Αν αυτό το δυσοίωνο σενάριο επικρατήσει, το ερώτημα που προκύπτει είναι ποια μέτρα τέλος πάντων θα μπορούσαν να καθησυχάσουν τις αγορές και να ικανοποιήσουν τις Βρυξέλλες και τους εταίρους μας. Γιατί αυτά που εξήγγειλε ο Γ. Παπανδρέου, δεν είναι αμελητέα, εφόσον εφαρμοστούν. Μόνο που σε αυτό το «εφόσον» επικεντρώνονται οι επιφυλάξεις των αμφισβητιών και των απίστων. Γιατί το «εφόσον» προϋποθέτει ότι η κρατική μηχανή θα μπορεί και θα θέλει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της πολιτικής βούλησης του πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του, ώστε να περιοριστούν η διαφθορά, η φοροδιαφυγή, ή φοροκλοπή, η εισφοροδιαφυγή, η φαυλότητα, η αναξιοπιστία, η γραφειοκρατία, η ανικανότητα και όλα τα άλλα δεινά που χαρακτηρίζουν το κράτος και την κοινωνία μας.

Με λίγα λόγια οι αγορές και οι εταίροι αμφισβητούν ότι όσα σωστά εξαγγέλλει ο Γ. Παπανδρέου θα εφαρμοστούν στην πράξη και στην καλύτερη περίπτωση θεωρεί ότι απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για να φέρουν θετικά αποτελέσματα στον περιορισμό των δαπανών, στην αύξηση των εσόδων και στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Θέλουν λοιπόν μέτρα άμεσης απόδοσης, όπως το πάγωμα ή και η μείωση μισθών στο δημόσιο, όπως οι απολύσεις, όπως η επιβολή νέων έμμεσων και άμεσων φόρων, όπως η αναδιάρθρωση του Ασφαλιστικού, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της χρεοκοπίας. Η χρεοκοπία δεν θα απειλήσει μόνο την σταθερότητα του ευρώ, κάτι αδιανόητο για τους εταίρους και ιδιαίτερα τους γερμανούς, αλλά θα σημαίνει επίσης παύση πληρωμών που θα προκαλέσουν τριγμούς σε πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες. Φυσικά, δεν συζητάμε για τις επιπτώσεις στη δική μας ζωή και καθημερινότητα...

Η πίεση που ασκείται από εταίρους και media εκφράζει αναμφίβολα και οργή κατά της Ελλάδας και των Ελλήνων. Θέλουν να μας τιμωρήσουν για τα ψευδή στοιχεία που τους διοχετεύουμε, για το έλλειμμα ορθολογισμού, για το γεγονός ότι ζούμε πάνω από τις δυνατότητές μας με δανεικά. Ωστόσο, ταυτόχρονα δημιουργείται και ένας περίεργος φαύλος κύκλος από όλα αυτά. Οι εταίροι και οι αγορές δεν θέλουν να χρεοκοπήσει η Ελλάδα για τους λόγους που είπαμε παραπάνω, αλλά και για να μη προκληθεί «ντόμινο» στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Από την άλλη πλευρά, οι πιέσεις μέσω δηλώσεων οδηγούν τις αγορές σε αρνητικές αντιδράσεις κατά των ελληνικών ομολόγων, που με τη σειρά τους αυξάνουν το χρέος και επιδεινώνουν την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Πιθανότατα η κατάσταση θα εκτονωνόταν αν ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωνε πάγωμα μισθών, ή έστω μία ελάχιστη συμβολική μείωση, αλλά και αυτό θεωρείται αδιανόητο για έναν Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς!

Δύσκολα, πολύ δύσκολα, λοιπόν τα πράγματα και είναι μάλλον απίθανο να δεχθούν οι Βρυξέλλες τετραετές πρόγραμμα για να μειωθεί το έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ και να αρχίσει και η μείωση του χρέους. Τριετές και νάμαστε ευχαριστημένοι, αλλά σε αυτή την περίπτωση η επιβολή πρόσθετων μέτρων άμεσης απόδοσης πρέπει να θεωρείται σίγουρη. Εκτός αν τους γράψουμε κανονικά και αυτή τη φορά.

Αγγελος Στάγκος
[email protected]