Άμεση συνέπεια, το 1874 ιδρύεται στο Δοξάτο, "" που στεγάζεται σε ιδιόκτητο τριώροφο κτήριο στο οποίο λειτουργεί βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και καφενείο που συχνάζει η νεολαία της πόλης και συζητά τα προβλήματα του Ελληνισμού. Βαθμιαία η οικονομικά και πολιτιστικά ισχυρή κωμόπολη αναδεικνύεται σε κέντρο του μακεδονικού αγώνα στην Ανατολική Μακεδονία. Στην έναρξη (Φθινόπωρο 1912) του Α' Βαλκανικού Πολέμου, στο Δοξάτο κατοικούν περίπου 1500 κάτοικοι κυρίως Χριστιανοί αλλά και Μουσουλμάνοι.

Η πρώτη Σφαγή του Δοξάτου 

Στο τέλος του Α' Βαλκανικού Πολέμου οι Έλληνες κυριαρχούν στην Δυτική και Κεντρική Μακεδονία και έχουν καταλάβει την Θεσσαλονίκη. Οι Βούλγαροι έχουν καταλάβει την Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη και κατέχουν τις πόλεις του Κιλκίς, των Σερρών και της Καβάλας. Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος (Βουλγαρία εναντίον Ελλάδας και Σερβίας) λήγει ουσιαστικά όσον αφορά την Ελληνο-Βουλγαρική σύγκρουση μετά  την νίκη των Ελλήνων στα υψώματα Κιλκίς-Λαχανά (19-21 Ιουνιου 1913). Μία νίκη που οι Έλληνες την κέρδισαν με τεράστιες απώλειες για τα πολεμικά δεδομένα εκείνης της εποχής. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της ανθρωποσφαγής: Στις νικηφόρες μάχες του Ελληνικού στρατού στο Σαραντάπορο και στα Γιαννιτσά εναντίον των Τούρκων στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο, οι Ελληνικές απώλειες ήταν συνολικά 265 νεκροί και 1.968 τραυματίες. Στις μάχες στα υψώματα Κιλκίς-Λαχανά εναντίον των Βουλγάρων ο Ελληνικός στρατός είχε 8.500 νεκρούς και τραυματίες. 

Μετά από αυτή την πολύνεκρη μάχη ο Ελληνικός στρατός προευλάνει ακάθεκτος και αφού νικά και πάλι τους Βούλγαρους στην μάχη της Δοϊράνης απελευθερώνει την Ανατολική Μακεδονία (Σιδηρόκαστρο, Σέρρες, Καβάλλα) και φθάνει στα περίχωρα της Δράμας στα τέλη Ιουνίου 1913.

Οι Βούλγαροι υποχωρούν παντού. Στις 30 Ιουνίου 1913 ο Βουλγαρικός τακτικός στρατός που υποχωρεί μαζί με άτακτούς κομιτατζήδες, εισβάλουν στο Δοξάτο και δολοφονούν με μαρτυρικό τρόπο περίπου 650 άμαχους (δηλαδή περίπου το 1/3 του πληθυσμού της πόλης), βάζουν φωτιά και καίνε 240 σπίτια και 80 καταστήματα. Η εικόνα που αντικρύζουν οι Έλληνες απελευθερωτές όταν εισέρχονται στην πόλη είναι η απόλυτη φρίκη. Ο ανταποκριτής της αγγλικής εφημερίδας Daily Telegraph αναφέρει

• "Κατά την είσοδον εις την πόλιν, το πρώτον όπερ προσέπεσεν εις τους οφθαλμούς μου, ήσαν αι αγγέλες κυνών καταβροχθιζόντων ανθρωπίνους σάρκας. Η πόλις τελείως κατεστρεμμένη εφαίνετο έρημως, ως εκ τούτου δε ηναγκάσθην να φωνάξω επανειλημμένως δια να εμφανισθώσι γραίαι τινές εκ των ερειπίων. όλα τα πτώματα ήσαν διάτρητα υπό των λογχών και έφερον ίχνη απίστευτων ακρωτηριασμών. Οι τοίχοι των οικιών είχαν ρυπανθεί από αίματα, εις το ύψος έξι ποδών υπό του εδάφους,τουθ' όπερ εξηγείται, κατά το λέγειν των επιζόντων εκ του ότι τα δυστυχή θύματα δεν είχον σφαγεί αμεσως αλλά εθανατούντο δια λογχισμών..." 

Οι περιγραφές της σφαγής απο πολεμικούς ανταποκριτές εκείνης της εποχής μόνο αισθήματα αποτροπιασμού προξενούν και στην Ελληνική και στην Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Ο Βλαντιμίρ Τορνόφ αποσταλμένος  Ρωσικής εφημερίδας, αφού περιγράφει τις φρικαλέες εικόνες που αντικρύζει αναφωνεί "Δυστυχώς αυτή την σφαγή την έκαναν, Σλάβοι" 

Η Σφαγή της Δράμας. Η Δεύτερη Σφαγή του Δοξάτου 

Η κατάληψη της Ελλάδας απο τους Γερμανούς το 1941, είχε σαν αποτέλεσμα την τριπλή Γερμανική, Ιταλική και Βουλγαρική κατοχή. Η περιοχή ανατολικά του Στρυμόνα παραχωρείται απο τους Γερμανούς στους Βούλγαρους που εγκαθίστανται στην Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη. Ήταν η πιο μαύρη ώρα στην ιστορία της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Οι συνθήκες ζωής ήταν αφόρητες ακόμα με όρους στρατιωτικής κατοχής. Υπάρχουν πολλές και αξιόπιστες μαρτυρίες που αναφέρουν ότι όσοι Έλληνες μπορούσαν να διασχίσουν τον Στρυμόνα και να περάσουν από την Βουλγαρική στην Γερμανική ζώνη θεωρούσαν ότι είχαν γλυτώσει απο την κόλαση. Έως τον Σεπτέμβριο 1941 σύμφωνα με τα αρχεία των αρχών κατοχής περίπου 25.000 άνθρωποι χωρίς καθόλου υπάρχοντα εγκατέλειψαν την Βουλγαρική ζώνη κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία για να βρούν καταφύγιο στην Γερμανική ζώνη.  

Το "Μακεδονικό Γραφείο- Μ.Γ" του Κ.Κ.Ε σε συνεργασία με την "Περιφερειακή Επιτροπή-Π.Ε”, συγκρότησαν ανταρτικές ομάδες με συνολικά περίπου 200 μαχητές. Στο σημείο αυτό οι ιστορικές αναφορές διχάζονται. Είτε η τοπική καθοδήγηση του Κ.Κ.Ε έπεσε θύμα των Βουλγαρικών Μυστικών Υπηρεσιών που έντεχνα την καθοδήγησαν σε μία εκ των προτέρων αποτυχημένη (λόγω του συσχετισμού δυνάμεων) εξέγερση, είτε η τοπική καθοδήγηση του Κ.Κ.Ε υπάκουσε στα κελεύσματα της Τρίτης Διεθνούς που εκείνη την εποχή (έναρξη της Γερμανικής εισβολής στην Σοβιετική Ένωση) πρόετρεπε τους απανταχού κομμουνιστές που ζούσαν στην κατεχόμενη Εύρωπη να δημιουργήσουν και να αντιστασιακά κινημάτα.  Έως σήμερα το επίσημο Κ.Κ.Ε δεν έχει πάρει θέση για τα γεγονότα εκείνης της περιόδου και αρκείται σε επικές περιγραφές της αντίστασης του λαού της Ανατολικής Μακεδονίας εναντίον των δυνάμεων κατοχής. 

Το βέβαιο είναι ότι μία κακο-σχεδιασμένη εξέγερση των καθοδηγούμενων απο το ΚΚΕ, αντάρτικων ομάδων στοίχησε μεν στους Βουλγάρους 104 νεκρούς και 107 τραυματίες αλλά έδωσε την αφορμή που ζητούσαν οι Βουλγαρικές αρχές κατοχής για ένα απίστευτης βιαιότητας αιματηρό όργιο διωγμού του Ελληνικού στοιχείου στην περιοχή της Δράμας. Τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου και τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου, τουλάχιστον 2.000 Έλληνες (σύμφωνα πάντα με τις επίσημες πηγές) θανατώνονται με μαρτυρικό τρόπο στην Δράμα (366-500 νεκροί), το Δοξάτο (350 νεκροί), στην Χωριστή (135 νεκροί) , στα Κύργια (114 νεκροί), στην Προσοτσάνη και το Σιδηρονερο, στην Κορμίτα Σερρών (92 νεκροί), στούς Φιλίππους Καβάλας (30 νεκροί) κ.α. όλοι αυτοί οι άνθρωποι δέν ήταν κομμουνιστές ούτε είχαν λάβει μέρος στην εξέγερση που οργάνωσε το Κ.Κ.Ε. Άπλα έχασαν την ζωή τους με μαρτυρικό τρόπο γιατί ήταν Έλληνες. 

Ιστορικά και Πολιτικά Παράδοξα 

Στην Ελλάδα, και σε πανελλήνια κλίμακα τιμούμε την μνήμη των θυματων της ναζιστικής θηριωδίας στο Δίστομο και τα Καλάβρυτα, τιμούμε τους Έλληνες Εβραίους θύματα του ολοκαυτώματος και πολύ καλα κάνουμε. Αλλά...ελάχιστα γνωρίζουμε επίσης σε πανελλήνια κλίμακα για την σφαγή της Δράμας και τις ανθρωποθυσίες στο Ηρωικό Δοξάτο. Είναι πραγματικά απορίας άξιο, είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι Έλληγνες (και ειδικά οι νεότεροι) δεν γνωρίζουν καν τις λεπτομέρειες της Βουλγαρικής θηριωδίας στην Ανατολική Μακεδονία. Γιατί; 

• Γιατί οι ιστορικοί δεν αναδεικνύουν αυτό το θέμα. Τα κράτη έχουν συνέχεια και το Βουλγαρικό κράτος βαρύνεται με απάνθρωπες σφαγές στην Ανατολική Μακεδονία με αποκορύφωμα τις σφαγές εναντίον αμάχων στο Δοξάτο και την Δράμα. Ζήτησαν ποτέ οι Βουλγαρικές κυβερνήσεις οποιασδήποτε ιδεολογικής θέσης (δεξιοί, κομμουνιστές, κεντρώοι) συγνώμη για αυτά τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε το Βουλγάρικο κράτος εναντίον αμάχων; ΟΧΙ 
• Γιατί οι πολιτικοί και ιδιαίτερα αυτοί της υπέρ-πατριωτικής δεξιάς που υπεραμύνονται μέχρι δακρύων στο όνομα της Μακεδονίας, δεν αναφέρουν το απλό αλλα αναμφισβήτητο ιστορικό δεδομένο. Οτι η μητρική γλώσσα των περισσοτέρων κατοίκων των Σκοπίων αλλα και καθομιλουμένη γλώσσα στις καθημερινές συναλλαγές είναι τα Βουλγάρικα.  Γιατί δεν ανέδειξαν όλοι αυτοί οι "δεξιοί" υπέρ-πατριώτες  σε όλους τους τόνους και με όλα τα διαθέσιμα μέσα τις ιστορικές ευθύνες της Βουλγαρίας στην δημιουργία του Μακεδονικού προβλήματος; 

Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα υπάρχει στην νεότερη ιστορία και στις ιστορικές καταβολές του “φαίο-κόκκινου" μετώπου. Μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου η Βουλγαρία βρέθηκε στο στρατόπεδο του "υπαρκτού σοσιαλισμού". Ήταν η χώρα παράδειγμα, της συνεπούς πορείας για την μετάβαση στον σοσιαλισμό. Όποιος ιστορικός η πνευματικός άνθρωπος τολμούσε να αναφέρει και να καταγγείλει την εγκληματική στάση της Βουλγαρίας στην Ανατολική Μακεδονία καθ' ολο το χρονικό διάστημα απο το 1912 έως το 1944 κατηγορούνταν αμέσως ώς αντιδραστικός, φασίστας, πολεμοκάπηλος κλπ. Κατανοητό λοιπόν γιατί κανένας ιστορικός που ιδεολογικά βρισκόνταν στον χώρο της αριστεράς δεν τολμούσε να θίξει και να αναδείξει αυτό το θεμα. Μοιραίο αποτέλεσμα,χάθηκε η ιστορική μνήμη για ένα μεγαλό τμήμα του Ελληνικού λαού που στήριζε πολιτικά  και εκλογικά την αριστερά. 

Όμως η Δεξιά τι έκανε; Προνομιακό πεδίο για ιστορική, ιδεολογική και πολιτική κυριαρχία. Γιατί δεν ανέδειξε και συνεχίζει έως και σήμερα να μην αναδεικνύει τις ευθύνες της Βουλγαρίας; Έγιναν ξαφνικά οι σκληρο-πυρηνικοί Δεξιοί, οπαδοί της λήθης και της συναδέλφωσης των λαών; Σίγουρα ΟΧΙ. Ακόμα μία αντίφαση στην μεταπολεμική πολιτική της σκληρό-πυρηνικής Δεξιάς. Όποιος έχει μελετήσει τα ιστορικά ντοκουμέντα της περιόδου μετά τον εμφύλιο, θα εντοπίσει πάρα πολλές παρόμοιες αντιφάσεις. Παραδειγματικά, ο μετέπειτα δικτάτορας Γ. Παπαδόπουλος ως στρατοδίκης στην πρωτη δίκη του Ν. Μπελογιάννη αρνείται να ψηφίσει την επιβολή θανατικής ποινής στον κομμουνιστή ηγέτη και μειοψηφεί. Ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός που είτε διαψεύδεται είτε αποσιωπάται απο την αριστερά (το αρνείται η Έλλη Παππά στις συνεντεύξεις που δίνει κατά την διάρκεια της μεταπολίτευσης, ενώ στην κλασική ταινία "Ο Άνθρωπος με το Γαρύφαλλο" δεν αναφέρεται). 

Για αυτή την στάση του Γ. Παπαδόπουλου ίσως έχουμε την ευκαιρία να τοποθετηθούμε στο μέλλον. Σίγουρα δεν ήταν αποτέλεσμα, της πίστης του μετέπειτα δικτάτορα στις αρχές της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της ελεύθερης και ανεπηρέαστης δίκης. Προς το παρόν απλά μπορούμε να αναφέρουμε ότι η εκτέλεση του Ν. Μπελογιάννη εξυπηρέτησε απόλυτα και ταυτόχρονα και τα σχέδια της αντιδραστικής άκρας δεξιάς, που ήθελε να απομακρύνει την κέντρο-αριστερή κυβέρνηση συνασπισμού του Ν. Πλαστήρα απο την εξουσία αλλά και του ΚΚΕ που φοβόνταν οτι οι μετριοπαθείς ψηφοφόροι της αριστεράς θα ταυτίζονταν τελικά πολιτικά με τον Ν. Πλαστήρα και την ΕΠΕΚ που προωθούσε με συνέπεια και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα ειρηνεύσεως που σιγά-σιγά έκλειναν τις πληγές του εμφυλίου. 

Ο θάνατος του Ν. Μπελογιάννη νομιμοποιεί πολιτικά  στην συνείδηση αυτών των μετριοπαθών αριστερών ψηφοφόρων, το σύνθημα του ΚΚΕ, “Τι Παπάγος, Τι Πλαστήρας". Με αυτό το σύνθημα και σε καθεστώς δικαιολογημένης συναισθηματικής φόρτισης πείθονται να στρέψουν την πλάτη τους στον Ν. Πλαστήρα και να στηρίξουν τα ψηφοδέλτια της ΕΔΑ που δεν έχουν καμμία τύχη λόγω του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος. Στερούν όμως με αυτήν την επιλογή τους πολύτιμες ψήφους από την δημοκρατική παράταξη και δίνουν μία συντριπτική εκλογική νίκη στον ηγέτη της Δεξιάς Α. Παπάγο. 

Άραγε, δεν αξίζει αυτό το έμμεσο εκλογικό δώρο του "Ζαχαριαδικού ΚΚΕ" προς τον Α. Παπάγο ένα απλό αντάλλαγμα. Π.χ., μία έμμεση άφεση αμαρτιών για τις Βουλγαρικές θηριωδίες στην Ανατολική Μακεδονία. Μην ξεχνάμε ποτέ και αυτο δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Το Ελληνικό μετεμφυλιοπολεμικό κράτος των κυβερνήσεων Α. Παπάγου και Κ. Καραμανλή (τότε δηλαδή που τα γεγονότα ήταν πρόσφατα και η ιστορική μνήμη ζωντανή) δεν ζήτησε ποτέ από την "Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας”, ούτε πολεμικές αποζημιώσεις αλλά ούτε και το ελάχιστο ηθικό τίμημα, δηλαδή την τιμωρία των φυσικών αυτουργών αυτών των σφαγών, δεν απαίτησα και δεν πήρε ούτε κάν μία συγνώμη. Αυτή είναι η αλήθεια. Ποτέ κανένας Βούλγαρος κρατικός αξιωματούχος δεν επισκέφθηκε το Δοξάτο για να τιμήσει τα θύματα της Βουλγάρικης θηριωδίας σε αντίθεση με τους εκπροσώπους του Γερμανικού κράτους που επισκέπτονται τόπους θυσίας σε όλη την Ελλάδα και δημόσια αποτίουν φόρο τιμής στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. 

Πώς είναι λοιπόν δυνατόν η "υπέρ-πατριωτική και σκληρο-πυρηνική"  δεξιά να αναδείξει διαχρονικά τις ευθύνες της Βουλγαρίας στο Μακεδονικό και στα εγκληματα πολέμου που έγιναν κατά την διάρκεια της Βουλγαρικής κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία όταν έχει εμπράκτως συναινέσει από την εποχή του "υπαρκτού" σοσιαλισμού στην άφεση αμαρτιών.

Επίλογος 

Πριν λίγες ημέρες, στις 30 Ιουνίου ήταν η θλιβερή επέτειος της πρώτης σφαγής των Ελλήνων απο τους Βούλγαρους στο Δοξάτο της Δράμας. Πουθενά καμμία αναφορά, σε κανένα ΜΜΕ πανελλήνιας εμβέλειας. Λες και δεν χάθηκαν άνθρωποι, λες και δεν καταστράφηκαν ζωές, λες και δεν έγινε τίποτε. Εμπάργκο και σιωπή. Εμείς οι "παλαιο-ελλαδίτες" λέμε μία παροιμία για τους αδικοχαμένους "πήγε σαν το σκυλί στ' αμπέλι”.