Η δήλωση αυτή θεωρήθηκε ως μια «ιστορική αυτοκριτική» από μεγάλη μερίδια του εγχώριου τύπου που όμως έσπευσε να προσθέσει ότι παρά τις λεκτικές υπερβάσεις, η πολιτική της ’γκυρας απέναντι στο Πατριαρχείο και την ελληνική μειονότητα της Πόλης δεν έχει μεταβληθεί. Από την πλευρά του, ένα σημαντικό κομμάτι του τουρκικού τύπου αναφέρει ότι η δήλωση αυτή αποτελεί μια νέα απόπειρα για την αντιμετώπιση του ταραχώδους παρελθόντος της χώρας.

Μια απόπειρα που βασίζεται στις νέες γεωπολιτικές ισορροπίες που έχουν δημιουργηθεί, σπεύδουμε να προσθέσουμε εμείς. Με βάση αυτές, η δήλωση αυτή δεν πρέπει να ξενίζει, αλλά εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτικής που εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα και δεν αντιτάσσεται σε αυτά.

Η συμφωνία με τον Ομπάμα

Εξηγούμαστε: Μετά την επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία έγινε σαφής η αμερικανική επιθυμία να αναβαθμιστεί η ’γκυρα σε κυρίαρχο γεωπολιτικό παίκτη στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και καταλύτης για γεωπολιτικές ζυμώσεις. Η Τουρκία φαντάζει στους Αμερικανούς ικανή να αποτελέσει μια γέφυρα της Δύσης και το μουσουλμανικό κόσμο της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και ως μια δύναμη που μπορεί να λειτουργήσει ως εξισορροπητικός παράγοντας και ως πρότυπο κοσμικού μουσουλμανικού καθεστώτος σε μια περιοχή όπου οι παράγοντες της εξίσωσης (αραβικά κράτη, Ιράν, Ισραήλ) δημιουργούν συχνά ένα γεωπολιτικά εκρηκτικό μείγμα.

Αφήνοντας στην άκρη το αν η Αγκυρα μπορεί πράγματι να πραγματοποιήσει τις Αμερικανικές προσδοκίες- θέμα το οποίο πραγματευθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο- οι γεωπολιτικές κινήσεις της ’γκυρας στην περιοχή εδώ και αρκετά χρόνια εντάσσονται σε αυτή την κατεύθυνση, με μια πολιτική που εγκαινιάστηκε όταν ο Αχμετ Νταβούτογλου, νυν υπουργός Εξωτερικών, έγινε σύμβουλος του Ερντογάν σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, το 2002.

Ο Νταβούτογλου υπήρξε αρχιτέκτονας της «ρυθμικής διπλωματίας» με βάση τα«ανοίγματα» προς κάθε πλευρά: Καύκασος, Ιράκ, Ιράν, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Συρία, Αφρική, Κύπρος. Η πολιτική αυτή έχει τη βάση της στη θεωρία του ακαδημαϊκου Νταβούτογλου για «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες». Έχει σαν πρώτο στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με όλους τους γείτονες της, με απώτερο σκοπό να διευκολυνθεί η Τουρκία να αναλάβει το γεωπολιτικό ρόλο που η ίδια- αλλά πλέον και η ΗΠΑ- επιθυμούν. Το πόσα προβλήματα είχε - και σε ένα βαθμό συνεχίζει να έχει η Τουρκία- με τους γείτονες της είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με την περιοχή. Είναι φανερό όμως ότι τα τελευταία χρόνια η πολιτική Νταβούτογλου έχει αποδώσει. Τόσο αναφορικά με το Ιράν, όσο και με το Ιράκ, τη Συρία, την Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, την Αρμενία και τον Καύκασο γενικότερα, οι σχέσεις της γείτονος με τα παρακείμενα κράτη έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία.

Το νερό ως γεωπολιτικό όπλο

Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ειδωθεί και το πρόσφατο κατά διαστήματα άνοιγμα του φράγματος ‘Ατατούρκ’ στην Ανατολική Τουρκία, απ' όπου πηγάζουν Τίγρης και Ευφράτης, ώστε να περάσουν οι υδάτινοι πόροι στο διψασμένο Ιράκ αλλά και στη Συρία. Σημειωτέον ότι Συρία και Τουρκία είχαν φτάσει κοντά σε σύρραξη τη δεκαετία του 1990 με αφορμή το κλείσιμο των «στροφίγγων» του νερού προς τη Συρία ως αντίποινα για την υποστήριξη των Σύριων προς τον τότε ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτζαλάν. "Στόχος μας πλέον είναι να χρησιμοποιούμε και να μοιραζόμαστε το νερό ισότιμα» δήλωσε πρόσφατα και ο τούρκος υπουργός Περιβάλλοντος Βεϊσέλ Ερόγλου, σηματοδοτώντας τη νέα πολιτική.

Η ευλογία των ΗΠΑ για αναβάθμιση του περιφεριακού ρόλου της χώρας που ήρθε δια στόματος Ομπάμα είναι το επιστέγασμα της επιτυχούς αυτής πολιτικής. Και η αναβάθμιση Νταβούτογλου σε Υπ.Εξ. της γείτονος αποτελεί σαφή αναγνώριση των υπηρεσιών που προσέφερε στον Ερντογάν ο πιστός αυτός μουσουλμάνος με την κοσμική παιδεία και τις δυτικότροπες ιδέες.

Στο πλαίσιο αυτό ο νέος Tούρκος υπουργός Eξωτερικών πιστεύει ότι τα ανοίγματα της Τουρκίας προς Ανατολάς δεν απομακρύνει τη χώρα από τη Δύση και την Eυρωπαϊκή Ένωση. Aντιθέτως, πιστεύει ότι η αν