Το συμπέρασμα μπορεί να είναι υπερβολικά απόλυτο, ορισμένες «υπερευαισθησίες» (υγιεινής, οικολογίας ή άλλου αντικειμένου) ενδέχεται να αποτελούν απλώς μεταβατικές ακρότητες μέχρι να αποκατασταθεί η λογική του «μηδέν άγαν», γεγονός όμως παραμένει ότι ορισμένες φορές οι δυτικές κοινωνίες δείχνουν ροπή σε μία υπερβολή «ευαισθησίας» - και αμηχανία όποτε αυτή η ευαισθησία τις φέρνει αντιμέτωπες με καταστάσεις όπου ουδείς θεωρεί προσήκον να επιδεικνύεται οιαδήποτε «κατανόηση».

          Η αντιμετώπιση του εγκλήματος είναι μία τέτοια περίπτωση, πολύ σοβαρότερη από τις απαγορεύσεις του καπνίσματος. Δεν χρειάζεται να επανέλθουμε στη συζήτηση για το ορθό ή μη της κατάργησης της θανατικής ποινής (το γουέστερν «Κρεμάστε τους ψηλά» με τον Κλιντ Ίστγουντ είναι μία καλή -και όχι «κουλτουριάρικη«- ταινία για τις αμφιβολίες περί το ζήτημα). Ακόμη και αν θεωρήσει κανείς σωστή την κατάργηση, διαβλέπει μία αμηχανία στην κοινωνική αντιμετώπιση κτηνωδών ή υπότροπων εγκληματιών, όπου μόνο η θεωρητική εμμονή στα ανθρωπιστικά ιδεώδη (αληθινά ή προσχηματικά) κελεύει συγκρατημένη αντιμετώπιση των κακοποιών, ενώ ούτε το λαϊκό αίσθημα (όποιο υπάρχει) ούτε το αίσθημα δικαίου συμμερίζονται κάτι τέτοιο.

          Με τον σφαγέα της Νορβηγίας, για παράδειγμα, το πολιτισμένο ποινικό σύστημα της χώρας δοκιμάστηκε τόσο από την περισσή συζήτηση περί παραφροσύνης ή μη του δολοφόνου 77 ανυποψίαστων ανθρώπων, όσο και από το μέγιστο όριο της κάθειρξης 21 ετών που προβλέπει ο ποινικός νόμος της χώρας. Η μέγιστη ποινή επιβλήθηκε, φυσικώ τω λόγω όμως έγινε αισθητή ως τραυματικά μικρή για την κτηνωδία που διαπράχθηκε, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν οι ποινικές αρχές να διευκρινίσουν ότι ο σφαγές μπορεί να μείνει έγκλειστος και περισσότερο αν τότε κριθεί επικίνδυνος (το ότι στο παρελθόν ...δεν είχε, δεν τον εμπόδισε να ξεκληρίσει ολόκληρη κατασκήνωση).

          Το ποινικό σύστημα καταλαβαίνει, με άλλα λόγια, ότι βρέθηκε ενώπιον μιας ανθρώπινης πράξης, της οποίας η αντικοινωνική διάσταση διαψεύδει τις ευαισθησίες που οδήγησαν στην κατάργηση των ισοβίων. Και υποκαθιστά την ποινή της ισόβιας κάθειρξης για τον φόνο των 77, που θα ήταν αν μη τι άλλο μία απροσποίητη απόφαση να τεθεί ο δράστης εκτός κοινωνίας, με την μετά από εικοσαετία αόριστη και πάντοτε ασταθή πιθανολόγηση του αν ο δράστης θα είναι επικίνδυνος για το (...μετέπειτα) μέλλον.

          Ο δικαστής του «Κρεμάστε τους ψηλά» θα είχε απλώς στήσει την αγχόνη εντός ημερών από το έγκλημα. Θα ήταν μάλλον ειλικρινέστερος. Σίγουρα, πάντως, θα ήταν ειλικρινέστερη - και πολύ εμφατικότερη στη διαμήνυση του ενστίκτου αυτοσυντήρησής της- μία κοινωνία που θα έστελνε τον μακελάρη σε ένα μπουντρούμι εφ’ όρου ζωής. Δεν υποτιμά κανείς την αξία των ανθρωπιστικών προσεγγίσεων του ποινικού δικαίου. Ο ανθρωπισμός όμως δεν αποκλείει την πρόνοια κολασμού των τεράτων.