Οι πρώτες διαλέξεις είχαν ως θέμα την Ελληνική Επανάσταση. Αφού ανέλυσα διάφορα ζητήματα που αφορούσαν την προεπαναστατική Ελλάδα (Ευρωπαϊκός και Ελληνικός διαφωτισμός, οργάνωση της κοινωνίας, οικονομικές συνθήκες), την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τους συσχετισμούς ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις, άρχισα στη συνέχεια να εξετάζω την Επανάσταση και να λέω κάποιες προφανείς αλήθειες: Αναφέρθηκα, για παράδειγμα, στον ρόλο της Εκκλησίας, στη μέρα έναρξης της Επανάστασης (που ένας Γάλλος θέλησε να «συμπίπτει» με τον εορτασμό του Ευαγγελισμού), στον μύθο του «κρυφού σχολείου», στην άποψη του Καποδίστρια για τους Φιλικούς, στον εμφύλιο ανάμεσα στις αντιμαχόμενες παρατάξεις το 23’ και 24’, στα περίφημα «καπάκια» ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους, στις δολοφονίες Ελλήνων οπλαρχηγών από πρώην συντρόφους τους (Ανδρούτσος), στην άποψη του Μπάιρον για τους οπλαρχηγούς και τις χρηματικές τους απαιτήσεις, στην δολοφονία του Κυβερνήτη από τους Μανιάτες Μαυρομιχαλαίους, στην «αγιοποίηση» του συκοφάντη Μακρυγιάννη, στην πυρπόληση της φρεγάτας «Ελλάς» από τον Μιαούλη, κλπ, κλπ. Οι Έλληνες φοιτητές στο αμφιθέατρο με κοιτούσαν με γουρλωμένα μάτια. Κάποιοι μάλιστα ενοχλήθηκαν πολύ και στο διάλειμμα έσπευσαν να αμφισβητήσουν όσα είχα πει, με το επιχείρημα ότι τα άκουγαν για πρώτη φορά.

Τους είπα να διαβάσουν για αρχή το δοκίμιο του Ρενάν, «Τι είναι το έθνος;» - δημοσιευμένο το 1882 - στο οποίο ο επιφανής ιστορικός είχε πει κάτι που για όσους μελετούν ιστορία είναι γνωστό: «Η λήθη και τα ψεύδη είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός έθνους και γι’ αυτό τον λόγο η ιστορική έρευνα αποτελεί την κύρια απειλή του εθνικισμού».

Καθώς επέστρεφα στο γραφείο μου δεν μπορούσα παρά να αναρωτηθώ αν στους εορτασμούς που το κράτος και η Εκκλησία σχεδιάζουν για τα διακόσια χρόνια της Επανάστασης θ’ ακουστούν επιτέλους κάποιες αλήθειες, αν θα τολμήσουμε να αποδομήσουμε τους μύθους και τα ψεύδη που ακόμη και σήμερα διδάσκουμε στα σχολεία; Έχουμε ωριμάσει ως έθνος, μπορούμε να συζητήσουμε μερικές πικρές αλήθειες για το παρελθόν μας, να δούμε τον αγώνα και τον ηρωισμό των προγόνων μας στις πραγματικές, ανθρώπινες διαστάσεις του, ή θα αρκεστούμε για άλλη μια φορά να παρελάσουμε καμαρωτοί-καμαρωτοί μπροστά στον παραμορφωτικό καθρέφτη του «μεγαλείου» μας;