Την ίδια ώρα οι Έλληνες ψηφίζουν και εκλέγουν τους Βουλευτές που θα στηρίξουν τον Πρωθυπουργό που θα κυβερνήσει την χώρα την επόμενη 4-ετία. Μην ξεχνάμε ποτέ, ο Έλληνας Πρωθυπουργός και η Ελληνική Κυβέρνηση νομιμοποιούνται όταν πάρουν ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή.
Στην Τουρκία, όπως αποδείξαμε, η νομισματική πολιτική και το νόμισμα επηρεάζουν καθοριστικά και αρνητικά την ζωή των πολιτών. Στην προεκλογική περίοδο η συμμαχία της αντιπολίτευσης ανέδειξε το πρόβλημα αλλά δεν αποκάλυψε την αιτία που το προκαλεί, μοιραία οι Τούρκοι ψηφοφόροι εμπιστεύθηκαν «τον διάβολο που ξέρουν», τον Τ. Ερντογάν.
Στην Ελλάδα το πρόβλημα νομισματική πολιτική-νόμισμα έχει πάψει να επηρεάζει την ζωή των Ελλήνων από την στιγμή (1 Ιανουαρίου 2002) που καθιερώθηκε ως εθνικό νόμισμα το euro. Όμως η ζωή των Ελλήνων παραμένει δύσκολη, αφού άλλα εξ ίσου σημαντικά συστημικά οικονομικά προβλήματα, συνεχίζουν να διαμορφώνουν μία προβληματική καθημερινότητα.
Θα εξετάσουμε παρακάτω την διαχρονική εξέλιξη μερικών βασικών για το επίπεδο διαβίωσης οικονομικών παραμέτρων. Τα χρονικά ορόσημα είναι το 2009 (προ-μνημονιακή περίοδος), το 2014 (τέλος 2ου μνημονίου), το 2018 (τέλος 3ου μνημονίου), 2022 μετά-μνημονιακή περίοδος.
· ΑΕΠ: Το 2009 το ΑΕΠ ήταν 238 δισ. euro. Στην διάρκεια της μνημονιακής περιόδου μειώνεται στα 180,7 δισ. euro το 2014 και στα 179,9 δισ. euro το 2018. Το 2022 έχει ανέβει στα 208 δισ. euro. Αύξηση ΑΕΠ 2019-2022 15,61%.
· Μέσο Ατομικό Εισόδημα: Στην ίδια περίοδο το μέσο ατομικό εισόδημα ήταν, το 2009 13.896 euro, το 2014 μειώθηκε δραματικά στα 6.892 euro, το 2018 ανακάμπτει στα 9.034 euro και το 2022 αυξάνεται εκ νέου στα 9.952 euro. Αύξηση Μέσου ατομικού εισοδήματος 2019-2022 10,16%.
· Κατά κεφαλή εισόδημα σε μονάδες αγοραστικής δύναμης : Το 2009 ήταν 85,7 μονάδες, το 2014 είχε μειωθεί στις 65,7 μονάδες ενώ το 2018 αυξάνεται ανεπαίσθητα στις 66 μονάδες, στα τέλη 2022 είχε φθάσει ασθμαίνοντας στις 68 μονάδες. (ΣΣ: Τρίτη χαμηλότερη επίδοση στην Ε.Ε πάνω από την Βουλγαρία και την Σλοβακία).
Συμπέρασμα Νο.1: Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, την περίοδο 2019-2022 το ΑΕΠ αυξάνεται κατά 15,61% και το μέσο Ατομικό Εισόδημα κατά 10,16%. Είναι προφανές ότι η αύξηση του μέσου ατομικού εισοδήματος την περίοδο 2019-2022 υπολείπεται κατά πολύ της αντίστοιχης αύξησης του ΑΕΠ.
Συμπέρασμα Νο.2: Η κατακόρυφη μείωση του ΑΕΠ την περίοδο 2010-2014 που οφείλεται προφανώς στο πρώτο και το δεύτερο μνημόνιο προκαλεί την δραματική μείωση του μέσου ατομικού εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης. Η μείωση του μέσου ατομικού εισοδήματος είναι σαφώς μεγαλύτερη από την αντίστοιχη μείωση του ΑΕΠ. Την περίοδο 2015-2018 δεν αυξάνεται το ΑΕΠ αυξάνεται όμως σοβαρά το μέσο ατομικό εισόδημα χωρίς αντίστοιχη αύξηση της αγοραστικής δύναμης. Την περίοδο 2019-2022 αυξάνεται το ΑΕΠ και με μικρότερο ρυθμό το μέσο ατομικό εισόδημα, ενώ αγοραστική δύναμη παραμένει σταθερά χαμηλή περίπου στα προηγούμενα μνημονιακά επίπεδα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί αφού αυξάνεται το μέσο ατομικό εισόδημα δεν αυξάνεται η δυνατότητα κατανάλωσης υπηρεσιών (πχ διακοπών) και προϊόντων (καλύτερα και περισσότερα τρόφιμα); Επειδή την περίοδο 2015--2018 αυξάνεται υπέρμετρα η φορολογία που απορροφά την αύξηση των εισοδημάτων αντικειμενική πραγματικότητα που συνεχίζεται και την περίοδο 2019-2022.
Στο σημείο αυτό πρέπει να κάνουμε μία βασική παρατήρηση. Παραδοσιακά το υπουργείο Οικονομικών αναφέρει το ποσοστό των φορολογικών εσόδων που καλύπτεται από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους απ’ ευθείας. Όμως το κρίσιμο μέγεθος είναι το ποσοστό συμμετοχής των Μισθωτών και των Συνταξιούχων στα συνολικά φορολογικά έσοδα (σύνολο άμεσων και έμμεσων φόρων).
Στην Ελλάδα ο συντελεστής έμμεσης/άμεσης φορολογίας επιδεινώνεται δραματικά μετά το 2009. Συγκεκριμένα το 2009 είχε τιμή 1,33 δηλαδή ήταν ήδη υψηλός, το 2014 αυξάνεται και άλλο και φθάνει στο 1,61, το 2018 ανεβαίνει στο 1,68 και το 2022 έχει «σκαρφαλώσει» στο 1,81. Βάσει λοιπόν αυτής της αναλογίας, η πραγματική (άμεση και έμμεση φορολογία) συμμετοχή των μισθωτών και των συνταξιούχων στα φορολογικά έσοδα είναι
· Συμμετοχή μισθωτών στα φορολογικά έσοδα (%): Το 2009 ήταν 37%, το 2014 ανέβηκε στα 38,6%, το 2018 έφθασε στα 43,5% και το 2022 ήταν 42,9%
· Συμμετοχή Συνταξιούχων στα φορολογικά έσοδα (%): Το 2009 ήταν 20,4%, το 2014 έφθασε 20,9%, το 2018 ανέβηκε στο 21,6% και το 2022 ανέβηκε εκ νέου στο 22,7%.
· Συνολική Συμμετοχή Μισθωτών και Συνταξιούχων στα φορολογικά έσοδα (%): Το 2009 ήταν 57,4%, το 2014 αυξήθηκε στο 59,5%, συνεχίζει να αυξάνεται αφού το 2018 βρίσκεται στο 65,1%, ενώ το 2022 έχει αυξηθεί κι’ άλλο αφού έφθασε στο 65,6%.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η κατάσταση στα πραγματικά εισοδήματα που είναι διαθέσιμα για διαβίωση και ποιότητα ζωής δεν είναι καλή. Για όποιον αμφισβητεί αυτό το συμπέρασμα, αρκεί η ανάγνωση των βασικών κοινωνικών δεικτών για να πειστεί.
Το ποσοστό των κοινωνικά αποκλεισμένων (φτωχών) παραμένει το 2022 στο εξαιρετικά υψηλό στο 28,3% του πληθυσμού (3ο στην Ε.Ε) παρ’ ότι κατά την διάρκεια της μνημονιακής περιόδου 2010-2022 οι εισροές και οι δαπάνες αυξήθηκαν συνολικά κατά 1 τρις euro (περίπου). Σε απλά Ελληνικά από το 2010 έως το 2022 εισέρευσαν και δαπανήθηκαν στην ελληνική οικονομία 1 τρισ. περισσότερο απ’ αυτά που προβλέπονταν από τους προ-μνημονιακούς προϋπολογισμούς. Που πήγαν αυτά τα χρήματα; Όταν το ποσοστό φτώχειας παραμένει σταθερά υψηλό και ταυτόχρονα την ίδια περίοδο η δημογραφική εικόνα επιδεινώνεται. Το 2009 φοιτούσαν στα πρωτοβάθμια σχολεία 737 χιλ. μαθητές το 2022 οι μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν 717 χιλ.
Ζοφερή εικόνα που όλοι γνωρίζουμε ότι δεν μπορεί να αλλάξει ούτε από τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για οικονομική σταθερότητα και ανάκαμψη ούτε από τις καταγγελίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης για ταξική πολιτική που θα αλλάξει με μία κυβερνητική αλλαγή. Και τα δύο μεγάλα κόμματα και κεντρικοί εκλογικοί μονομάχοι κυβέρνησαν την χώρα αυτή την χρονική περίοδο. Η σημερινή κυβέρνηση επικαλείται την κακή αφετηρία (κληρονομιά) της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για να δικαιολογήσει κακές επιδόσεις και ο ΣΥΡΙΖΑ τις μνημονιακές δεσμεύσεις που δεν του επέτρεψαν να κυβερνήσει με ιδεολογική και πολιτική συνέπεια.
Έπειτα από τις πρώτες εκλογές και εν όψει των δεύτερων, μένει να φανεί αν ο Κ. Μητσοτάκης θα επιτύχει την αυτοδυναμία και θα συνεχίσει σε μία δεύτερη θητεία στην Πρωθυπουργία.
Η οικονομία και οι μεταρρυθμίσεις θα είναι το κρίσιμο πεδίο και εκεί θα καθοριστούν πολλά, τόσο για τον ίδιο, όσο και για τους Έλληνες πολίτες.