Αντί δηλαδή το κράτος, να πρωτοστατήσει, δίνοντας το "καλό παράδειγμα" γιατί έχει τα οικονομικά μέσα (δυνατότητα για μαζικές προμήθειες υλικών και συστημάτων), και να ανοίξει τον δρόμο σε μιαν άλλη αντιμετώπιση του προβλήματος, εκείνο διακηρύσσει την πλήρη ακινησία.
Και ενώ συζητείται ήδη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το νέο σχέδιο Οδηγίας για τα Κτίρια, που μεταξύ των άλλων θα περιλαμβάνει πιο αυστηρά κριτήρια για την ενέργεια και το περιβάλλον, στην Ελλάδα ακόμη δεν έχουμε ξεκινήσει να εφαρμόζουμε την τρέχουσα κοινοτική νομοθεσία, που υπολογίζεται να τεθεί σε ισχύ τον Ιούνιο. Την Οδηγία δηλαδή, σύμφωνα με την οποία, ένα Σώμα Επιθεωρητών θα ξεκινήσει να επιθεωρεί παλαιά και καινούργια κτίρια για να τους εκδώσει εν συνεχεία ένα πιστοποιητικό, που θα τα κατατάξει σε κατηγορίες, αναλόγως του πόσο ενεργοβόρα είναι…
Τι έχει ψηφιστεί μέχρι σήμερα
Αλήθεια τι έχει κάνει η ελληνική πολιτεία μέχρι σήμερα; Πολύ λίγα, αλλά ακόμη κι αυτά, πολύ αργά. Ενώ καθυστέρησε για χρόνια να ενσωματώσει τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την εξοικονόμηση ενέργειας στην εθνική νομοθεσία, ψήφισε πέρυσι το νόμο 3661/08 (που αφορά συνολικά στην ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων), ενώ μόλις τον Ιούνιο του 2008 προχώρησε στην Κοινή Υπουργική Απόφαση για «τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο».
Η ΚΥΑ αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αυτού που λέγεται, ότι στην Ελλάδα έχουμε νόμους, αλλά απλώς δεν εφαρμόζονται. Στην ΚΥΑ περιλαμβάνονται θετικά μέτρα, όπως η εγκατάσταση αυτοματισμών ελέγχου της κατανάλωσης ενέργειας, η μείωση της απαιτούμενης αέργου ισχύος των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, ο αποκλεισμός από τις προμήθειες του Δημοσίου κάθε προϊόντος που δεν έχει προδιαγραφές πρώτης ενεργειακής κλάσης, μέτρα οικοδομικής ενίσχυσης της θερμομόνωσης, κ.λπ. Επιπλέον, σε κάθε υπουργείο τοποθετήθηκε ενεργειακός υπεύθυνος, με προγραμματισμό να τοποθετηθούν ενεργειακοί υπεύθυνοι σε κάθε δημόσιο κτίριο...
Και τι από αυτά έχει γίνει
Από όλα αυτά τα ωραία μέτρα, αρμοδίως δεν υπάρχει σαφή εικόνα για το τι ακριβώς έχει προχωρήσει και με τι αποτελέσματα. Επρόκειτο, με βάση παλαιότερη ενημέρωση της προηγούμενης κυβέρνησης, να συγκεντρωθούν στο επόμενο διάστημα οι εκθέσεις προόδου του κάθε υπουργείου και Δημοσίου φορέα, για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων. Μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει.
Αλλά εκείνο το εργαλείο που θα βοηθούσε να "τρέξουν" τέτοια έργα, οι εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών, εξειδικευμένες δηλαδή επιχειρήσεις που υπάρχουν σε πλήθος ευρωπαϊκών κρατών και που αναλαμβάνουν να παραδώσουν το ανακαινισμένο ενεργειακά κτίριο με το κλειδί στο χέρι, παρ' ότι το σχετικό νομοσχέδιο έχει κατατεθεί από τον Σεπτέμβριο του 2009 στη Βουλή, δεν έχει ψηφιστεί ακόμη. "Ο νόμος δεν ψηφίστηκε λόγω των εκλογών, και τώρα πρόκειται να υποστεί αλλαγές ώστε να ξανακατατεθεί στη Βουλή. Ελπίζουμε αυτό να γίνει σύντομα», λέει ο Γιώργος Καμάρας, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Helesco, που έχει σαν αντικείμενο παρόμοιες παρεμβάσεις σε κτίρια.
Χωρίς αυτό το επενδυτικό μοντέλο, που προβλέπει σύναψη δανείου της εξειδικευμένης εταιρείας με κάποια τράπεζα, και σταδιακή αποπληρωμή από τον πελάτη του κόστους των παρεμβάσεων, ανάλογα με την αξία της ενέργειας που θα εξοικονομείται (ένα είδος Σύμπραξης Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα- ΣΔΙΤ), είναι αδύνατον ιδιώτες, επιχειρήσεις αλλά κυρίως το ίδιο το κράτος, να αναλάβουν πρωτοβουλίες.
Πως αλήθεια θα ανταποκριθεί το Δημόσιο στην υποχρέωση που έχει απέναντι σε μια άλλη ευρωπαϊκή Οδηγία, που προβλέπει ότι όλα τα κράτη- μέλη της Ε.Ε., πρέπει να μειώσουν μέχρι το 2016 κατά 9% την ενεργειακή κατανάλωση σε όλους τους τομείς και στα κτίρια; Η Οδηγία αυτή δεν έχει ενσωματωθεί ακόμη στο ελληνικό δίκαιο, αλλά το ερώτημα είναι ότι ακόμη κι αν αυτό γίνει, τι νόημα θα έχει, αν δεν ενσωματωθεί στην πράξη από την πρακτική του κάθε υπουργείου και δημοσίου φορέα ξεχωριστά;
Γιώργος Φιντικάκης