Κατηγορούμενο σε αυτή τη συνάντηση είναι το μοντέλο του καπιταλιστικού συστήματος που επέβαλε ο αγγλοσαξωνικός άξονας μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις στο όνομα της ελεύθερης αγορά, από τα τέλη της δεκαετίας του ΄70, αρχές της δεκαετίας του ΄80 γιανα προκαλέσει τη σημερινή κρίση που βιώνουν οι πάντες. Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας κ. Λούλα ήταν σαφής όταν κατήγγειλε «τους λευκούς με τα γαλάζια μάτια που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα» ως βασικούς υπαίτιους της κρίσης και όλοι γνωρίζουν ότι η κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ.
Οι κ.κ. Ομπαμα και Μπράουν δεν αρνούνται (ούτε και θα μπορούσαν να το αρνηθούν) ότι το δόγμα περί αυτορύθμισης των αγορών χωρίς καμία παρέμβαση και δίχως κανένα έλεγχο του κράτους, κατέρρευσε. Παρ΄ όλα αυτά πιστεύουν και αυτό θα υποστηρίξουν, ότι για την αντιμετώπιση της κρίσης πρέπει να διοχετευθεί χρήμα στις αγορές, είτε μέσω των δημοσίων επενδύσεων, είτε με άλλες ενέσεις, για να τονωθούν και να αναθερμανθούν, αδιαφορώνταςαν θα διογκωθούν υπέρμετρα τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Την άποψή τους την βασίζουν αφ΄ ενός στη φιλοσοφία του φιλελευθερισμού που βάζει το άτομο πάνω από το σύνολο, δεχόμενηελάχιστη παρέμβαση του κράτους και αφ΄ετέρου στην εμπειρίατου New Deal που εφάρμοσε ο Ρούσβελτ στη δεκαετία του ΄30. Την άποψή τους πάντως υποστηρίζει κα η Ιαπωνία.
Στην αντίθετη όχθη του αγγλοσαξωνικού άξονα, βρίσκεται ο άξονας Γαλλίας-Γερμανίας, που αποτελεί την ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Για την κα Μέρκελ και τον κ. Σαρκοζί, τα χρήματα που έχουν διοχετευθεί στην αγορά είναι αρκετά και προέχει η διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας, για να μην τιναχθούν τα πάντα στον αέρα. Αντίθετα, οι δυο τους υποστηρίζουν ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα διεθνές σύστημα ελέγχου των χρηματοπιστωτικών αγορών, ώστε να αποφεύγονται οι κερδοσκοπικές ακρότητες. Δεν είναι δε τυχαίο ότι οι δύο ηγέτες ηγούνται χωρών με παράδοση ισχυρής κεντρικής διοίκησης (παρ΄ όλο που σήμερα η Γερμανία είναι ομοσπονδιακό κράτος) , αλλά και με ευθύνες πρόνοιας για τους πολίτες τους. Επιπλέον η Γερμανία θυμάται ακόμη την τραυματική εμπειρία του υπερπληθωρισμού επί Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, το 1923, όταν γεννήθηκε ο Ναζισμός.
Τη σημερινή συνάντηση υπάρχει ακόμη ένας πόλος με την έννοια ότι Κίνα και Ρωσία θέτουν θέμα δημιουργίας ενός νέου διεθνούς αποθεματικού νομίσματος, καθώς δεν έχουν πλέον εμπιστοσύνη στο δολάριο. Ο κ. Πούτιν (ο κ. Μεντβέντιεφ θα βρίσκεται στη σύνοδο) είχε θέσει το θέμα μόλις ξέσπασε η κρίση, τηνοποία απέδωσε στις ΗΠΑ, ενώ η κινεζική ηγεσία το θέτει τελευταία ανησυχώντας προφανώς για την τύχη του δολαρίου (ίσως και λόγω της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της Ουάσινγκτον), καθώς έχει αγοράσει τεράστιες ποσότητες ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.
Κανείς δεν ξέρει ποια άποψη είναι η σωστή και δεν είναι καθόλου βέβαια αν θα υπάρξει συμφωνία για μία ελάχιστη κοινή πολιτική από τους 20 που εκπροσωπούν το 80% της παγκόσμιας οικονομίας. Ωστόσο, για να θυμήσουμε ποια κατάσταση επικρατεί διεθνώς, στις ΗΠΑ η ανεργία αυξάνεται αλματωδώς και το ΑΕΠ θα μειωθεί 4% αυτό τον χρόνο. Στη Γερμανία η ανεργίατον Μάρτιο έφτασε στο 8,1%, και το ΑΕΠ της θα μειωθεί κατά 5,3% το 2009,ενώ στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός έπεσε τον ίδιο μήναστο 0,6% (από 1,2% τον Φεβρουάριο), που αποτελεί σαφέστατη ένδειξη ύφεσης. Ο ΟΟΣΑ αναμένει ότι οι ανεπτυγμένες οικονομίεςθα περιορισθούν στο σύνολό τουςκατά 4% το 2009 και δεν θα αναπτυχθούν καθόλου το 2010. Πάντα κατά τον ΟΟΣΑ, ενώ οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα κτυπηθούν λιγότερο από την κρίση από τη Γερμανία, αν και τα τραπεζικά τους συστήματα είναι περισσότερο εύθραυστα, την ίδια ώρα εκτιμά για τη Βρετανία ότι τα δημοσιονομικά της είναι σε τόσο κακή κατάσταση που δεν έχει νόημα να και δεν πρέπει να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις.
Συμπέρασμα: ας μην περιμένουμε πολλά πράγματα από τη σύνοδο των 20 και κατά τα άλλα, κουράγιο
Αγγελος Στάγκος