Οι περισσότερες από τις αλλαγές αυτές αφενός αποτυπώνουν την προνομιακή φορολογική μεταχείριση που θα τύχουν φέτος όλα τα πολιτικά πρόσωπα, μέσω της σημαντικής μείωσης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, αφετέρου αποκαλύπτουν ότι οι βουλευτές, οι ευρωβουλευτές και οι οικονομικά ισχυροί πολίτες που καταθέτουν χρήματα για την ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων τα οποία υποστηρίζουν θα «πριμοδοτηθούν» φέτος για τα ποσά αυτά με πρόσθετες εκπτώσεις στη φορολογία εισοδήματος! Επιπλέον, από τις αλλαγές που επέρχονται στο νέο έντυπο προκύπτει ότι από φέτος οι μόνιμα διαμένοντες σε νησιά με πληθυσμό μέχρι 3.100 κατοίκους έπαψαν να δικαιούνται μειώσεων στη φορολογία εισοδήματος!

Τι αλλάζει

Σύμφωνα με απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Γ. Πιτσιλή που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη 9 Μαρτίου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, οι αλλαγές στο έντυπο Ε1 επικεντρώνονται στα εξής σημεία:

Πίνακας 1

1 Συνενώθηκαν οι χώροι όπου δηλώνονται η διεύθυνση κατοικίας και η διεύθυνση επαγγέλματος.

2 Προστέθηκε νέος κωδικός 320, ο οποίος θα πρέπει να συμπληρώνεται στην περίπτωση που η σύζυγος ή το «μέρος συμφώνου συμβίωσης» είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής.

Πίνακας 2

3 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 021-022, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, προκειμένου να δικαιούνται κι αυτοί το αφορολόγητο όριο.

4 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 037-038, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από τους κατ’ επάγγελμα αγρότες. Τα εισοδήματα που απέκτησαν οι φορολογούμενοι αυτοί το 2016 από την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας θα φορολογηθούν και φέτος αυτοτελώς, όχι όμως στο σύνολό τους με 13% από το πρώτο ευρώ, αλλά με βάση φορολογική κλίμακα, στην οποία ισχύει έμμεσο αφορολόγητο όριο 8.636 – 9.545 ευρώ και συντελεστές φόρου 22%-45%. Οι αλλαγές αυτές θα φέρουν επιβαρύνσεις για αγρότες με φορολογητέο εισόδημα πάνω από 21.500 ευρώ, ενώ σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια θα προκύψουν φοροελαφρύνσεις.

5 Οι κωδικοί 011-012 δεν συμπληρώνονται πλέον από τα πολιτικά πρόσωπα τα οποία επιβαρύνονταν με ειδική εισφορά αλληλεγγύης 8% επί του συνολικού εισοδήματός τους. Τα πρόσωπα αυτά ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος και οι αντιπρόεδροι της Βουλής, οι βουλευτές, ο πρόεδρος και οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης, οι υπουργοί, οι αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί, οι γενικοί και ειδικοί γραμματείς υπουργείων, οι γενικοί γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, οι περιφερειάρχες, οι ευρωβουλευτές, οι δήμαρχοι, οι διοικητές των Ανεξάρτητων Αρχών και των ΝΠΔΔ. Ο λόγος για τον οποίο επήλθε η μεταβολή αυτή είναι το γεγονός ότι με το άρθρο 112 του ν. 4387/2016 καταργήθηκε η αυξημένη ειδική εισφορά αλληλεγγύης που επιβαλλόταν με συντελεστή 8% στο σύνολο όλων ανεξαιρέτως των εισοδημάτων των παραπάνω προσώπων. Ειδικότερα, για τα εισοδήματα έτους 2016 όλων ανεξαιρέτως των φυσικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών, προβλέπεται η εφαρμογή μιας νέας ενιαίας κλίμακας υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία προβλέπει τους ακόλουθους συντελεστές:

*0% για τις πρώτες 12.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος,

*2,2% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τις 12.001 έως τις 20.000 ευρώ,

*5% για το τμήμα από 20.001 ως 30.000 ευρώ,

*6,5% για το τμήμα από 30.001 ως 40.000 ευρώ,

*7,5% για το τμήμα από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,

*9% για το τμήμα από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και

*10% για το τμήμα εισοδήματος από 220.001 ευρώ και πάνω.

6 Οι κωδικοί 011-012 πρέπει να συμπληρωθούν πλέον από βουλευτές και ευρωβουλευτές, οι οποίοι διαθέτουν ποσά των αποζημιώσεών τους ή των συντάξεών τους στα κόμματα ή σε συνασπισμούς κομμάτων, ώστε για τα ποσά αυτά να μη φορολογηθούν!

7 Καταργήθηκαν οι κωδικοί 007-008, τους οποίους συμπλήρωναν όσοι κατοικούν μόνιμα σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους. Ο λόγος είναι ότι το καθεστώς εκπτώσεων και απαλλαγών από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που ίσχυε στα συγκεκριμένα νησιά καταργήθηκε από την 1η-1-2016.

Πίνακας 4

8 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 395-396, στους οποίους δηλώνεται το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων που καταβάλλονται από αλλοδαπούς φορείς χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα.

9 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 115-116, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από τους φορολογούμενους που το 2016 απέκτησαν εισόδημα από υπεκμίσθωση εκτάσεων γης. Στους κωδικούς αυτούς πρέπει να δηλωθεί το ακαθάριστο εισόδημα από την υπεκμίσθωση εκτάσεων γης.

10 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 117-118, στους οποίους οι υπεκμισθωτές εκτάσεων γης πρέπει να δηλώσουν τα ποσά των ενοικίων που έχουν καταβάλει, ώστε αυτά να αφαιρεθούν (να εκπέσουν) από τα εισοδήματα που θα δηλώσουν στους κωδικούς 115-116.

Πίνακας 6

11 Στους κωδικούς 661-662 διευκρινίζεται ότι, εκτός από το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, πρέπει να δηλώνονται και τα επιδόματα ανεργίας που χορηγούν το ΓΕΝΕ (Ταμείο ναυτικών) και το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (Ταμείο δημοσιογράφων και λοιπών απασχολουμένων σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης). Σημειώνεται ότι τα επιδόματα ανεργίας που καταβάλλονται στους δικαιούχους δεν φορολογούνται, εφόσον το άθροισμα των λοιπών εισοδημάτων του άνεργου δεν υπερβαίνει ετησίως τις 10.000 ευρώ.

12 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 421-422, στους οποίους πρέπει να συμπληρωθούν τα ενοίκια που καταβάλλονται σε Ιερές Μονές του Αγίου Ορους, προκειμένου τα τέλη χαρτοσήμου επί των μισθωμάτων αυτών να χρεωθούν στους ενοικιαστές.

Πίνακας 7

13 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 055 – 056. Οι κωδικοί αυτοί πρέπει να συμπληρωθούν από όσους φορολογούμενους το 2016 χρηματοδότησαν (δώρισαν χρήματα σε) πολιτικό κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων. Στους κωδικούς αυτούς πρέπει να αναγραφεί το ποσό της συγκεκριμένης ιδιωτικής χρηματοδότησης. Κι αυτό διότι το ποσό της ιδιωτικής χρηματοδότησης κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων εκπίπτει μέχρι τις 20.000 ευρώ εξ ολοκλήρου από το εισόδημα του φορολογούμενου που έδωσε τα χρήματα!

14 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 057 -058, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από όσους έχουν χρηματοδοτήσει εντός του 2016 υποψήφιο ή/και αιρετό αντιπρόσωπο της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στους κωδικούς αυτούς πρέπει να αναγραφεί το ποσό της συγκεκριμένης ιδιωτικής χρηματοδότησης. Αυτής της κατηγορίας η ιδιωτική χρηματοδότηση εκπίπτει, μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ, εξ ολοκλήρου από το εισόδημα του φορολογούμενου που την πραγματοποίησε!

Υποβολή μέχρι τις 15 Ιουλίου, εξόφληση σε 3 διμηνιαίες δόσεις

Η προθεσμία για την υποβολή των φετινών δηλώσεων λήγει στις 15 Ιουλίου, οπότε οι φορολογούμενοι θα έχουν χρονικό περιθώριο περίπου 3 μηνών για να υποβάλουν τη δήλωση ενώ ο φόρος θα εξοφληθεί σε τρεις ίσες διμηνιαίες δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη μέχρι το τέλος Ιουλίου, η δεύτερη έως το τέλος Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Και φέτος στα ηλεκτρονικά έντυπα Ε1, που θα αναρτηθούν στους λογαριασμούς των φορολογουμένων στο σύστημα ΤΑΧISnet, θα είναι προσυμπληρωμένοι όλοι οι κωδικοί που αφορούν στους μισθούς, στις συντάξεις, στους παρακρατούμενους και αναλογούντες φόρους, στις κατοικίες, στα αυτοκίνητα, στους τόκους των καταθέσεων και τα ποσά που κατέβαλαν το 2016 για την εξυπηρέτηση των δανείων τους (τοκοχρεολυτικές δόσεις).

Τα SOS

Πριν από το ετήσιο ραντεβού με την εφορία οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

1 Φορολογούμενοι 18 ετών και άνω: Οποιος έχει συμπληρώσει το 18° έτος της ηλικίας του υποχρεούται να υποβάλει ηλεκτρονική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, στην οποία οφείλει να αναγράψει όλα τα εισοδήματά του, πραγματικά ή τεκμαρτά, τα φορολογούμενα με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλιμακίων ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενα.

Εξαιρετικά, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους εφόσον δεν αποκτούν καθόλου πραγματικό ή δεν βαρύνονται με τεκμαρτό εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν δήλωση όσοι δεν έχουν καθόλου εισοδήματα ούτε περιουσιακά στοιχεία που να αποτελούν τεκμήρια (κατοικία, αυτοκίνητο κ.λπ.), εφόσον φιλοξενούνται σε σπίτια συγγενών ή φίλων.

2 Εναρξη επιτηδεύματος: Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε κάθε περίπτωση.

3 Φοιτητές: Δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης τα ενήλικα τέκνα (π.χ. φοιτητές κ.λπ.), ακόμα κι εάν αυτά αναγνωρίζονται ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου, εφόσον έχουν αποκτήσει εισόδημα ή βαρύνονται με τεκμήρια για σπίτια, Ι.Χ. κ.λπ.

4 Διακοπή συμβίωσης: Οι σύζυγοι και όσοι έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης μπορούν να υποβάλουν χωριστά φορολογικές δηλώσεις, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον έχει διακοπεί η συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους ή συντρόφους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος.

5 Δηλώσεις αποβιωσάντων: Οι δηλώσεις των φορολογουμένων που έχουν αποβιώσει εντός του 2016 πρέπει να υποβληθούν από τους κληρονόμους τους αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στις αρμόδιες ΔΟΥ.

6 Εξαρτώμενα τέκνα: Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα, καθώς επίσης και τα μέλη της οικογενείας του φορολογούμενου με αναπηρία 67% και άνω θεωρείται ότι βαρύνουν το φορολογούμενο, εφόσον συνοικούν μ’ αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.

7 Αλλαγές στην οικογενειακή κατάσταση: Οποιαδήποτε αλλαγή στην οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενοι θα πρέπει πρώτα να έχει δηλωθεί στο μητρώο της αρμόδιας ΔΟΥ για να υποβληθεί σωστά η δήλωση.

8 Αποδείξεις: Διατηρείται και φέτος ο κωδικός 049 στο Ε1, αλλά είναι απενεργοποιημένος. Μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες δικαιούνται την έκπτωση φόρου 1.900 -2.100 ευρώ, που ισοδυναμεί με έμμεσο αφορολόγητο όριο εισοδήματος 8.636-9.545 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, χωρίς να υποχρεούνται να εμφανίσουν δαπάνες με αποδείξεις.

9 Ανείσπρακτα ενοίκια: Τα ενοίκια που δεν κατάφερε να εισπράξει ο ιδιοκτήτης από τον ενοικιαστή του κατά τη διάρκεια του 2016 μπορεί να τα δηλώσει φέτος σε ξεχωριστό κωδικό και στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στη στήλη 16 της πρώτης σελίδας και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2 στην 3η σελίδα. Για να μη φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά, θα πρέπει ως την προθεσμία υποβολής της δήλωσης να έχει εκδοθεί εις βάρος του ενοικιαστή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων.

10 Τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων: Κάθε φορολογούμενος πρέπει να δηλώσει όλα τα χρηματικά ποσά που δαπάνησε μέσα στο 2016 για την ανέγερση οικοδομών, για αγορές ακινήτων, μετοχών εισηγμένων ή μη στο Χρηματιστήριο, ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου, για σύσταση επιχειρήσεων και για συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου εταιριών.

Εκπτωση

Ειδικά για τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις καθώς επίσης και για τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες που αποκτούν οι κατ’ επάγγελμα αγρότες προβλέπεται έκπτωση φόρου:

* 2.100 ευρώ για φορολογούμενους με 3 ή περισσότερα προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους έχοντες 3 ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 9.545 ευρώ.

* 2.000 ευρώ για φορολογούμενους με 2 ή περισσότερα προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους έχοντες 2 εξαρτώμενα τέκνα και εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 9.090 ευρώ.

* 1.950 ευρώ για φορολογούμενους με 1 προστατευόμενο τέκνο και ετήσια εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους έχοντες 1 εξαρτώμενο τέκνο και εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 8.863 ευρώ.

* 1.900 ευρώ για φορολογούμενους χωρίς προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους μη έχοντες εξαρτώμενα τέκνα και έχοντες ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 8.636 ευρώ.

Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ, η ισχύουσα κατά περίπτωση έκπτωση φόρου μειώνεται κατά το 1% του πέραν των 20.000 ευρώ τμήματος του ετήσιου εισοδήματος.

2 Αυξήσεις συντελεστών φόρου στην κλίμακα φορολογίας των εισοδημάτων από ακίνητα: Στην κλίμακα υπολογισμού του φόρου για τα εισοδήματα από ακίνητα επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές:

* Αύξηση από το 11% στο 15% του συντελεστή φορολόγησης που επιβάλλεται στο ετήσιο εισόδημα μέχρι το επίπεδο των 12.000 ευρώ.

* Αύξηση από το 33% στο 35% του συντελεστή φορολόγησης που επιβαρύνει το κλιμάκιο ετήσιου εισοδήματος από τις 12.001 έως τις 35.000 ευρώ.

* Αύξηση από το 33% στο 45% του συντελεστή φορολόγησης για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος πάνω από τις 35.000 ευρώ.

3 Αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Φέτος επέρχονται οι ακόλουθες 5 σημαντικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που επιβάλλεται στους έχοντες ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ:

α) Καθιερώνεται νέα κλίμακα υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Με την κλίμακα αυτή οι συντελεστές θα επιβάλλονται πλέον κλιμακωτά ως εξής:

* 0% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος μέχρι τις 12.000 ευρώ,

* 2,2% στο τμήμα από τις 12.001 έως τις 20.000 ευρώ,

* 5% στο τμήμα από 20.001 ως 30.000 ευρώ,

* 6,5% στο τμήμα από 30.001 ως 40.000 ευρώ,

* 7,5% στο τμήμα από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,

* 9% στο τμήμα από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και

* 10% στο τμήμα από 220.001 ευρώ και πάνω.

β) Καταργείται το ειδικό καθεστώς επιβολής αυξημένης ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης με συντελεστή 8% για τα συνολικά εισοδήματα των πολιτικών προσώπων.

γ) Το τεκμαρτό εισόδημα το οποίο λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης προσδιορίζεται όχι μόνο με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, όπως γινόταν μέχρι πέρυσι, αλλά και με βάση τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

δ) Σε κάθε περίπτωση συνταξιούχου ηλικίας άνω των 65 ετών, το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης θα μειώνεται κατά 30% και για τον υπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

ε) Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα του φορολογούμενου είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν, αλλά ο φορολογούμενος καλύπτει τη διαφορά αναγράφοντας στη δήλωσή του και συγκεκριμένα στους κωδικούς 787-788 του Πίνακα 6 ποσό κεφαλαίου προερχόμενου από εισοδήματα παρελθόντων ετών, το οποίο αναλώθηκε εντός του 2016 για αγορές περιουσιακών στοιχείων κ.λπ., τότε ως βάση υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα λαμβάνεται υπόψη το δηλωθέν εισόδημα κι όχι το τεκμαρτό.

4 Αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους από το 75% στο 100% του κύριου φόρου εισοδήματος.