Σήμερα θα αναλύσουμε τις προβλεπόμενες ποινικές κυρώσεις για μη απόδοση παρακρατούμενων φόρων.
Τι ισχύει σήμερα:
1. Η μη απόδοση ΦΠΑ άνω των 50.000 € ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος, με απειλούμενη ποινή φυλακίσεως από 2 έως 5 έτη. Συνεπώς, η τυχόν επιβληθησόμενη ποινή μετατρέπεται σε χρηματική. Η μη απόδοση περιλαμβάνει και την απόκρυψη, την ανακριβή απόδοση, επιστροφή, συμψηφισμό κλπ.
2. Τις ίδιες, ως άνω, υπό παρ. 1, συνέπειες έχει και η μη απόδοση λοιπών παρακρατούμενων φόρων, όπως Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών κλπ., εφόσον υπερβαίνει το ποσό των 100.000 €ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος.
3. Κακουργηματικές περιπτώσεις:
3.1. Αν το ποσό του μη αποδοθέντος ΦΠΑ υπερβαίνει τις 100.000 € ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος, τότε επιβάλλεται ποινή καθείρξεως, δηλαδή ποινή από 5 έως 20 έτη.
3.2. Για τους λοιπούς παρακρατούμενους φόρους (ΦΜΥ κλπ) πρέπει το ποσό να υπερβαίνει τις 150.000 € ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος, για να επιβληθεί ποινή καθείρξεως, δηλαδή ποινή από 5 έως 20 έτη.
4. Τα χρηματικά ποσά αυξήθηκαν ελαφρώς με τον τελευταίο Ν. 4337/17.10.2015,από τις 75.000 €, που ήταν το όριο για την κακουργηματική μορφή του αδικήματος.
5.Οι προβλεπόμενες ποινές, όμως, εξακολουθούν να είναι εξοντωτικές, κυρίως με το επιχείρημα ότι πρόκειται για φόρους που εισπράχθηκαν για λογαριασμό του Κράτους και υπεξαιρέθηκαν. Η λογική αυτή είναι, ασφαλώς, καταρχήν ορθή, όμως παραβλέπει την πραγματικότητα της οικονομίας της Χώρας μας και, μάλιστα, υπό την συγκυρία της τελευταίας επταετίας, που σε πολύ μεγάλο αριθμό περιπτώσεων ο προς απόδοση ΦΠΑ δεν έχει, πράγματι, εισπραχθεί.
6. Σημαντική διαφοροποίηση ως προς το όριο των ποινών στις κακουργηματικές περιπτώσεις υπάρχει στις περιπτώσεις που το αδίκημα ανάγεται προ της 31.03.2011, διότι, μέχρι τότε η προβλεπόμενη ποινή ήταν μεν κάθειρξη, αλλά με ανώτατο όριο τα 10 έτη. Για τις παλιές αυτές περιπτώσεις εξακολουθεί να ισχύει ο παλαιότερος ευμενέστερος νόμος.
7. Περιπτώσεις εξωλογιστικού προσδιορισμού:
7.1.Ιδιαιτέρως προβληματικές είναι οι περιπτώσεις του εξωλογιστικού προσδιορισμού μη καταβληθέντος ΦΠΑ κλπ. Μετά από νομική διαμάχη αρκετών ετών τα δικαστήρια άρχισαν, πλέον, να αποδέχονται ότι ο εξωλογιστικώς προσδιορισθείς ΦΠΑ δεν είναι, πράγματι παρακρατηθείς φόρος κατά την αληθή έννοια του Νόμου, αλλά λογιστικό πρόστιμο, ώστε η μη απόδοση του δεν συγκροτεί την αντικειμενική υπόσταση του ποινικού αδικήματος της μη απόδοσης ΦΠΑ.
7.2. Τη θέση αυτή δέχθηκε πρώτο το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Ιωαννίνωνμε την υπ’ αριθμ. 254/2010απόφασή του, με την οποία δέχθηκε ότι «…ΦΠΑ, η μη απόδοση του οποίου συνιστά ποινικό αδίκημα, είναιεκείνος που προκύπτειαπό τιςπραγματικές πωλήσεις του επιτηδευματία, όπως, άλλωστε, η έννοια του προσδιορίστηκε παραπάνω και όχι εκείνος που υπολογίζεται θεωρητικά. Άλλωστε, ο τελευταίος δεν αποτελεί ΦΠΑ, αλλά, στην πραγματικότητα, οικονομική κύρωση, που επιβάλλουν τα αρμόδια φορολογικά όργανα, επειδή ο επιτηδευματίας δεν κατέθεσε τις καταστάσεις για τον ΦΠΑ και δεν διατήρησε τα παραστατικά των πωλήσεών του».
7.3. Την ορθή αυτή άποψη ακολούθησε, αμέσως μετά και το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών με την υπ’ αριθμ. 3313/2011 απόφασή του και τείνει, πλέον, να γίνει αποδεκτή από όλα τα δικαστήρια.
Την επόμενη εβδομάδα θα ασχοληθούμε με το ιδιαιτέρως πολύπλοκο θέμα της εκδόσεως εικονικών φορολογικών στοιχείων.