Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρούνται αλλαγές σε όσα ίσχυσαν τις τελευταίες δεκαετίες. Κυβερνήσεις αυτονομούνται, λαμβάνουν αποφάσεις με δικά τους κριτήρια και διαδικασίες, πολλές φορές και κατά παράβαση «κεκτημένων», διεθνών συμφωνιών ή περιφρονώντας υπερεθνικές δομές και πλέγματα συνεργασίας. 

Εχουμε δει κυβερνήσεις να κλείνουν σύνορα, να απαγορεύουν πτήσεις και μετακινήσεις, να αποφασίζουν ακύρωση των εξαγωγών τους, να προκηρύσσουν προσλήψεις και να ενισχύουν κονδύλια για την δημόσια υγεία και την στήριξη συγκεκριμένων τομέων της οικονομίας, να επιβάλλουν περιορισμούς και να καταστρώνουν τα δικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης. 

Η συνθήκη έχει επιβάλλει όλες αυτές τις ανατροπές. Είναι άγνωστο για πόσο αυτές θα ισχύσουν, πόσο και πότε θα τροποποιηθούν, τι επιπτώσεις θα επιφέρουν παράλληλα με την ίδια την πανδημία. Και είναι εν τέλει άγνωστο, ποια ακριβώς θα είναι η νέα πραγματικότητα και πόσο θα μοιάζει με την προηγούμενη. 

Ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποφάσεις χαλάρωσης του συμφώνου σταθερότητας έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται, σύντομα οι γενναίες δημοσιονομικές παρεμβάσεις θα αναδειχθούν ως αναγκαίες. 

Το ερώτημα που θα ανακύψει προσεχώς, είναι κατά πόσον θα είναι δυνατή η επιστροφή στα όσα ίσχυαν πριν από αυτήν την κρίση. Σε τι βαθμό θα είναι εφικτή η ακύρωση των αποφάσεων που λαμβάνονται τώρα από τις επί μέρους κυβερνήσεις και η επιστροφή στην προηγούμενη «κανονικότητα»; Και εν τέλει, πόσο θα είναι επιθυμητή η προηγούμενη αυτή κανονικότητα; 

Πιθανότατα τα όσα συμβαίνουν και εξελίσσονται τώρα, να διαμορφώσουν ένα νέο δεδομένο. Να επαναφέρουν διαδικασίες σε πιο ρεαλιστική βάση, να διευκολύνουν εκ των πραγμάτων την διακυβερνητική συνεργασία, να ενισχύσουν την ευελιξία και να αναπροσαρμόσουν τα όρια των υπερεθνικών οργανισμών. 

Το σίγουρο είναι ότι για οποιονδήποτε λόγο, είτε επειδή οικονομικές επιπτώσεις θα είναι δραματικές, είτε επειδή οι πολιτικές διαδικασίες έχουν ήδη αλλάξει, όλα θα είναι διαφορετικά. 

Εστω κι αν δεν ξέρει κανείς πώς ακριβώς, επιστροφή στην «κανονικότητα» δεν θα υπάρξει.