Σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί βαθύ αναστεναγμό ανακούφισης από την ελληνική πλευρά το γεγονός ότι τόσο η ανακοίνωση, καθώς και όσα είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας στη συνέντευξη που έδωσε μετά, δεν ξεπέρασαν το απαράδεκτο επίπεδο προκλητικότητας και επιθετικότητας προηγούμενων δηλώσεων του ιδίου και αξιωματούχων του τις τελευταίες μέρες. Ίσως μάλιστα να ήταν και μισό «κλικ» πιο κάτω…
Το παραπάνω σκεπτικό βασίζεται στη διατύπωση της τουρκικής ανακοίνωσης ότι η Τουρκία θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα και τα δικαιώματά της στο Αιγαίο «με όλα τα ΝΟΜΙΜΑ μέσα και εργαλεία», απέναντι βέβαια στις «προκλητικές ενέργειες της Ελλάδας». Ελάχιστες μέρες πριν στις δηλώσεις του που περιλάμβαναν και την… άλωση τη Τριπολιτσάς, ο Ερντογάν είχε αναφερθεί σε «ΟΛΑ τα μέσα που διαθέτουμε» για τον ίδιο σκοπό και στη γραμμή αυτή βάδισαν τα τσιράκια του στη συνέχεια κλιμακώνοντας την ένταση στα μη περαιτέρω. Στη λογική ερμηνεία στη γλώσσα της διπλωματίας, η προσθήκη του «ΝΟΜΙΜΑ» δίπλα στα «ΟΛΑ» σηματοδοτεί μετάβαση προς την κατεύθυνση της εκτόνωσης αφού υποτίθεται ότι αποκλείει τη στρατιωτική επίθεση κατά του εδάφους όμορης χώρας. Όμως με τον Ερντογάν και το καθεστώς του κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι θεωρεί νόμιμο στις διεθνείς σχέσεις και πως αντιλαμβάνεται τον σεβασμό στη νομιμότητα του διεθνούς δικαίου. Να μη ξεχνάμε ότι ο Ακάρ έχει πει ανοιχτά, κατά απολύτως στενή ερμηνεία, ότι η στρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης (που πάντως λέει και άλλα περί υπερπτήσεων πάνω από νησιά, που η Τουρκία παραβιάζει καθημερινά, αλλά και ότι της ανήκουν μόνο τα νησιά εντός τριών μιλίων από τις ακτές της πλην εκείνων που ονομαστικά αναφέρονται στη Συνθήκη), απειλεί τη χώρα του και επομένως δικαιολογεί προληπτική στρατιωτική επιχείρηση! Επιπλέον, κανείς δεν γνωρίζει πως θα ξημερώσει η επόμενη μέρα όταν Ερντογάν αλλάζει συνεχώς ρότα, επιδιώξεις και τακτική, με δεδομένα πάντως α) ότι έχει εξαιρέσει ρητά την Ελλάδα και την Κύπρο από οποιαδήποτε απόπειρα ομαλοποίησης των σχέσεων, β) ότι έχει εξαπολύσει ψυχολογικό πόλεμο με στόχο τη δημιουργία νευρικότητας, ανησυχίας και ανασφάλειας στην ελληνική κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό.
Ερντογάν κατά Δύσης
Άγνωστο αν ο Ερντογάν απλά διαβάζει τα δημόσια μηνύματα που του στέλνουν η Ουάσιγκτον και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ή αν λαμβάνει και παρασκηνιακές προειδοποιήσεις να μην ανοίξει την πόρτα του φρενοκομείου στο Αιγαίου, κάτι που πολύ πιθανό να συνέβη τούτες τις μέρες. Δεν κρύβει όμως τη δυσαρέσκεια του για τη στάση των ΗΠΑ και συνολικά της Δύσης απέναντί του. Τις κατηγορεί ευθέως ότι υποκινούν και τροφοδοτούν την δήθεν ελληνική προκλητική στάση απέναντι στην Τουρκία, της οποίας θέλουν να κόψουν τα φτερά και να περιθωριοποιήσουν, όπως κάποτε την Οθωμανική Αυτοκρατορία που αυτός προσπαθεί να αναβιώσει. Φτάνει στο σημείο να χαρακτηρίζει την Ελλάδα «πιόνι» και «χώρα υπό κατοχή» των ΗΠΑ και της Δύσης, ότι αυτές ενθαρρύνουν τη στρατιωτικοποίηση των νησιών -κατά μία έννοια ζητάει από τους Αμερικανούς να απαιτήσουν από την Αθήνα να τα αποστρατιωτικοποιήσει, αφήνοντάς τα στο έλεός του- και ότι πολλαπλώς δείχνουν την εύνοιά τους προς αυτήν (ενν. την Ελλάδα). Όλα αυτά είναι ευκρινώς ορατά στην ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η Άγκυρα μετά τη συνεδρίαση του εθνικού συμβουλίου ασφαλείας αλλά και στη γκρίνια που εξέφρασε ο Ερντογάν στη συνέχεια.
Η δυσφορία των Αμερικανών και των άλλων Δυτικών αυτή την εποχή απέναντι στην Τουρκία είναι φανερή. Οφείλεται ασφαλώς στις ωμές απειλές που εκτοξεύει σε καθημερινή βάση η ηγεσία της κατά της Ελλάδας, στην επαμφοτερίζουσα στάση της στη σύγκρουση Ρωσίας – Δύσης, στην επιθετική ρητορική του Ερντογάν απέναντι στη Δύση, στα ρήγματα που δημιουργεί στη συνοχή της, ειδικά στο ΝΑΤΟ. Με λίγα λόγια, ΗΠΑ και Ευρώπη δεν εμπιστεύονται πια την Άγκυρα και έχουν φτάσει στα όρια της ανοχής τους. Η αμερικανοδυτική δυσφορία εκδηλώνεται μεταξύ άλλων με την ίδρυση, μεταφορά, ή ενίσχυση κόμβων και βάσεων στην Ελλάδα, την άρση του εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο από την Ουάσιγκτον, τις απανωτές επίσημες δηλώσεις εναντίον της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά, ακόμη και με προφανείς πιέσεις για παύση του εναγκαλισμού Άγκυρας – Μόσχας. Ειδικά η μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε σταθμό συγκέντρωσης και μεταφοράς στρατιωτικού υλικού και αερίου LNG από τις ΗΠΑ, αποτελεί «καρφί στο μάτι» της Τουρκίας και ο Ερντογάν δεν το κρύβει.
Σκλήρυνση Ελλάδας
Για να ολοκληρωθεί το σκηνικό, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα έχει σκληρύνει και αυτή τη στάση της. Δεν θα μπορούσε άλλωστε η ελληνική κυβέρνηση να επιδείξει ρητορική ανεκτικότητα μπροστά στον ορυμαγδό των προκλητικών και επιθετικών δηλώσεων των ανώτατων Τούρκων αξιωματούχων, στις καθημερινές ανοιχτές απειλές τους ή στη σχεδιασμένη και συνειδητή στρέβλωση γεγονότων και καταστάσεων με στόχο τον επηρεασμό ξένων κυβερνήσεων και της διεθνούς κοινής γνώμης. Για παράδειγμα, στην τουρκική ανακοίνωση μετά την ολοκλήρωση του εθνικού συμβουλίου ασφαλείας, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να απαντήσει με ανάλογες διατυπώσεις. Στη προστασία των δικών της συμφερόντων με «όλα τα ΝΟΜΙΜΑ μέσα και εργαλεία» που πρόβαλε η τουρκική πλευρά, η ελληνική απάντησε ότι θα υπερασπιστεί τα δικά της «ΝΟΜΙΜΑ δικαιώματα και συμφέροντα με όλα τα μέσα». Έριξε δηλαδή το βάρος στη νομιμότητα των δικαιωμάτων αφήνοντας ανοιχτή την επιλογή των μέσων που θα χρησιμοποιήσει για την υπεράσπισή τους… Άρα το μήνυμα είναι ότι θα γίνει «μπάχαλο» έτσι και η Τουρκία προχωρήσει από τα λόγια στις πράξεις.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τελευταία η Αθήνα έχει προσθέσει στο ρητορικό της οπλοστάσιο το περιβόητο «casus belli» που διατηρεί η Τουρκία από τη δεκαετία του ΄70, έτσι και η Ελλάδα ενεργοποιήσει το δικαίωμά της (από το Δίκαιο της Θάλασσας και το Διεθνές Δίκαιο) να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα της επικρατείας της στο Αιγαίο στα 12 μίλια. Είναι μια πρακτική που έχει υιοθετήσει ο Δένδιας, προφανώς σαν απάντηση στις καταγγελίες της Τουρκίας για την στρατιωτικοποίηση των νησιών. Δηλαδή, όταν οι Τούρκοι έχουν σε ισχύ νόμο για άμεση κήρυξη πολέμου αν η Ελλάδα ασκήσει νόμιμο δικαίωμά της, γιατί η Ελλάδα να μη προχωρήσει σε στρατιωτικοποίηση των νησιών; Πέρα από τη στρατιά του Αιγαίου που είναι μόνιμα εγκαταστημένη στα τουρκικά παράλια. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η σημερινή αναφορά του Μητσοτάκη περί «γαλάζιων και όχι γκρίζων συνόρων», κόντρα βεβαίως στο δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» που εξυπηρετεί τα αναθεωρητικά και επεκτατικά σχέδια της Τουρκίας.
Πολύ σωστά πάντως, η κυβέρνηση φροντίζει να διανθίζει την σκλήρυνση της ρητορικής της φιλικά μηνύματα προς τον τουρκικό λαό και προτροπές για συζητήσεις, διάλογο και επιλύσεις προβλημάτων στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, του Δικαίου της Θάλασσας. Και τώρα σε αναμονή του τι θα επακολουθήσει, εν όψει της συνάντησης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα, αν ο Ερντογάν παραστεί.
