Υποστηρίξαμε ότι όντως θα εμφανιζόταν μεγάλο πρόβλημα αλλά το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα είχε τις άμυνες (επειδή είχε προετοιμαστεί από την χρηματοπιστωτική κρίση 2008-2009) για να αντιμετωπίσει τις δραματικές επιπτώσεις της πανδημίας. Τότε και η δική μας ευοίωνη άποψη (τραγικά μειοψηφούσα)  αλλά και σενάρια καταστροφής (συντριπτική πλειοψηφία), ήταν απλά θεωρητικές προβλέψεις. Μετά από επτά περίπου μήνες ποια από αυτές τις δύο εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις έχει δικαιωθεί; Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 

Dow Jones

Ο πιό γνωστός χρηματιστηριακός δείκτης παγκοσμίως. Κατέγραψε στις 12 Φεβρουαρίου ιστορικό υψηλό κλείσιμο με 29.551,42 μονάδες. Αμέσως μετά, λόγω και της εμφάνισης της πανδημίας, ξεκίνησε μία συνεχής και μεγάλη πτώση. Στις 23 Μαρτίου 2020 αυτή η πτώση έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο περιόδου με κλείσιμο συνεδρίασης στις 18.591,93 μονάδες. Στις 31 Αυγούστου ο Dow Jones έκλεισε στις 28.430,05 μονάδες. Δηλαδή ο Dow Jones έχει καλύψει τις περισσότερες από τις απώλειες που προκάλεσε η πανδημία και τείνει να επαναπροσεγγίσει τα ιστορικά υψηλά της εποχής προ της πανδημίας. 

S & P 500 

Για πολλούς αναλυτές ο S & P 500 είναι ο πιο σημαντικός χρηματιστηριακός δείκτης. Στις 19 Φεβρουαρίου κατέγραψε το ιστορικό υψηλότερο κλείσιμο, φθάνοντας στις 3.386,15 μονάδες. Αμέσως μετά και λόγω της πανδημίας άρχισε να πέφτει και στις 23 Μαρτίου κατέγραψε το ιστορικά χαμηλότερο κλείσιμο περίοδου στις 2.237,40 μονάδες. Στις 31 Αυγούστου έκλεισε στις 3.500,31 μονάδες, αφού προηγουμένως στις 20 Αυγούστου είχε κλείσει σε νέο ιστορικό υψηλό περιόδου στις 3.508,01 μονάδες. Δηλαδή ο σπουδαιότερος για πολλούς χρηματιστηριακός δείκτης παγκοσμίως, κάλυψε όλες τις απώλειες που προκάλεσε η πανδημία και παρουσιάζει νέα (μικρά προς το παρόν) κέρδη. 

NASDAQ

Δείκτης υψηλής τεχνολογίας. Στις 19 Φεβρουαρίου κλείνει στις 9. 817,18 μονάδες που είναι το ιστορικό υψηλό. Αμέσως μετά και λόγω της πανδημίας υποχωρεί και φθάνει στις 23 Μαρτίου να κλείσει στις 6.860,67 μονάδες. Στις 31 Αυγούστου κλείνει σε νέο ιστορικό υψηλό στις 11.974,37 μονάδες. Δηλαδή έχει καλύψει όλες τις απώλεις της πανδημίας και όπως και ο S & P 500 παρουσιάζει νέα και σημαντικά κέρδη. 

DAX

Ο σπουδαιότερος ευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης είναι ο Γερμανικός δείκτης DAX. Στις 19 Φεβρουαρίου κλείνει στο ιστορικά υψηλό των 13.789 μονάδων, ακολουθεί την φυσιολογική πτωτική πορεία λόγω της πανδημίας για να φθάσει στο ιστορικά χαμηλότερο κλείσιμο περιόδου στις 18 Μαρτίου όταν κλείνει στις 8.441,71 μονάδες. Στις 31 Αυγούστου κλείνει στις 12.945,38 μονάδες. Ήτοι πλησιάζει στα προ της πανδημίας ιστορικά υψηλά επίπεδα. 

Nikkei 225

Στην Ασία η πανδημία εμφανίζεται πιο νωρίς. Ο δείκτης Nikkei 225 του χρηματιστηρίου του Τόκιο κλείνει στα ιστορικά υψηλά στις 24.083,51 μονάδες στις 20 Ιανουαρίου. Ακολουθεί η φυσιολογική (λόγω πανδημίας) πτώση που κορυφώνεται στις 16 Μαρτίου με το κλείσιμο των 17.002,04 μονάδων. Στις 31 Αυγούστου ο δείκτης Nikkei έκλεισε στις 23.139, 76 μονάδες έχοντας καλύψει (όπως είναι εμφανές) τις περισσότερες απώλειες που προκάλεσε η εμφάνιση της πανδημίας. 

Συμπέρασμα No. 1: Οι μεγαλύτερες χρηματιστηριακές αγορές παγκοσμίως παρουσίαζουν εικόνα κρίσης και κατάρρευσης όταν παρουσιάζεται η πανδημία. Σύντομα όμως αυτή η εικόνα σταθεροποιείται και σήμερα έχουν καλύψει σχεδόν όλες τις απώλειες. Η βάσιμη πλέον ελπίδα ότι βρισκόμαστε κοντά στο εμβόλιο που θα αντιμετωπίσει δραστικά την πανδημία και θα επαναφέρει την κανονικότητα στην οικονομία, λειτουργεί καταλυτικά για αυτή την άνοδο. Η ίδια περίπου συμπεριφορά (με ηπιότερη τάση ανάκαμψης) καταγράφεται και στα υπόλοιπα διεθνή χρηματιστήρια. 

Συμπέρασμα Νο.2: Δύο(2) κομβικής σημασίας γεγονότα. 

• Γεγονός Νο.1. Η εταιρεία υψηλής τεχνολογίας Aplle ξεπερνά τον Αύγουστο σε χρηματιστηριακή αξία τα 2 τρισ. USD. Ταυτόχρονα η χρηματιστηριακή αξία των πέντε (5) μεγαλύτερων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας των ΗΠΑ ξεπερνά τον Αύγουστο τα 7.5 τρισ. USD. Αναλυτικά Apple 2,13 τρισ. USD, Microsoft 1,73 τρισ. USD, Amazon 1,70 τρισ. USD, Alphabet (Google) 1,11 τρισ. USD, Facebbok 0,83 τρισ. USD. Για να αντιληφθούμε τα μεγέθη. Η Ιαπωνία το 2019 ηταν η 3η μεγαλύτερη εθνική οικονομία παγκοσμίως με συνολικό ΑΕΠ περίπου 5,2 τρις USD. 
• Γεγονός Νο.2. Την ίδια χρονική στιγμή η πάλαι ποτέ κραταία Exxon-Mobil αποβαλλεται από τον υπολογισμό του χρηματιστηριακού δείκτη Dow Jones και αντικαθίσταται απο την εταιρεία παραγωγής λογισμικού salesforce. (ΣΣ: Στον υπολογισμό του Dow Jones απέμεινε μόνο η Chevron). Σημείο των καιρών που η εμφάνιση της πανδημίας επιτάχυνε. Αυτό το γεγονός προκύπτει ως μοιραία συνέπεια δύο αλληλένδετων παραμέτρων. Οι καταναλωτές "πιέζουν" το πετρέλαιο, αφού το θεωρούν υπεύθυνο για την ρύπανση του περιβάλλοντος και το φαινόμενο της  κλιματικής αλλαγής, ενώ την ίδια ώρα οι πετρελαϊκοί γίγαντες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της νέας εποχής και να μετατραπούν σε παραγωγούς πράσινης ενέργειας. Συνεπώς χάνουν εταιρικά κέρδη, κεφαλαιοποίηση και τελικά αποβάλλονται από τον υπολογισμό του Dow Jones, δηλαδή χάνουν το δικαίωμα συμμετέχουν στην διαμόρφωση του τοπίου της νέας οικονομικής πραγματικότητας. 

Απολύτως αντικειμενικά οι νομισματικές πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης που εφάρμοσαν εκείνη την περίοδο (εμφάνιση της πανδημίας) οι κεντρικές τράπεζες κύρια των ΗΠΑ και της ΕΕ, αλλά και των υπόλοιπων μεγάλων οικονομικών δυνάμεων, λειτούργησαν σταθεροποιητικά για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα στην πρώτη και πιο κρίσιμη φάση της εμφάνισης της πανδημίας και του συνεπακόλουθου οικονομικού σοκ. Είναι η εποχή που οι κεντρικές τράπεζες δανείζουν αφειδώς για να σταματήσουν την καταβαράθρωση χρηματιστηριακών και ομολογιακών αξιών και την συνεπακόλουθη χρεοκοπία και κλείσιμο τραπεζών και επιχειρήσεων. 

Στην συνέχεια και όταν επανήλθε η ψυχραιμία έγινε φανερή μία αυταπόδεικτη, αυτονόητη και απλή αλήθεια, που στην αρχή ελάχιστοι αξιολογούσαν. Το βασικό διακύβευμα της εποχής το οποίο προκαλούσε  την συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας (και το φαινόμενο της μεγάλης ύφεσης), δεν ήταν κάποιο συστημικό πρόβλημα της οικονομίας, αλλά η αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας μέσω ενός εμβολίου. 

Αυτόματα αρχίζει και η ανάκαμψη στις χρηματαγορές αφού όλοι πλέον αρχίζουν να πείθονται οτι το 2021 η ανθρωπότητα θα έχει μάλλον στην διάθεση της περισσότερα του ενός αποτελεσματικά εμβόλια εναντίον της πανδημίας. Σε αυτό το κρίσιμο διάστημα για την εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας, οι ενεργειακές εταιρείες και ολιγαρχικά καθεστώτα που βασίζουν την ισχύ τους στο πετρέλαιο, δοκιμάζονται και βαθμιαία χάνουν την πρωτοκαθεδρία τους στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι.(σ.σ.: πχ Exxon-Mobil, Κουβέϊτ).

 Άλλοι τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες, δικτύων-επικοινωνίας και υπολογιστικών συστημάτων, αναδεικνύονται και γίνονται απαραίτητες για την νέα καθημερινότητα και τις νέες εργασιακές και κοινωνικές μορφές που αυτή έχει δημιουργήσει και οι οποίες απ' ό,τι φαίνεται ήρθαν για να μείνουν ακόμα και μετά την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας. 

Στο παρασκήνιο και όταν η προσοχή της κοινής γνώμης ήταν στραμένη στην πανδημία, η αντιπαράθεση των υπερ-δυνάμεων για την διατήρηση και επέκταση του τεχνολογικού ιμπεριαλισμού κορυφώθηκε. (ΣΣ: Μάχη ΗΠΑ & ΕΕ εναντίον Κίνας και Huawei για τα εθνικά δίκτυα  5G). 

Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμο να τονίσουμε ότι δεν πιστεύουμε ότι η παγκόσμα τουριστική βιομηχανία θα πληγεί ανεπανόρθωτα και καθοριστικά από την πανδημία. Σίγουρα οι συνθήκες αυτή την χρονική στιγμή είναι αποτρεπτικές για ταξίδια και διακοπές και τα ετήσια τουριστικά έσοδα δοκιμάζονται δραματικά αλλά οι καταναλωτικές ταξιδιωτικές συνθήκες θα επανέλθουν στα προηγούμενα standrard όταν κυκλοφορήσει το εμβόλιο. 

Ο ενεργειακός κλάδος θα είναι ένας από τους μόνιμα και πραγματικά χαμένους  τομείς της παγκόσμιας οικονομίας αφού οι κοινωνίες της Δύσης αντιλήφθηκαν με τον πιο σκληρό και δύσκολο τρόπο ότι η αλόγιστη χρήση πετρελαίου έχει τραγικά αποτελέσματα, ενώ ταυτόχρονα οι νέες κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες μειώνουν την κατανάλωση καυσίμων. (σ.σ.: Αυτή η νέα ενεργειακή πραγματικότητα που τώρα αναδεικνύεται, δικαιολογεί και ερμηνεύει κατακλυσμιαίες γεω-πολιτικές μεταβολές που συνέβησαν σταδιακά τα προηγούμενα χρόνια όπως π.χ. η αποχώριση των ΗΠΑ από πολλά κρίσιμα θέατρα παγκόσμιας αντιπαράθεσης. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο θέμα που θα μας απασχολήσει λεπτομερειακά στο μέλλον). 

Όλα τα παραπάνω είχαν επισημανθεί ως θεωρητικά δεδομένα και προβλέψεις σε προηγούμενα άρθρα μας. Τα γεγονότα πλέον μας δικαιώνουν και αφαιρούν επιχειρήματα από την εκστρατεία του φόβου που είχαν κηρύξει τα γεράκια της παγκόσμιας ακροδεξιάς τα οποία στην Ελλάδα βρήκαν πρόθυμους συμμάχους και στον άλλο πόλο του φαιό-κόκκινου μετώπου, τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α και στην ΜΕ.Ρ.Α 25. 

Είναι βέβαιο ότι όλες αυτές οι ανακατατάξεις θα δημιουργήσουν ανθρώπινα θύματα και τραγωδίες που δεν πρέπει να μας αφήσουν αδιάφορους και ασυγκίνητους. Στον κοινωνικό χώρο των θυμάτων της πανδημίας στρέφεται τώρα η ακροδεξιά για να κερδίσει οπαδούς είτε με ρητορική εναντίον της παγκοσμιοποίησης είτε με εκστρατείες εναντίον του εμβολίου. Αλλά πρόκειται για αγώνα οπισθοφυλακών αφού η γενική εικόνα είναι όπως ακριβώς την περιγράψαμε παραπάνω. Η παγκόσμια οικονομία σώθηκε από την ανεπανόρθωτη καταστροφή και πλέον ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον περιμένοντας την κυκλοφορία του εμβολίου που θα δώσει τέλος στον εφιάλτη. Έως τότε, τοίχο - τοίχο, μην μας βρει καμιά αδέσποτη.