ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας
 Απλά Μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας-Μαθ. 10: Η Δύουσα και η Ανατέλλουσα αυτοκρατορία

 Απλά Μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας-Μαθ. 10: Η Δύουσα και η Ανατέλλουσα αυτοκρατορία

03:35 - 01 Σεπ 2022
Σύμφωνα με τις τελευταίες (αναθεωρημένες) προβλέψεις του ΔΝΤ (World Economic Outlook Update, July 2022), στο τέλος του 2022 ο μέσος πληθωρισμός θα έχει φθάσει στις χώρες G-7 και Ε.Ε στο 6,6% (πρόβλεψη Απριλίου 5,7%) και στις αναδυόμενες οικονομίες στο 9.5% (πρόβλεψη Απριλίου 8,7%).

Στην ίδια έκδοση επικαιροποιούνται  και οι θέσεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια ανάπτυξη όπου προβλέπεται ότι το 2022 θα φθάσει στο 3,2% (πρόβλεψη Απριλίου 3,6%) και το 2023 στο 3,6% (πρόβλεψη Απριλίου 2,9%). Αναλυτικά: H ανάπτυξη στις ΗΠΑ θα φθάσει το 2022 στο 2,3% και το 2023 στο 1% (προβλέψεις Απριλίου 3,7% και 2,3% αντίστοιχα). Στην Κίνα το 2022 η ανάπτυξη θα φθάσει στο 3,3% (πρόβλεψη Απριλίου 4,4%) και το 2023 στο 4.6% ενώ για την Ε.Ε η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 2,6% (πρόβλεψη Απριλίου 2,8%).

 

Η ομάδα των αναλυτών του ταμείου αποδίδει τις επί τα χείρω αναθεωρήσεις των προηγούμενων προβλέψεων, αφενός, για το 2022 στις αρνητικές προοπτικές που εμφανίζουν η Κινεζική και η Ρωσική οικονομία, αφετέρου, για το 2023 στις «σκληρότερες» του αναμενομένου νομισματικές πολιτικές (αυξήσεις επιτοκίων, μείωση ρευστότητας), που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες.

 

Τέλος - και το σημείο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, αναλύονται οι επιπτώσεις που θα υπάρξουν στην παγκόσμια ανάπτυξη, εάν μέσα στο 2022 επαληθευτεί το ακραίο δυσμενές σενάριο της μείωσης των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου κατά 30% και της ταυτόχρονης πλήρους διακοπής των ροών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. Σε αυτή την ακραία εξέλιξη,  η παγκόσμια ανάπτυξη θα διαμορφωθεί για το 2022 στο 2.6% και το 2023 στο 2% (σχεδόν μηδενική ανάπτυξη 2023 σε ΗΠΑ και Ε.Ε)

 

Σύμφωνα λοιπόν με όλα τα παραπάνω και παρά τα προβλήματα που προκαλούν ο πληθωρισμός, οι νομισματικές πολιτικές σύσφιγξης (tapering), ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι πολιτικές Zero Covid-19 της κινέζικης κυβέρνησης, ακόμα στην ακραία εξέλιξη που οι  σχέσεις Ε.Ε-Ρωσίας, διακοπούν εντελώς, η παγκόσμια οικονομία θα αποφύγει τελικά την ύφεση.

 

Οι παραπάνω απόψεις του ΔΝΤ υποχρέωσαν την Goldman Sachs και την Citi να αναθεωρήσουν (…να απεμπολήσουν) τις προηγούμενες δυσοίωνες απόψεις τους (..βέβαιη ύφεση) για την  παγκόσμια οικονομία. Αναλυτικά, η Goldman Sachs αποφεύγει να τοποθετηθεί στην ουσία των παραπάνω και επιλέγει να αναφερθεί στα γενικότερα  θεωρητικά ζητήματα της συγκυρίας, δηλαδή στις δυσκολίες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η FED για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει ύφεση. Στην ίδια κατεύθυνση και η Citi, που θεωρεί ότι η παγκόσμια οικονομία θα αποφύγει μεν οριακά την ύφεση παρ’ ότι θα αντιμετωπίσει δυσκολίες που θα προκαλέσουν «τοπικές» καταιγίδες.

 

Είναι προφανές από τις αντικρουόμενες δηλώσεις που έχουμε αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα μας, ότι οι οικονομολόγοι δεν μπορούν να ερμηνεύσουν την συγκυρία και να διατυπώσουν τεκμηριωμένες και αξιόπιστες προβλέψεις. Οι παλιές οικονομικές θεωρητικές θέσεις αμφισβητούνται. 

 

Ενδεικτικά: Πρόσφατα και με βάση τα απολογιστικά στοιχεία, στα δύο πρώτα τρίμηνα του 2022 η ανάπτυξη στις ΗΠΑ παρουσίασε αρνητικό (σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο) πρόσημο. Σύμφωνα με τις ισχύουσες οικονομικές θεωρίες, πρόκειται για σαφή ένδειξη ύφεσης. Όμως στο ίδιο χρονικό διάστημα η  ανεργία στις ΗΠΑ μειώνεται εντυπωσιακά, μόνο τον Αύγουστο δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ 528 χιλ. νέες θέσεις εργασίας, περίπου διπλάσιες από τις προβλεπόμενες. Συνεπώς και σύμφωνα πάντα με τις κλασικές οικονομικές θεωρίες, δεν υπάρχει ύφεση.

 

Το κυριότερο ίσως ιστορικό γεγονός του 20ου αιώνα είναι η διάλυση ιστορικών και πανίσχυρων για αιώνες αυτοκρατοριών. 

 

Στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου διαλύονται η Γερμανική, η Αυστροουγγρική, η Ρωσική (τσαρική) και η Οθωμανική  αυτοκρατορία. Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου διαλύονται η Ιαπωνική αυτοκρατορία και οι αποικιακές αυτοκρατορίες της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας και της Πορτογαλίας ενώ στο τέλος του αιώνα διαλύεται η αυτοκρατορία της ΕΣΣΔ.

 

Η διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας προκαλεί την βαλκανική αταξία που ταλαιπωρεί μέχρι σήμερα (ένα αιώνα μετά) με αιματηρές εθνικιστικές συγκρούσεις τους κατοίκους της περιοχής. 

 

Άμεση συνέπεια της διάλυσης των αυτοκρατοριών της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας είναι η εμφάνιση νέων κρατών. Πηγή αστάθειας και πρωτόγνωρης πολιτικής βίας στην Κεντρική Ευρώπη του μεσοπολέμου και μία από τις βασικότερες αιτίες για το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και ενός πρωτόγνωρου κύκλου πολιτικής βίας, πολεμικών συγκρούσεων, εθνοκαθάρσεων και βίαιων κατακτήσεων εδαφών,  που προκαλεί ανείπωτη δυστυχία σε εκατομμύρια ανθρώπους.  

 

Η διάλυση μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου των αποικιακών αυτοκρατοριών της Γαλλίας, της Μ. Βρετανίας και της Πορτογαλίας, προκαλεί τεράστιες πολεμικές συγκρούσεις στην Ινδοκίνα (κορυφαίο γεγονός η επέμβαση των ΗΠΑ στο Βιετνάμ) στα σύνορα Ινδίας-Πακιστάν (3 Ινδό-Πακιστανικοί πόλεμοι) και στην Κεντρική Αφρική, ενώ η κατάρρευση της Ρωσικής (τσαρικής) αυτοκρατορίας μετεξελίσσεται σε πρώτη φάση σε ένα νέο κράτος, την ΕΣΣΔ, που ανατρέπει ριζικά τις παγκόσμιες πολιτικό-οικονομικές ισορροπίες.

 

Συμπέρασμα, η διάλυση μίας αυτοκρατορίας δεν είναι ένα γεγονός αλλά μία ιστορική διαδικασία που διαρκεί πολλά χρόνια και προκαλεί μεγάλες ανακατατάξεις σε παγκόσμια κλίμακα.

 

Το 1991 η «Δύουσα Αυτοκρατορία» (ΕΣΣΔ) διαλύθηκε σε 15 κράτη, προκαλώντας σειρά πολεμικών συγκρούσεων (Αρμενία-Αζερμπαϊτζάν, Τσετσενία, Γεωργία)  με αποκορύφωμα την σύγκρουση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το προφανές  διακύβευμα αυτής της σύγκρουσης, δηλαδή η ένταξη της Ουκρανίας είτε στους θεσμούς της συλλογικής Δύσης (ΝΑΤΟ, Ε.Ε) είτε στα κράτη-δορυφόρους της μετασοβιετικής της Ρωσίας, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας το 1991 είναι η ιστορική θρυαλλίδα, το κομβικό γεγονός που προκαλεί την διάλυση της «αυτοκρατορικής» ΕΣΣΔ. Σήμερα ο πόλεμος στην Ουκρανία θεωρείται και προβάλλεται από το Κρεμλίνο ως η ιστορική revanche και επιβεβαίωση, ότι η Ρωσία επανακάμπτει ως «αυτοκρατορική» δύναμη στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

 

Ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας, η νέα συνοριακή γραμμή που θα οριοθετηθεί μετά το τέλος της σύγκρουσης θα είναι ένα ακόμα μετά-αυτοκρατορικό σύνορο, στο οποίο θα περισσεύει η πιθανότητα ξεσπάσματος ενός νέου κύκλου βίας. Όλοι αντιλαμβάνονται αλλά ελάχιστοι τολμούν να αναφέρουν δημόσια, ποια θα είναι η στάση της Ρωσίας όταν στην Λευκορωσία το αυταρχικό καθεστώς Λουκασένκο αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της αυξημένης λαϊκής δυσαρέσκειας.

 

Πρόσφατα (29 Ιουλίου-Το αεροπλάνο της κ. Πελόζι) αναφερθήκαμε στις επιπτώσεις που θα είχε στην παγκόσμια οικονομία η διαφαινόμενη εκείνη την εποχή επίσκεψη της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ στην Ταιβάν. Έως και ο μεγαλο-επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ (Warren Buffett) ανέστειλε επί της ουσίας τις επιχειρηματικές-χρηματιστηριακές  του δραστηριότητες στην Κίνα (αυτοκινητοβιομηχανία BYD), φοβούμενος προφανώς ότι οι δημόσιες απειλές της Κίνας για δυναμική (στρατιωτική) αντίδραση σε περίπτωση που η κ. Πελόζι επισκέπτονταν την Ταιβάν, ήταν αληθινές. 

Την ώρα που το αεροπλάνο της κ. Πελόζι προσγειώνονταν στην Ταιβάν οι παγκόσμιοι χρηματιστηριακοί δείκτες βυθίζονταν, όταν έγινε αντιληπτό ότι οι κινέζικες απειλές ήταν κενές περιεχομένου, όλοι ηρέμισαν και οι χρηματιστηριακοί δείκτες ανέκαμψαν. Όμως το πρόβλημα πλέον έγινε εμφανές.

 

Η «Ανατέλλουσα Αυτοκρατορία» (Κίνα) εμφανίζει σαφείς τάσεις αναχωρητισμού από την παγκόσμια ειρηνική τάξη πραγμάτων.

Συμπέρασμα. Οι κεντρικές τράπεζες καθοδηγούν την μετάβαση της παγκόσμιας οικονομίας σε ένα νέο καπιταλιστικό κύκλο στον οποίο σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα ενταχθούν και αναδυόμενες οικονομίες κρίσιμες για την διατήρηση της κυρίαρχης θέσης της Δύσης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Είναι πλέον φανερό ότι τα κοινώς αποδεκτά κριτήρια αποτίμησης της οικονομικής συγκυρίας δεν ισχύουν. 

 

Παρ’ όλα αυτά  η διατήρηση της ανεργίας σε χαμηλά επίπεδα πείθει ότι ο μετασχηματισμός της παγκόσμιας οικονομίας εξελίσσεται ομαλά. Μοναδικές απειλές για την θετική εξέλιξη αυτής της μεταβατικής πορείας είναι οι δύο αυτοκρατορίες: η Δύουσα και η Ανατέλλουσα.

Τελευταία τροποποίηση στις 23:40 - 31 Αυγ 2022
Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.