Η συνάντηση ήταν χρήσιμη και εποικοδομητική καθώς τέθηκαν θέματα που αφορούν τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, τα οποία έχει ήδη επεξεργαστεί και αντιμετωπίσει το Υπουργείο. Επίσης κατά τη διάρκεια της συνάντησης έγιναν ορισμένες νομοτεχνικού τύπου παρατηρήσεις επί άρθρων του νέου Κώδικα, τις οποίες και θα λάβει υπόψη το Υπουργείο κατά την οριστικοποίηση του κειμένου που θα κατατεθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή.
Οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ
Το σχέδιο του Νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, σύμφωνα με πληροφορίες από το ΠΑΣΟΚ, κινείται σε σωστή κατεύθυνση. Στην Ιπποκράτους, (που … πλέον μετακομίζει στη Χαριλάου Τρικούπη), θεωρούν, ότι «απλοποιεί και συγκεκριμενοποιεί τις διατάξεις που αφορούν τη φορολογία εισοδήματος. Πρόκειται για ένα περιεκτικό κείμενο που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών ώστε να είναι απόλυτα κατανοητό και εύχρηστο από τους πολίτες και τους εν δυνάμει επενδυτές.
• Το σχέδιο του Νέου Κώδικα Φορολογίας παρέχει κατανοητές και συμπυκνωμένες διατάξεις ενώ παράλληλα παρεμβαίνει στην ουσία τους προστατεύοντας τον πολίτη και τον εν δυνάμει επενδυτή από φαινόμενα διαφθοράς και φοροδιαφυγής.
• Προσδιορίζει επακριβώς το πως φορολογείται το ετήσιο εισόδημά, χωρίς πλέον να απαιτείται η έκδοση πληθώρας ερμηνευτικών εγκυκλίων.
• Προσδιορίζεται επακριβώς το αντικείμενο του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.
• Διακρίνονται οι κατηγορίες εισοδήματος όπως μισθωτή εργασία, επιχειρηματική δραστηριότητα, απόδοση κεφαλαίου και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Βάσει αυτών δομούνται απλά και κατανοητά οι έννοιες του ακαθαρίστου και του καθαρού – φορολογητέου εισοδήματος.
• Καθορίζονται για πρώτη φορά με σαφήνεια τα απαλλασσόμενα του φόρου εισοδήματα και καταργούνται προκλητικές φορολογικές απαλλαγές.
• Ο φόρος των φυσικών προσώπων προσδιορίζεται ανά κατηγορία εισοδήματος.
• Τίθενται οι βάσεις για τη δημιουργία του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου που θα καταργήσει σύντομα τα τεκμήρια.
• Καταργούνται προκλητικές εξαιρέσεις από το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
• Ορίζεται σαφώς πλέον η φορολογική κατοικία.
• Καταργούνται επιβαρύνσεις όπως ο συμπληρωματικός φόρος στα ακίνητα.
• Εισάγεται η έννοια του φορολογικού έτους κατά τα διεθνή πρότυπα και ξεκαθαρίζεται το τοπίο σε ότι αφορά το συμψηφισμό φόρων που έχουν καταβληθεί στο εξωτερικό.
• Εισάγεται η έννοια της συστηματικής διενέργειας επιχειρηματικών πράξεων που θα βάλει τέλος στον αθέμιτο ανταγωνισμό.
• Η επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται με τον ίδιο τρόπο ανεξάρτητα αν ασκείται ατομικά ή εταιρικά.
• Ξεκαθαρίζει το τοπίο στις επιχειρηματικές δαπάνες.
• Εισάγονται στο φορολογικό δίκαιο της χώρας τα χαρακτηριστικά εκείνα στοιχεία που καθιστούν μια επιχειρηματική δαπάνη εκπιπτόμενη από τα ακαθάριστα έσοδα, κάτι που μέχρι σήμερα προέκυπτε μόνο από τη Δικαστηριακή Νομολογία.
• Για πρώτη φορά αναφέρονται οι δαπάνες εκείνες που δεν εκπίπτουν, καταργώντας το υφιστάμενο καθεστώς με το οποίο συνηθιζόταν να περιλαμβάνονται σε αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών.
• Εισάγονται ενιαίοι κανόνες αποτίμησης αποθεμάτων που καλύπτουν πλήρως της ανάγκες της φορολογίας και της λογιστικής.
• Απλοποιούνται οι διατάξεις για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.
• Καθίστανται σαφείς οι απαλλαγές των ενδοομιλικών μερισμάτων και εισάγονται στο φορολογικό δίκαιο της χώρας έννοιες όπως η υποκεφαλαιοδότηση και η μεταφορά καταστατικής έδρας.
• Καθιερώνονται απλοί και λειτουργικοί κανόνες για τις αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων
• Εισάγεται ένας νέος και απλός τρόπος διαγραφής των επισφαλών απαιτήσεων προσαρμοσμένος στα σημερινά δεδομένα.
• Τέλος εντάσσονται για πρώτη φορά διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, που υπάρχουν και σε άλλα προηγμένα φορολογικά συστήματα, όπως είναι το κριτήριο της χώρας πραγματικής διοίκησης για τις εξωχώριες εταιρείες, «θωρακίζοντας» έτσι περαιτέρω την ελληνική νομοθεσία απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα»
• Το σχέδιο του Νέου Κώδικα Φορολογίας παρέχει κατανοητές και συμπυκνωμένες διατάξεις ενώ παράλληλα παρεμβαίνει στην ουσία τους προστατεύοντας τον πολίτη και τον εν δυνάμει επενδυτή από φαινόμενα διαφθοράς και φοροδιαφυγής.
• Προσδιορίζει επακριβώς το πως φορολογείται το ετήσιο εισόδημά, χωρίς πλέον να απαιτείται η έκδοση πληθώρας ερμηνευτικών εγκυκλίων.
• Προσδιορίζεται επακριβώς το αντικείμενο του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.
• Διακρίνονται οι κατηγορίες εισοδήματος όπως μισθωτή εργασία, επιχειρηματική δραστηριότητα, απόδοση κεφαλαίου και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Βάσει αυτών δομούνται απλά και κατανοητά οι έννοιες του ακαθαρίστου και του καθαρού – φορολογητέου εισοδήματος.
• Καθορίζονται για πρώτη φορά με σαφήνεια τα απαλλασσόμενα του φόρου εισοδήματα και καταργούνται προκλητικές φορολογικές απαλλαγές.
• Ο φόρος των φυσικών προσώπων προσδιορίζεται ανά κατηγορία εισοδήματος.
• Τίθενται οι βάσεις για τη δημιουργία του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου που θα καταργήσει σύντομα τα τεκμήρια.
• Καταργούνται προκλητικές εξαιρέσεις από το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
• Ορίζεται σαφώς πλέον η φορολογική κατοικία.
• Καταργούνται επιβαρύνσεις όπως ο συμπληρωματικός φόρος στα ακίνητα.
• Εισάγεται η έννοια του φορολογικού έτους κατά τα διεθνή πρότυπα και ξεκαθαρίζεται το τοπίο σε ότι αφορά το συμψηφισμό φόρων που έχουν καταβληθεί στο εξωτερικό.
• Εισάγεται η έννοια της συστηματικής διενέργειας επιχειρηματικών πράξεων που θα βάλει τέλος στον αθέμιτο ανταγωνισμό.
• Η επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται με τον ίδιο τρόπο ανεξάρτητα αν ασκείται ατομικά ή εταιρικά.
• Ξεκαθαρίζει το τοπίο στις επιχειρηματικές δαπάνες.
• Εισάγονται στο φορολογικό δίκαιο της χώρας τα χαρακτηριστικά εκείνα στοιχεία που καθιστούν μια επιχειρηματική δαπάνη εκπιπτόμενη από τα ακαθάριστα έσοδα, κάτι που μέχρι σήμερα προέκυπτε μόνο από τη Δικαστηριακή Νομολογία.
• Για πρώτη φορά αναφέρονται οι δαπάνες εκείνες που δεν εκπίπτουν, καταργώντας το υφιστάμενο καθεστώς με το οποίο συνηθιζόταν να περιλαμβάνονται σε αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών.
• Εισάγονται ενιαίοι κανόνες αποτίμησης αποθεμάτων που καλύπτουν πλήρως της ανάγκες της φορολογίας και της λογιστικής.
• Απλοποιούνται οι διατάξεις για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.
• Καθίστανται σαφείς οι απαλλαγές των ενδοομιλικών μερισμάτων και εισάγονται στο φορολογικό δίκαιο της χώρας έννοιες όπως η υποκεφαλαιοδότηση και η μεταφορά καταστατικής έδρας.
• Καθιερώνονται απλοί και λειτουργικοί κανόνες για τις αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων
• Εισάγεται ένας νέος και απλός τρόπος διαγραφής των επισφαλών απαιτήσεων προσαρμοσμένος στα σημερινά δεδομένα.
• Τέλος εντάσσονται για πρώτη φορά διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, που υπάρχουν και σε άλλα προηγμένα φορολογικά συστήματα, όπως είναι το κριτήριο της χώρας πραγματικής διοίκησης για τις εξωχώριες εταιρείες, «θωρακίζοντας» έτσι περαιτέρω την ελληνική νομοθεσία απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα»
Από την συζήτηση προέκυψε ότι γίνονται αποδεκτά τα παρακάτω σημεία που προτάθηκαν από το ΠΑΣΟΚ ορισμένα εκ των οποίων ήδη επανεξέταζε ο αρμόδιος Υφυπουργός.
- Θα προστεθεί διάταξη-πρόβλεψη για την φορολογία της αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας.
- Περιουσιολόγιο: Συστήθηκε ήδη Επιτροπή η οποία θα καθορίσει την διαδικασία συγκρότησής του και θα έρθει διάταξη σε επόμενο νομοσχέδιο.
- Θα διατηρηθεί η έκπτωση για τους μισθωτούς και στην εφ’ άπαξ καταβολή του φόρου (1.5%)
- Θα υπάρξει πρόβλεψη στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου για έκπτωση των ασφαλιστικών εισφορών των μελών των ατομικών, προσωπικών και όλων των εταιριών.
- Θα διορθωθεί η σχετική διάταξη ώστε να απαλλάσσονται και τα παιδιά που λαμβάνουν διατροφή από τη φορολογία γι’ αυτήν.
- Θα θεωρούνται ως προστατευόμενα μέλη των φορολογουμένων και οι φοιτητές - τέκνα τους.
- Επανέρχεται η απαλλαγή από το τεκμαρτό εισόδημα της δωρεάν παραχώρησης κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. από γονείς προς τα παιδιά και αντιστρόφως.
- Ετέθη το θέμα της μη φορολόγησης της διαφοράς που προκύπτει από τα τεκμήρια, ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα σε κάθε περίπτωση. Έγινε δεκτό ότι θα φορολογείται ανάλογα με την πηγή που προέρχονται τα κύρια εισοδήματα.
- Θα βελτιωθεί η σχετική διάταξη, ώστε να αποθαρρύνεται η μεταφορά κερδών προς χώρες με προνομιακά φορολογικά καθεστώτα
- Θα διατηρηθεί η προκαταβολή για τις μικρομεσαίες εταιρείες στο 55% αντί του 80% που προέβλεπε το σχέδιο .
- Το θέμα της τήρησης των βιβλίων από τους αγρότες θα ρυθμιστεί με απόμενες διατάξεις. Ωστόσο το ΠΑΣΟΚ κατέστησε σαφές ότι δεν μπορεί να αφορά το μικρό αγροτικό εισόδημα.
Σφοδρές οι αντιδράσεις της αγοράς
Στο μεταξύ έντονες είναι οι αντιδράσεις της αγοράς, αλλά και των μισθωτών σε αυτό το σχέδιο ΚΦΣ που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών. Τονίζουν ότι επικρατεί μια «οριζόντια» αντίληψη, που καταδικάζει και πάλι στις επιχειρήσεις που είναι συνεπείς, ενώ αναζητά «άτοκα» δάνεια σε μισθωτούς.
Βασικά σημεία κριτικής είναι:
- η αύξηση του συντελεστή προκαταβολής φόρου από το 55% στο 80% που προτείνει ο νέος Κώδικας για τις μικρές επιχειρήσεις,
- η κατάργηση της μείωσης 1,5% της προκαταβολής φόρου.
Χαρακτηριστικές για το θέμα της φοροδιαφυγής είναι οι επισημάνσεις της Alpha Bank:« η συχνή διαπίστωση από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας εξόφθαλμων περιπτώσεων φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με πρόστιμα και ποινές που συχνά δεν εφαρμόζονται, ή ακυρώνονται με τις αλλεπάλληλες ρυθμίσεις, και γενικά με πρακτικές που καθιστούν την φοροδιαφυγή επικερδή (και λογική) δραστηριότητα όπως διαπιστώνει σε πρόσφατη έκθεσή του και το ΔΝΤ.
Επιπλέον, δεν είναι βιώσιμη η συνεχιζόμενη πρακτική της επιπλέον επιβάρυνσης των συνεπών φορολογουμένων για να καλυφθούν οι απώλειες εσόδων που προκύπτουν από φοροδιαφυγή, ή και εισφοροδιαφυγή, ή και την άρνηση πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών ενός μεγάλου αριθμού εύπορων φορολογουμένων.
Για παράδειγμα, δεν είναι σωστό η απώλεια εσόδων από την άρνηση πληρωμής των εισφορών στον ΟΑΕΕ από άνω του 50% των ασφαλισμένων του να αντικατασταθεί με επιβολή νέου φόρου 0,2% επί του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων και επαγγελματιών που καταβάλουν ανελλιπώς τις εισφορές τους, ή με νέα αύξηση της ήδη υπερβολικά αυξημένης επιχορήγησης του οργανισμού αυτού από τον τακτικό προϋπολογισμό. Πολύ περισσότερο, αφού οι επιχειρήσεις και επαγγελματίες που δεν πληρώνουν τις εισφορές στον ΟΑΕΕ δεν πληρώνουν (πιθανότατα) ούτε τον ΦΠΑ που είναι υποχρεωμένοι να
«Από το προσχέδιο απουσιάζει παντελώς η αναπτυξιακή διάσταση», αναφέρει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών και υπογραμμίζει:« ο επιχειρηματικός κόσμος έχει υποβάλει σωρεία τεκμηριωμένων προτάσεων που επιδιώκουν να στηρίξουν την ανάπτυξη, δίνοντας στις επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα να διασώσουν παραγωγικό δυναμικό και θέσεις εργασίας - χωρίς δημοσιονομικό κόστος. Το υπουργείο επέλεξε να αγνοήσει παντελώς τις προτάσεις αυτές, μολονότι ο επιχειρηματικός κόσμος προφανώς γνωρίζει πολύ καλύτερα από την πολιτική και τεχνοκρατική ηγεσία του υπουργείου τις ανάγκες της αγοράς και τις προϋποθέσεις για να περάσει η οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης».
«Εκτός πραγματικότητας η διάταξη στον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που αφορά τη μη έκπτωση τόκων δανείων από το εισόδημα των επιχειρήσεων» επισημαίνει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος.
Τα μέλη του ΣΒΒΕ θεωρούν ότι σε μια εποχή παντελούς έλλειψης ρευστότητας, η συμπερίληψη της συγκεκριμένης διάταξης στο νέο Κώδικα είναι εκτός πραγματικότητας και αποτελεί σαφέστατο αντιαναπτυξιακό μέτρο.