Η χρυσή λίρα υπήρξε διαχρονικά στην Ελλάδα ένα πολυπόθητο αντικείμενο, για χάρη του οποίου έγιναν (ή χάλασαν) γάμοι, η διχόνοια διέλυσε οικογένειες, ενώ στην Κατοχή το κυνήγι της απέκτησε χαρακτήρα "πυρετού". μέχρι την υποτίμηση της δραχμής από τον Σπύρο Μαρκεζίνη το 1953 η χρυσή λίρα ήταν το κυρίαρχο νόμισμα στις συναλλαγές.
Είτε με χαραγμένη την κεφαλή του Γεωργίου Ε΄, κοπής δεκαετίας του ΄30, είτε με την κεφαλή της Ελισάβετ ΙΙ, η χρυσή λίρα έχει γίνει πια σύμβολο οικονομικής ανησυχίας στην Ελλάδα της κρίσης…
Από τις αρχές του 2009 μάλιστα, όταν η Τράπεζα της Ελλάδας αγόραζε τη χρυσή λίρα στα 150,07 ευρώ και την πουλούσε στα 167, 8 (11,8% παραπάνω) έχει φτάσει στο σημείο να ατην αγοράζει στα 252,26 ευρώ και να την πουλάει στα 304,55 (20,72%) Εν ολίγοις, ανατίμηση του νομίσματος έχει φτάσει σχεδόν στο 65% ενώ το spread έχει σχεδόν διπλασιαστεί! Όποιος μάλιστα επιθυμεί να αγοράσει λίρες αξίας άνω των 10.000 ευρώ από την Τράπεζα της Ελλάδας θα κληθεί να καταβάλλει και 20 ευρώ «καπέλο» ανά λίρα (δεν προβλέπεται το ίδιο στην αντίστροφη περίπτωση, της αγοράς δηλαδή της τράπεζας από ιδιώτη) ενώ από κάθε αγοραπωλησία η Τράπεζα της Ελλάδας εισπράττει προμήθεια 0,5%.
Οι Έλληνες χρυσοθήρες έχουν προκαλέσει "πονοκέφαλο" στις τράπεζες γιατί μπορεί το περιθώριο κέρδους από τα spread να είναι υψηλό αλλά προφανώς θα προέτρεχε η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και η ανεμπόδιστη άσκηση νομισματικής πολιτικής.
Παράλληλα, η μεγάλη ζήτηση έχει οδηγήσει σε άνθηση και τη μαύρη αγορά, ενώ υπολογίζεται ότι η διακίνηση χρυσών λιρών στη μαύρη αγορά διαχειρίζεται ακόμη μεγαλύτερο όγκο από την τραπεζική.
O υποψήφιος αγοραστής από οποιαδήποτε εξωτερική πηγή διατρέχει όμως τον κίνδυνο να πέσει θύμα της θυμόσοφης έκφρασης "Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός". Κάλπικες λίρες διοχετεύονται από το εξωτερικό (από την Ιταλία και τον Λίβανο) ενώ πολλές είναι οι ιστορίες επενδυτών που εξαπατήθηκαν αγοράζοντας λίρες λιποβαρείς, ή φθαρμένες, που δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές στις οποίες συμφωνούν όλες οι λίρες ανεξαρτήτων χρονολογίας κοπής : 7,9881 γραμμάρια βάρος, πάχος 1,52 mm, διάμετρος 22,05 mm, περιεκτικότητα σε χρυσό: 7,3224 γραμμάρια (91,6%).
Στο ίδιο συμπέρασμα συνηγορούν και τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία το 3,7% από το σύνολο των λιρών που έφτασαν στις θυρίδες της τράπεζες τον τελευταίο ενάμιση χρόνο ήταν κάλπικες. Από αυτές 1,5% ήταν ιταλικής προέλευσης λίρες (21,5 καρατίων) που μόνο το "έμπειρο μάτι" μπορεί να ξεχωρίσει με τη χρήση μεγενθυντικού φακού και το 2,2% κακής ποιότητας λιβανικής προέλευσης λίρες (11-12 καρατίων). Η τιμή των συγκεκριμένων λιρών ανάγεται σε 263,78 ευρώ για την ιταλική και 210,98 ευρώ για τη λιβανέζικη λίρα...
Δημήτρης Κώτσος