη κάνει. Τέτοιες είναι και η μείωση του αφορολογήτου αλλά και η μείωση των συντάξεων. Σημεία που η κυβέρνηση θα ήθελε να παρέμβει για λόγους πολιτικούς, αλλά και που ήδη προξενούν τριβές (κόντρα με ΣΕΒ, αντίθεση του ΔΝΤ) και είναι άδηλο αν θα αλλάξουν, έστω λαμβάνοντας μια μικρή παράταση εφαρμογής.
Τα «τυράκια»
Πάντως, όπως καταγράφεται και στο κείμενο που δημοσιοποίησε χτες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταγράφεται ρητά η δέσμευση της κυβέρνησης «να συνεχίσει να υιοθετεί μέτρα για να αντιμετωπίζει τα αίτια ή τα πιθανά αίτια δυσκολιών», «να ολοκληρώσει όλες τις μεταρρυθμίσεις “κλειδιά” που υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM». Ουσιαστικά μένει, όπως είναι φυσικό, ένα παράθυρο ανοικτό για μέτρα εφόσον η Ελλάδα φαίνεται ότι δεν τηρεί τους στόχους για τους οποίους έχει δεσμευτεί.
Το «τυράκι» γι αυτούς τους στόχους είναι πλέον όχι δόσεις δανείων, αλλά μέτρα ανακούφισης ου χρέους, δηλαδή, οι δόσεις από την επιστροφή των εσόδων των εθνικών Κεντρικών Τραπεζών από την κατοχή ελληνικών ομολόγων (τα λεγόμενα «κέρδη SMP/ANFA»). Οι δόσεις αυτές ύψους 600 εκατ. ευρώ η καθεμία θα δίνονται στην Ελλάδα δύο φορές το χρόνο, κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο (αρχής γενομένης από το 2018 και ως τον Ιούνιο του 2022). Ένα άλλο «τυράκι» είναι η διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα των επιτοκίων step up όπου το όφελος ετησίως φτάνει τα 200 εκατ. ευρώ.
Γιώργος Αλεξάκης