Όπως σημείωσε στο πλαίσιο άμεσων λύσεων, οι κυβέρνηση θα μπορούσε:
- Να διατηρήσει τα υπάρχοντα rebate προς αποφυγή λαθών μέχρι την λήψη δομικών μεταρρυθμίσεων
- Εξεύρεση λύσεων εντός του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου.
- Καλύτερος έλεγχος χρήσης φαρμάκων εκτός ένδειξης μέσω πραγματικής εφαρμογής των υπαρχόντων θεραπευτικών πρωτοκόλλων συνταγογράφησης.
- Εφαρμογή Επιτροπής Διαπραγμάτευσης
- Τιμολόγηση off-patent & γενοσήμων με βάση το μ.ο. των 3 χαμηλότερων τιμών στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. χωρίς προστασία τιμής. Όπως τόνισε οκ. Καρόκης η διείσδυση των γενοσήμων είναι ιδιαίτερα χαμηλή στην χώρα μας φτάνοντας μόλις το 20% εν αντιθέσει με το 58% που είναι ο μ.ο. των ΕΕ 18 χωρών μελών, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ (OECD Health Statistics 2016). Η αύξηση όμως της διείσδυσης δεν είναι αρκετή. Σε μελέτη της IMS, φάνηκε ότι η αύξηση διείσδυσης γενοσήμων σε 13 ATC κατηγορίες, θα μείωνε την δαπάνη μόνο κατά 0,09%.
- Η ταυτόχρονη αλλαγή τιμολόγησης με βάση το μ.ο. των 3 χαμηλότερων τιμών στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. και χωρίς «κατώφλι» προστασίας, θα μπορούσε να οδηγήσει μείωση της δαπάνης για αυτές τις 13 ATC κατηγορίες κατά 78,05% για τον ΕΟΠΥΥ και 31,2% για τους ασθενείς.
- Εξαίρεση εμβολίων από τον προϋπολογισμό. Τα εμβόλια αφορούν την πρόληψη και όχι την θεραπεία. Συνεπώς, δεν μπορεί να υπάρξει σπατάλη στην χρήση εμβολίων καθώς ο αριθμός ανθρώπων που χρίζουν εμβολιασμού είναι συγκεκριμένος. Επίσης, το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα και οφείλεται να ακολουθείται από όλους τους ιατρούς που εμβολιάζουν.
Επίσης σημείωσε ότι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, θα μπορούσαν να ληφθούν οι παρακάτω δομικές αλλαγές:
- Αξιολόγηση νέων φαρμάκων μέσω ενός οργανισμού αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας όπως έχει εξαγγελθεί και είναι μνημονιακή προϋπόθεση για το 2017. Η δημιουργία ενός οργανισμού ΗΤΑ θα έκανε δυνατή την αξιολόγηση των νέων θεραπειών με βάση τη σχέση κόστους-οφέλους σε αναλογία με τις υπάρχουσες θεραπείες. Τα κριτήρια αξιολόγησης θα πρέπει να δομηθούν σύμφωνα με τις Ελληνικές ανάγκες του συστήματος και τις πρακτικές υγείας στην χώρα μας. Τέλος και κυριότερα, θα δώσει την δυνατότητα αξιολόγησης μέσα σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα επιτρέποντας την πρόσβαση των ασθενών στις νέες εγκεκριμένες θεραπείες συντομότερα - χωρίς εξάρτηση από τα χρονοδιαγράμματα και αναμονές άλλων οργανισμών του εξωτερικού.
- Ο έλεγχος των νοσοκομειακών προϋπολογισμών μέσω μηχανισμών προοπτικής χρηματοδότησης, όπως ΚΕΝ ή Diagnosis Related Groups (DRGs) σύμφωνα με τους οποίους διαμορφώνεται μια εκ των προτέρων αμοιβή για διαφορετικές κατηγορίες περιστατικών. Έτσι το νοσοκομείο έχει το κίνητρο να προσπαθεί να επιτυγχάνει τη θεραπεία του ασθενούς με κόστος ίσο ή χαμηλότερο από το όριο αμοιβής που έχει τεθεί για το περιστατικό αυτό. Στα πλαίσια αυτά όλοι οι παράγοντες του νοσοκομείου έχουν κίνητρα να αναζητήσουν τους πλέον οικονομικούς τρόπους αντιμετώπισης των ασθενών, θεσπίζοντας κλινικά πρωτόκολλα, προβαίνοντας σε συμφωνίες με προμηθευτές, μειώνοντας τη μέση διάρκεια νοσηλείας κλπ.
- Παραγωγή Real World Evidence μέσω της εφαρμογής θεραπευτικών πρωτοκόλλων σε όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες, την δημιουργία μητρώων ασθενών, την σύνδεση των υπαρχόντων και μελλοντικών συστημάτων και την αναζήτηση συνεργασιών. Μία τέτοια δομική αλλαγή θα πρόσφερε πολλαπλά οφέλη στην βελτίωση του συστήματος καθιστώντας το βιώσιμο
- Ανίχνευση ακριβών ασθενών και προσαρμογή πρωτοκόλλων
- Έλεγχος και ενημέρωση ιατρών πάνω στις ιατρικές πρακτικές που εφαρμόζουν
- Διαμόρφωση ενός πρόσφορου περιβάλλοντος για έρευνα και ανάπτυξη
Αντίθετα με αυτές τις προτάσεις κινείται, σύμφωνα με τη βιομηχανία, η κυβέρνηση. Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς αντί δομικών μεταρρυθμίσεων τα νέα προτεινόμενα μέτρα για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης οδηγούν σε αδυναμία εισαγωγής νέων φαρμάκων με συνέπεια την υγειονομική υποβάθμιση, την αδυναμία κάλυψης κλινικών αναγκών και την αρνητική επίπτωση στις επενδύσεις και την απασχόληση, ενώ έχουν αβέβαιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Μάλιστα όπως τονίζεται σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ η μέση επιβάρυνση επιστροφών και εκπτώσεων προς τον οργανισμό για μια φαρμακευτική εταιρεία κυμαίνεται μεταξύ 19 – 43% ετησίως. Για πάνω από 40 εταιρείες (εκ των 67 συνολικά), η συνολική επιβάρυνση ξεπερνά το 31% του ετήσιου κύκλου εργασιών τους στον ΕΟΠΥΥ. Καθώς αυτή η επιβάρυνση υπολογίζεται σε λιανικές τιμές, η πραγματική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη. Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα τιμολόγησης η φαρμακευτική βιομηχανία εισπράττει τελικά το 52-63% της τιμής παραγωγού (που είναι ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών στην Ευρώπη) που το κράτος το ίδιο ορίζει για κάθε φαρμακευτικό προϊόν.
Μάλιστα αναφέρεται ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες επέστρεψαν επίσης το 2016, το 32% του κύκλου εργασιών τους στα δημόσια νοσοκομεία.
Γιώργος Αλεξάκης