ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Εποχή «πραμάτων και θαμάτων» στη διεθνή σκηνή

08:58 - 03 Φεβ 2023
Άγγελος Στάγκος

Γράφει ο Άγγελος Στάγκος

Δεν ξέρω αν αυτή η εποχή μοιάζει ή θυμίζει κάποια άλλη του παρελθόντος, αλλά γίνονται πράματα και θάματα στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή, συμπεριλαμβανομένων κινήσεων, αποφάσεων και ανταγωνισμών στον ανελέητα σκληρό τομέα της οικονομίας. Κυρίως με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά όχι μόνο., αν λάβουμε υπ’ όψη τον ρόλο της κερδοσκοπίας σε διεθνές επίπεδο των κολοσσών της ενέργειας. Σημειωτέον, μιλούμε για όσα βλέπουμε ή αντιλαμβανόμαστε, γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι άλλα τόσα, ίσως περισσότερα και ακόμη πιο σημαντικά, γίνονται πίσω από θεόκλειστες πόρτες, δίχως να φτάνουν στο φως της δημοσιότητας.

Μια και έγινε αναφορά στον πόλεμο ως κύρια αιτία εξελίξεων στη διεθνή σκακιέρα, είναι σαφές ότι η πραγματικότητα του πεδίου των μαχών φτάνει εντελώς θολή στο μέσο πολίτη που στοιχειωδώς ενδιαφέρεται να μάθει. Η προπαγάνδα όλων των εμπλεκομένων, Δυτικών, Ουκρανών και Ρώσων φροντίζει – όπως και σε κάθε πόλεμο – στη διατήρηση της θολούρας. Η διαφορά είναι ότι στη μία πλευρά την επικοινωνιακή εικόνα διαμορφώνει η Δυτικο – Ουκρανική προπαγάνδα, στην άλλη η Ρωσική. Η λεγόμενη ανεξάρτητη ενημέρωση είναι όνειρο απατηλό, κακά τα ψέματα. Επομένως, δεν υπάρχει και αντικειμενική εκτίμηση της κατάστασης στο πεδίο, πέρα από το ότι συνεχίζεται το αιματοκύλισμα και προς το παρόν δεν είναι ορατό το τέλος του. Ακόμη χειρότερα, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς πως μπορεί να υπάρξει τέλος…

Εξ όσων λοιπόν αντιλαμβανόμαστε, τα συμπεράσματα που επιτρέπονται με κάποια σχετική ασφάλεια, είναι τα εξής:

-Σαφώς κερδισμένες  ως τώρα από τον πόλεμο είναι οι ΗΠΑ. Έχουν καταφέρει να στοιχίσουν όλη την Ευρώπη από πίσω τους, να ξαναδώσουν λόγο ύπαρξης στο ΝΑΤΟ και να το διευρύνουν περαιτέρω, να ενισχύσουν τον ηγετικό ρόλο τους στη Δύση, να κάνουν δυναμωτικές ενέσεις στην οικονομία τους αυξάνοντας τις πωλήσεις φυσικού αερίου  LNG στην Ευρώπη και σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό τις πωλήσεις αμερικανικών όπλων σε συμμάχους και εταίρους, καθώς όλοι τρέχουν να εξοπλιστούν , γεγονός που ξαναφέρνει σε πλεονεκτική θέση οικονομικά και πολιτικά το περιβόητο  στρατιωτικο – βιομηχανικό κατεστημένο στο εσωτερικό των ΗΠΑ, με ανάλογη επιρροή στην εξωτερική πολιτική της χώρας.

-Κατά μία έννοια, η Ουάσινγκτον κάνει σήμερα πόλεμο μέσω αντιπροσώπου εναντίον της Ρωσίας, όπως κάποτε η Σοβιετική Ένωση έκανε πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ και της Δύσης (Κορέα , Βιετνάμ κλπ.), μέχρις ότου το υπέστη η ίδια στο Αφγανιστάν, όταν εισέβαλε και οι Αμερικανοί εξόπλιζαν τους Μουτζαχεντίν, με αποτέλεσμα  να το πληρώσουν τελικά και οι δύο. Προφανώς οι Αμερικανοί θέλουν να διατηρείται η ανοιχτή πληγή της Μόσχας στην Ουκρανία και  γι΄αυτό φροντίζουν να εξοπλίζουν και να χρηματοδοτούν τον Ζελένσκι, αλλά ελεγχόμενα, μη τυχόν και τινάξει το σύμπαν στον αέρα. Για παράδειγμα, όταν έπεσε εκείνος ο πύραυλος στην Πολωνία, ο Μπάϊντεν έσπευσε αμέσως να δηλώσει ότι ήταν ουκρανικός, όχι ρωσικός, με δυσκολία και για να βοηθήσει τον Σολτς «να καταπιεί το χάπι», δέχθηκε να στείλει μερικά άρματα μάχης στην Ουκρανία και είπε ξερά «όχι» στο αίτημα του Κιέβου για αποστολή αεροπλάνων.

Ευρώπη και Γερμανία

-Όλες οι ενδείξεις λένε ότι το κόστος του πολέμου βαραίνει όλο και περισσότερο την Ευρώπη. Πιθανολογείται μάλιστα ότι κάποια στιγμή μάλιστα θα το αναλάβει εξ ολοκλήρου. Έμμεσα ενισχύοντας οικονομικά την Ουκρανία, είτε απ΄ ευθείας, είτε φροντίζοντας τα εκατομμύρια των προσφύγων που έχουν καταφύγει και βρίσκονται στο έδαφός της. Άμεσα εξοπλίζοντας με αυξανόμενους ρυθμούς, πιο σύγχρονα και πιο βαρειά όπλα –όχι μόνον αμυντικά, αλλά και επιθετικά – τον ουκρανικό στρατό. Δεν ξέρουμε μέχρι ποιο σημείο θα φτάσει αυτό, αλλά είναι σαφές ότι η προσπάθεια του Ζελένσκι είναι να παρασύρει χώρες του ΝΑΤΟ και ολόκληρη τη Συμμαχία στη σύρραξη, βασιζόμενος στην αμέριστη  πολιτική στήριξη αρχικά των αγγλοσαξόνων, στη συνέχεια της Πολωνίας και των βαλτικών χωρών και τώρα όλου του ευρωπαϊκού συστήματος που εκφράζεται από Κομισιόν.

-Η πρώτη που αισθάνθηκε στο πετσί της τις συνέπειες του πολέμου είναι η Γερμανία, σε βαθμό που μπορεί να χαρακτηριστεί και «θύμα» του. Με συνέπειες και για όλη την Ευρώπη φυσικά. Ο πόλεμος έκοψε τις τάσεις προσέγγισης με τη Ρωσία, έκοψε την πρόσβασή της σε άφθονο και φτηνό φυσικό αέριο υψηλής ποιότητας, γεγονός που έπληξε την βιομηχανία και την οικονομία της, την ανάγκασε να ικανοποιήσει πλήρως τις αμερικανικές απαιτήσεις και να αλλάξει πλήρως την αμυντική πολιτική της, αποφασίζοντας να ρίξει 100 δις σε αμυντικές δαπάνες. Οι απεγνωσμένες προσπάθειες που κάνει ο Σόλτς να κρατήσει κάποιες αποστάσεις από τη σύγκρουση πέφτουν στο κενό, κάτω από την ανοιχτή πίεση που ασκείται μέσω Ζελένσκι, Πολωνίας και Βαλτικών. Παράδειγμα, τα άρματα Λέοπαρντ που του ζητούσαν να στείλει στην Ουκρανία, αυτός αντιστεκόταν και τελικά τα στέλνει, αφού πρώτα έστερξε η Ουάσινγκτον να τον καλύψει με ένα φύλλο συκής, δηλαδή 17 δικά της άρματα. Τέρμα, η όποια γερμανική σχετική «ανεξαρτησία», που στηριζόταν βεβαίως στο μέγεθος και την ευρωστία της οικονομίας. Η Γερμανία μπήκε στο μαντρί και είμαστε ακόμη στην αρχή. Δίχως να τολμούμε να σκεφτούμε τι μπορεί να προκύψει από τον επανεξοπλισμό της…

Δύση - Τουρκία

-Όλα τα προηγούμενα εκφράζουν σκέψεις και απόψεις που βασίζονται σε παρατηρήσεις επί εξελίξεων που έρχονται στο φως. Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις τη Δύσης με την Τουρκία, με την προσθήκη ότι ο υπογράφων θεωρεί ότι γνωρίζει πως λειτουργούν τα μήντια σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο. Γνωρίζει δηλαδή ότι δεν υπάρχει περίπτωση τα συστημικά μήντια και οι δημοσιογράφοι τους να πάνε «κόντρα» στην εξωτερική πολιτική των κυβερνήσεών τους, εκτός και αν η εσωτερική κατάσταση το υπαγορεύει, όπως τότε με το Βιετνάμ. Με αυτή την εξαίρεση, ας πούμε, είναι πειθαρχημένα και συντεταγμένα πίσω από την κατεστημένη εξωτερική πολιτική. Δεν είναι λοιπόν, ούτε τυχαίο, ούτε προϊόν ανεξάρτητης δημοσιογραφίας, η επίθεση πρώτα του Economist και μετά των υπολοίπων εναντίον του Ερντογάν και της Τουρκίας του. Ενοχλεί πολύ το καθεστώς ομηρίας στο οποίο έχει βάλει ο Τούρκος την Σουηδία, γιατί εμποδίζει την επέκταση του ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα τα άλλα καμώματά του θα ήταν – και είναι – ανεκτά, εφόσον δεν αποτελούν αγκάθι για τη συνοχή της Δύσης και η ομηρία της Σουηδίας, σε συνδυασμό με την επαμφοτερίζουσα στάση του μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, είναι μεγάλα αγκάθια.

Οι συντονισμένες επιθέσεις του διεθνούς τύπου κατά του καθεστώτος Ερντογάν, μπορούν να θεωρηθούν προειδοποιητικές βολές κατά κάποιο τρόπο καθώς είναι σίγουρα υπαγορευμένες από κυβερνήσεις, αλλά δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Δύση δεν θέλει με τίποτα να χάσει την Τουρκία με δική της απόφαση. Είναι πολλά και μεγάλα τα γαιοπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα που εδραιώνουν αυτή τη σχέση (τελευταίο παράδειγμα, η συμφωνία της Ιταλίας με την κυβέρνηση / τουρκική μαριονέτα της Λιβύης). Αποκλείεται δηλαδή η Δύση να διώξει την Τουρκία με δική της πρωτοβουλία. Αν γίνει κάτι τέτοιο θα είναι απόφαση της Τουρκίας και μεταξύ μας, μακάρι ο Αλλάχ να φωτίσει τον Ερντογάν να προχωρήσει σε κάτι τέτοιο. Οι δικοί μας ισχυρίζονται ότι συμφέρον της Ελλάδας είναι να παραμείνει η Τουρκία στη Δύση και στο ΝΑΤΟ. Η λογική το αμφισβητεί. Αν η Άγκυρα οριστικοποιήσει θεσμικά τις αποστάσεις της από τη Δύση (πολύ αμφίβολο ότι θα το πράξει ), αποχωρώντας από το ΝΑΤΟ, η Ελλάδα αυτόματα μπαίνει υπό τη συλλογική προστασία της Ατλαντικής Συμμαχίας της, αφού ως μέλος της θα απειλείται από ξένη δύναμη (άρθρο 5 της Συμμαχίας) και κανονικά δεν θα επικρατεί πια αμφιθυμία για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ούτε ανάγκη για προσπάθεια  δήθεν διατήρησης ισορροπιών, που ως τώρα ισοδυναμούν με ανοχή στους μπεχλιβανισμούς της Τουρκίας. Ακόμη και αν γίνει τότε διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών θα είναι υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, άρα αποδεκτή και στην Ελλάδα, αν μη τι άλλο.

Όλα αυτά διατυπώνονται κάπως κυνικά και ωμά, καθώς στα γεωπολιτικά, οι αρχές παίζουν ρόλο πέπλου για να κρύβουν συμφέροντα και επιδιώξεις. Τα δικά μας συμφέροντα λένε ότι καλώς είμαστε με τη Δύση, γιατί δεν θα μπορούσαμε να είμαστε πουθενά αλλού και δεν μας συμφέρει να βγεί νικητής από τον πόλεμο η Ρωσία για να μη δημιουργηθεί προηγούμενο που θα θελήσει να εκμεταλλευθεί η Τουρκία, με την ανοχή συμμάχων και εταίρων. Ας μη ξεχνάμε επίσης ότι το ενδιαφέρον της Δύσης επικεντρώνεται σήμερα στην άλλη πλευρά της Ευρώπης, όχι στη δική μας.

Τελευταία τροποποίηση στις 02:00 - 03 Φεβ 2023
Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.