Όλες οι  αναλύσεις συμφωνούν ότι η βασική αιτία της διόρθωσης θα είναι η άνοδος των επιτοκίων που θα ανακοινώσουν οι κεντρικές τράπεζες τους επόμενους μήνες σε συνδυασμό με τις ήδη πολύ υψηλές τιμές των μετοχών και την μακροχρόνια (από την άνοιξη 2020) ανοδική χρηματιστηριακή κούρσα που κάποια στιγμή θα σταματήσει. 

Κατ’ αρχήν οι χρηματιστηριακές προβλέψεις για διόρθωση είναι εξ ίσου ορθές με την πρόβλεψη «Όλοι θα πεθάνουμε». Σίγουρα κάποια στιγμή θα προκύψει το μοιραίο,  το πρόβλημα είναι πότε θα πεθάνουμε και αυτό δεν το γνωρίζει κανένας όπως ακριβώς καμία από αυτές τις χρηματιστηριακές αναλύσεις δεν απαντά στο πρόβλημα πότε θα γίνει η απολύτως φυσιολογική διόρθωση των τιμών. 

Ας προσεγγίσουμε λοιπόν το πρόβλημα νηφάλια. Στο προηγούμενο ακριβώς άρθρο μας είχαμε αναφέρει τον λόγο για τον οποίο οι κεντρικές τράπεζες δεν θα αυξήσουν τουλάχιστον στο ορατό μέλλον τα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων. Δηλαδή θα συνεχίσουν τα προγράμματα «Ποσοτικής Χαλάρωσης» (QE) που εφάρμοσαν από την αρχή της πανδημίας για να ενισχύσουν την οικονομία. Η άνοδος και παραμονή του πληθωρισμού σε ένα λογικό επίπεδο (περίπου 2%) είναι το ζητούμενο από τις κεντρικές τράπεζες για να εξαναγκασθούν οι μεγάλο-καταθέτες να αποχωρίσουν από την ασφάλεια της έντοκης κατάθεσης και των κρατικών ομολόγων και να επωμισθούν επιχειρηματικό ρίσκο, επενδύοντας σε project που θα προσφέρουν μία καλή απόδοση. 

Σχηματικά, οι κεντρικές τράπεζες «εκβιάζουν» τους μεγάλο-καταθέτες με το δίλημμα. Είτε να υποστούν σίγουρες απώλειες από τον συνδυασμό  αρνητικά επιτόκια-πληθωρισμός είτε να κερδίσουν επενδύοντας σε επιχειρηματικά project, δηλαδή να χρηματοδοτήσουν την οικονομία . 

Δύο πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν αυτή την εβδομάδα, επιβεβαίωσαν αυτή την άποψη. 

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ στην τελευταία συνεδρίαση (9/9) αποφάσισε να συνεχίσει με μειωμένους ρυθμούς το έκτακτο πρόγραμμα PEPP. Ξεκαθαρίσθηκε όμως ότι οι μειωμένοι ρυθμοί, δηλαδή μικρότερες αγορές ομολόγων δεν είναι πολιτική σταδιακής απόσυρσης των μέτρων στήριξης (the lady isn’t tapering) αλλά «επαναρρύθμισης» (recalibration), προκειμένου να επαρκέσουν έως τον Μάρτιο 2022 (προγραμματισμένη ημερομηνία λήξης του προγράμματος PEPP) τα 510 δις euro που έχουν απομείνει από τα 1,85 τρις euro (συνολικός προϋπολογισμός προγράμματος PEPP). Δηλαδή, από εδώ και πέρα οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ θα είναι περίπου 70 δις euro/μηνιαίως (έως τον Αύγουστο ήταν περίπου 80 δις  euro/μηνιαίως). Τέλος το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ διατύπωσε την ικανοποίηση του για την ανάκαμψη στην Ευρωζώνη που τρέχει με 5% (πρόβλεψη Ιουνίου 4,6%) επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι ο πληθωρισμός παρά την πρόσκαιρη άνοδο (2,2%) θα σταθεροποιηθεί μεσοπρόθεσμα σε επίπεδα μικρότερα του επιθυμητού στόχου του 2% (2022 1,7% και 2023 1,5%). 

Εκεί βρίσκεται και η ουσία των θέσεων της ΕΚΤ. Όσο ο πληθωρισμός δεν είναι ελάχιστα πάνω από τον επιθυμητό στόχο του 2%, η ΕΚΤ θα εφαρμόζει είτε έκτακτες (πρόγραμμα PEPP) είτε μόνιμες (πρόγραμμα APP) νομισματικές πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης (QE) που θα στηρίζουν την οικονομία και στις οποίες τα χαμηλά (μηδενικά επιτόκια) θα έχουν κυρίαρχη θέση. 

Μία ημέρα μετά, ανακοινώθηκε στην Αθήνα ότι ολοκληρώθηκε με επιτυχία η ιδιωτικοποίηση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, δηλαδή της θυγατρικής εταιρείας της ΔΕΗ με αντικείμενο την διαχείριση των δικτύων διανομής. Μειοδότης αναδείχθηκε το αυστραλιανό Fund Macquarie με τίμημα ρεκόρ 2,116 εκατ. euro. Σίγουρα δεν υπάρχει κάποια κρυφή συνομωσία που συνδέει τα δύο γεγονότα. Σίγουρα όμως τα δύο γεγονότα συνδέονται λογικά. 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το Fund Macquarie διαχειρίζεται επενδύσεις και κεφάλαια συνολικής αξίας 370 δισ. euro με καθαρές ετήσιες αποδόσεις 1,16 δις euro. Πολύ μικρή απόδοση περίπου 0,31%. Ήταν λοιπόν πολύ λογικό να προσφέρει το Macquarie ένα τίμημα ρεκόρ για μία εν λειτουργία παραγωγική εταιρεία που την 4-ετία 2021-2024 θα έχει σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία εγγυημένες εισπράξεις 3,14 δισ. euro. 

Σε απλά Ελληνικά οι Αυστραλοί του  Macquarie ανάλυσαν την διεθνή οικονομική συγκυρία. Η ορθολογιστική και αντικειμενική σκέψη οδήγησε σε συμπεράσματα περίπου ταυτόσημα με όσα προαναφέρθηκαν. Ήταν σχεδόν μονόδρομος η επιλογή να βγουν στην διεθνή αγορά και να ψάξουν για επικερδή πραγματικά και εν λειτουργία project όπως ο ΔΕΔΔΗΕ. Γι’ αυτό δεν διακινδύνεψαν να αποτύχουν, πλήρωσαν «κάτι» παραπάνω για να είναι βέβαιοι ότι θα μηδενίσουν τις πιθανότητες να χάσουν τον διαγωνισμό. 

Συμπέρασμα. Η διεθνής οικονομική συγκυρία εξελίσσεται θετικά με συνέπεια, ευεργετικά αποτελέσματα για την Ελληνική οικονομία. Το πρόβλημα της κυβέρνησης είναι ότι αυτές ακριβώς οι θετικές εξελίξεις πρέπει να «περάσουν» όσο το δυνατόν γρηγορότερα στην καθημερινότητα των πολιτών. 

Ουσιαστικά η κυβέρνηση παίζει άμυνα για να αντιμετωπίσει με τις λιγότερες απώλειες αρνητικές καταστάσεις όπως πχ η πρόσκαιρη άνοδος του πληθωρισμού και ταυτόχρονα δίνει αγώνα δρόμου για να μετατρέψει τα θετικά μακρό-οικονομικά αποτελέσματα της ευνοϊκής διεθνούς συγκυρίας σε πολιτικές παροχών, που θα βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο μεγάλων στρωμάτων της Ελληνικής κοινωνίας. Αν η κυβέρνηση κερδίσει αυτό το στοίχημα θα έχει εξασφαλίσει και την πολιτική συνεπώς και την εκλογική ηγεμονία. 

Ο Πρωθυπουργός στα εγκαίνια της ΔΕΘ εμφανίσθηκε βέβαιος και αισιόδοξος ότι θα κερδίσει αυτή την μάχη. Πιστεύει ότι η καθοριστική και νικηφόρα εφεδρεία θα είναι η αναθεώρηση του συμφώνου σταθερότητας που θα του δώσει την άνεση χρόνου και τον άπλετο δημοσιονομικό χώρο να υλοποιήσει όλες εκείνες τις πολιτικές που θα αναδιανέμουν τον παραγόμενο πλούτο στους πολίτες. 

Αυτή είναι η θετική πρόβλεψη γιατί υπάρχει και η αρνητική. Ο διάλογος για την αναθεώρηση του συμφώνου σταθερότητας να μην αρχίσει καθόλου η να αρχίσει και να είναι μακροχρόνιος. Σε αυτή την περίπτωση στην χώρα μας ο παραγόμενος πλούτος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει τις υποχρεώσεις του τρίτου μνημονίου που θα επανέλθει σε ισχύ όταν οι έκτακτες δημοσιονομικές πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα εξ αιτίας της πανδημίας πάψουν να ισχύουν. 

Σίγουρα οι γαλοπούλες δεν θέλουν να έρθουν τα Χριστούγεννα (το παράδειγμα που χρησιμοποίησε ο Πρωθυπουργός για να δείξει ότι η αντιπολίτευση δεν επιθυμεί στην ουσία εκλογές γιατί γνωρίζει ότι θα ηττηθεί). 

Όμως ούτε τα αρνάκια θέλουν να έρθει το Πάσχα, χρονική περίοδο που όλα τα παραπάνω θα έχουν ξεκαθαρίσει, οπότε θα γνωρίζει ο Πρωθυπουργός αν θα διανύσει τον τελευταίο χρόνο της κυβερνητικής του θητείας υλοποιώντας πολιτικές μνημονίου η αναδιανέμοντας το παραγόμενο πλούτο.