ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Το ποδόσφαιρο νίκησε τον καπιταλισμό

Το ποδόσφαιρο νίκησε τον καπιταλισμό

04:19 - 26 Απρ 2021
Τον Φεβρουάριο 2021 η NETFLIX κυκλοφόρησε ένα ντοκιμαντέρ για την ζωή του Πελέ. Σχεδόν όλοι όσοι το έχουν δεί συμφωνούν ότι πρόκειται για μία εξαιρετική κινηματογραφική δουλειά, με έντονες πολιτικο-κοινωνικές αναφορές.

 

Βασικός αφηγητής είναι ο ίδιος ο Πελέ που μαζί με διάσημους συμπαίκτες του αλλά και άλλες επιφανείς (πολιτικούς, προπονητές, δημοσιογράφους) προσωπικότητες εκείνης της εποχής, αφηγούνται τις στιγμές-ορόσημο της ζωής του μεγαλύτερου ποδοσφαιριστή που γνώρισε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

 

Σε αρκετές από τις σκηνές του ντοκιμαντέρ ο Πελέ δεν διστάζει να αποκαλύψει το πρόβλημα κινητικής αναπηρίας από το οποίο πάσχει εδώ και μερικά χρόνια και το οποίο τον αναγκάζει να κινείται με αναπηρικό καροτσάκι. Το ντοκιμαντέρ τελειώνει με τον Πελέ καθισμένο σε αναπηρική καρέκλα, να αναπολεί σκεπτικός την ζωή του, χτυπώντας ρυθμικά τα χέρια του (προσπαθεί να παίξει ταμπούρλο) σε ένα κασελάκι λούστρου. 

 

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και σύμφωνα πάντα με την δική του περιγραφή, ο Πελέ ξεκίνησε την ζωή του. Έφηβος και με ένα κασελάκι λούστρου σε κάποια φαβέλα επαρχιακής βραζιλιάνικης πόλης, προσπαθούσε να κερδίσει κάποια ελάχιστα χρήματα που θα ενίσχυαν το πενιχρό οικογενειακό εισόδημα. 

 

Μελόδραμα και σκηνοθετικό εύρημα, πιθανόν, αλλά δεν πρέπει να διαφέρει και πολύ από την βραζιλιάνικη πραγματικότητα της δεκαετίας του ’50, τότε που εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθούσαν σε συνθήκες πραγματικά άθλιες να επιβιώσουν. 

 

Ο Πελέ επιβίωσε και μέσα από το ποδόσφαιρο πέτυχε να αλλάξει την ζωή του. Η επιτομή του "μύθου του καπιταλισμού", όλοι οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία και την δυνατότητα να αλλάξουν την ζωή τους.  

 

Στον μεταπολεμικό κόσμο η διάδοση του ποδοσφαίρου είναι ένα μοναδικό κοινωνικό φαινόμενο. Πολλοί κοινωνιολόγοι, φιλόσοφοι και πολιτικοί έχουν προσπαθήσει να βρούν και να αναλύσουν τα αίτια της τεράστιας και ολοένα αυξανόμενης λαϊκής αποδοχής που απολαμβάνει το ποδόσφαιρο. Στο συγκεκριμένο ντοκυμαντέρ αυτή η δύσκολη ερώτηση παίρνει εύκολα απάντηση μέσα από την διαδρομή ζωής και την ανάδειξη της ποδοσφαιρικής αξίας του Πελέ. 

 

Το ποδόσφαιρο δεν είναι ταξικό και ρατσιστικό άθλημα. Για να παίξουν οι άνθρωποι ποδόσφαιρο δεν χρειάζονται ακριβό εξοπλισμό και πανάκριβες αθλητικές εγκαταστάσεις, ενώ ποδοσφαιριστές μπορούν να γίνουν όλοι οι άνθρωποι οποιασδήποτε φυλής και χρώματος, μαύροι, λευκοί, κίτρινοι, κοντοί, ψηλοί, σωματώδεις, αδύνατοι, ακόμα και αυτοί που δεν εφαρμόζουν τις επιταγές της υγιεινής διαβίωσης και διατροφής για να αποκτήσουν υψηλές αθλητικές δυνατότητες. 

puskas

 

Ο καλύτερος ίσως επιθετικός του παγκόσμιου ποδοσφαίρου ο περίφημος "Καλπάζων Συνταγματάρχης”, ο  Φέρεντς Πούσκας  ήταν ένας κοντόχοντρος άνθρωπος που έπαιρνε εύκολα βάρος γιατί του άρεσε το καλό φαγητό. 

 kruijjf

Ο καλύτερος ευρωπαίος ποδοσφαιριστής ο "Ιπτάμενος Ολλανδός" Γιόχαν Κρόϊφ ήταν μανιώδης καπνιστής ενώ ο τεράστιος σοβιετικός τερματοφύλακας Λεβ Γιασίν δήλωνε "ένα τσιγάρο πριν τον αγώνα για να καλμάρουν τα νεύρα και ένα ποτό για να σφίξουν οι μύες". 

 

jasin

Οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του ποδοσφαίρου δεν είναι υπέρ-αθλητές αλλά οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που έχουν και αυτοί τα ελαττώματα των απλών ανθρώπων.

 

Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά που προσδίδουν στο ποδόσφαιρο αυτή την τεράστια λαϊκή αποδοχή, το αναγορεύουν ταυτόχρονα σε φόβητρο των αυταρχικών καθεστώτων που προσπαθούν να προσεταιρισθούν τα ποδοσφαιρικά είδωλα, ώστε στην συνέχεια να τα χρησιμοποιήσουν για προπαγανδιστικούς σκοπούς. Όταν όμως δεν το πετυχαίνουν διώκουν τα είδωλα γιατί τα φοβούνται. 

 

Ο Χίτλερ δεν συμπαθεί το ποδόσφαιρο και προτιμά τους αγώνες στίβου όπου κυριαρχούν οι ξανθοί άριοι, βλέπετε η Μπάγερν Μονάχου, ο μεγαλύτερος γερμανικός ποδοσφαιρικός συλλογος είχε πρόεδρο Εβραίο (Κ.Λαντάουερ). 

 

Ακόμα και η δική μας στρατιωτική δικτατορία ανοίγει μέτωπο με την λαοφιλέστερη ελληνική ποδοσφαιρική ομάδα, τον Ολυμπιακό γιατί δεν μπορεί να ελέγξει τους φιλάθλους του. Διώχνει από την χώρα τον προπονητή-αναμορφωτή των ερυθρόλευκων τον Μ. Μπούκοβι γιατί είναι Ούγγρος, άρα κομμουνιστής, ενώ στην μνήμη των φιλάθλων έχει μείνει η στιγμή που ο Παττακός σε ένα αγώνα Παναθηναϊκου-Ολυμπιακού διακόπτει αυθαίρετα και χωρίς να έχει δικαίωμα τον αγώνα και καλεί τον αρχηγό του Ολυμπιακού Γ. Σιδέρη, για να του κάνει παρατήρηση επειδή αγωνίζεται σκληρά. Ο αρχηγός των ερυθρόλευκων δεν "μασάει" διαφωνεί δημόσια και ανταπαντά στον Σ.Παττακό. 

sideripattak

 

Τα πρόσφατα γεγονότα είναι γνωστά. Οι ιδιοκτήτες των πλουσιότερων ευρωπαϊκών ομάδων, δηλαδή golden boys αμερικανικών fund, Άραβες Κινέζοι και Ρώσοι ολιγάρχες και 2 κρατικές (επειδή είναι υπερ-χρεωμένες στο κράτος) ισπανικές ομάδες, με την χρηματοδότηση της JP Morgan, της μεγαλύτερης τράπεζας παγκοσμίως, αποφάσισαν να σφετερισθούν ένα ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό θέσμο, το Champion League και να τον μετατρέψουν σε ένα κλειστό εσωτερικό πρωτάθλημα με τεράστια τηλεοπτικά έσοδα. 

Το ευρωπαϊκό οπαδικό κίνημα ξεσηκώθηκε εναντίον αυτής της απόφασης. Το σύνολο των οπαδών των ομάδων αυτής της κλειστής league αλλά και σχεδόν όλων των υπόλοιπων μεγάλων ευρωπαίων ομάδων αρνήθηκαν να αποδεχθούν αυτή την νέα πραγματικότητα και στήριξαν εξαναγκαστικά την διεφθαρμένη ηγεσία της UEFA. Τα πρώτα ρήγματα έγιναν φανερά από τις πρώτες ώρες. Οι πανίσχυρες πρωταθλήτριες Γερμανίας (Μπάγερν Μονάχου) και Γαλλίας (Παρί Σεν Ζερμέν) αρνήθηκαν να ενταχθούν σε αυτή την κλειστή league, ενώ οι κυβερνήσεις Γαλλίας και Μ. Βρετανίας τοποθετήθηκαν με κάθετο τρόπο εναντίον της νέας πραγματικότητας. 

 

Τελικά την λύση την έδωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόις Τζόνσον, που αντιλήφθηκε αμέσως ότι η οπαδική αντίδραση διέθετε τεράστια λαϊκή απήχηση και δυναμική. Η κυβέρνηση της Μ. Βρετανίας απείλησε ευθέως τις Βρετανικές ομάδες που είχαν ανακοινώσει ότι θα συμμετείχαν στην νέα κλειστή league, ότι θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με αύξηση της φορολογίας και νέους πολύ αυστηρότερους εργασιακούς κανόνες για τους αλλοδαπούς ποδοσφαιριστές που είχαν στην δύναμη τους. Τα golden boys των Αγγλικών ομάδων Liverpool, Arsenal, Tottenham, Manchester United, ο Άραβας κροίσος της Manchester Citi και ο Ρώσος ολιγάρχης της Chelsea, μέτρησαν κέρδη και ζημιές και αποχώρισαν αμέσως απο την νεα πραγματικότητα. Η κλειστή league διαλύθηκε σε ένα απόγευμα. 

 

Η ταφόπλακα ανακοινώθηκε την Παρασκευή στις 23 Απριλίου από τον χρηματοδότη του εγχειρήματος την μεγαλύτερη και ισχυρότερη τράπεζα παγκοσμίως την JP Morgan, η οποία αφού απολογήθηκε και ζήτησε συγνώμη από την ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική κοινότητα για την οικονομική στήριξη που πρόσφερε στην κλειστή league, δήλωσε "Πήραμε το μάθημα μας”.

 

Υπάρχει άλλο αντίστοιχο παράδειγμα στην παγκόσμια ιστορία; Ένας από τους πιο ισχυρούς πυλώνες του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, μία παγκόσμια τράπεζα (όπως η JP Morgan), να ομολογεί δημόσια την μεταμέλεια της, να υποχωρεί και να δηλώνει ότι δεν θα το ξανακάνει. Μάλλον ΟΧΙ. 

 

Ούτε τότε που το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα ήταν πανίσχυρο και δήλωνε αυτάρεσκα "No Pasaran" (Δεν θα περάσουν), δεν είχε συμβεί αντίστοιχο γεγονός.

 

Το συμπέρασμα είναι προφανές. 

 

Σε διεθνές επίπεδο η πρώτη νίκη του λαϊκού παράγοντα επί του απόλυτου εκπρόσωπου του καπιταλισμού, επιτυγχάνεται από το οπαδικό ποδοσφαιρικό κίνημα, δηλαδή από τον εκφραστή του πιο μαζικού κοινωνικού φαινομένου της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. 

 

Ίσως αυτό το συμπέρασμα φαντάζει ιστορικά, φιλοσοφικά και πολιτικά αφελές αλλά ήδη είναι μία πραγματικότητα. Οι πιο σκληροί, ανάλγητοι και χυδαίοι καπιταλιστές ηττήθηκαν από την αντίδραση του μαζικού ποδοσφαιρικού οπαδικού κινήματος. Πήρανε το μάθημα τους.

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.